بحرانی اجتماعی در راه است؛آمار بالای طلاق در عراق

میدل ایست نیوز: سارا دختری 18 ساله است که شرایط معیشتی خانواده اش او را وادار به ازدواج در 12 سالگی کرده و بعد از چهار سال از ازدواجش دو کودک دارد. او امروز در راهروهای دادگاه خانواده عراق در رفت و آمد است تا موضوع دریافت نفقه خود و فرزندانش را از شوهری که به گفته او «ما را در خیابان انداخته» پیگیری کند.

الجزیره در گزارشی اعلام کرده که دادگاه های عراق پر است از دختران نوجوان و جوانی با سرگذشتی شبیه سارا که در انتظارند دادگاه حق آنان را بگیرد و کورسوی امیدی به آینده برای آنان ایجاد کند و وحشت فقر را از آنها دور کند.

البته همه درخواست های طلاق هم اینگونه نیست. مثلاً دختری درخواست طلاق داده چون شوهرش وقت خواب «خروپوف» می کند و دیگری از سرگرم بودن شوهرش با بازی های مختلف در گوشی همراهش شکایت دارد و سومی را شوهرش طلاق داده چون بدون اطلاع شوهر حسابی در فیسبوک باز کرده و بسیاری بهانه های دیگر که بیش از هرچیز از یک فاجعه اجتماعی در عراق خبر می دهد.

گشت و گذار «الجزیره» در راهروهای دادگاه خانواده در منطقه کراده عراق ما را با ده ها پرونده که هر روز به دادگاه ها ارائه می شود آشنا می­ کند، پرونده های متعدد درخواست طلاق که وجه مشترک بسیاری از آنها همسرانی کم سن و سال است که احساس می کنند با همسرانشان وجه مشترکی ندارند و همسرشان تنهایی آنها را پر نمی کند، وضعیتی که باعث مشاجره های خانوادگی و خیانت شده است.

بر اساس آمار شورای عالی قضایی عراق هر ساعت 10 درخواست طلاق در این کشور به دادگاه ها ارائه می شود و در هفت ماه نخست سال جاری میلادی 48 هزار و 147 مورد طلاق در عراق ثبت شده است.

پیش بینی این نهادهای قضایی آن است که تا پایان سال 100هزار مورد دیگر نیز ثبت شود و این 30هزار مورد بیشتر از سال گذشته خواهد بود. در استان های عراق بالاترین میزان طلاق در بغداد ثبت شده که 44 درصد از تعداد پیش گفته مربوط به این استان است.

آمارهای رسمی نشان می دهد که میان سال های 2004 – 2017 حدود 700هزار طلاق در عراق ثبت شده و این بدان معناست که 20 درصد ازدواج ها در این کشور به طلاق می انجامد. چنین آماری در کشوری مانند عراق که قوانین و زیرساخت های حمایتی لازم برای زنان در آن بسیار ضعیف است، آماری وحشتناک شمرده می شود.

در همین راستا «امیر الدعمی» کارشناس قضایی عراقی به الجزیره می گوید که علت بسیاری از طلاق ها در درجه اول سن پایین زوجین و ناتوانی شان از درک مسائل زندگی و همچنین اثرپذیری آنها از شبکه های اجتماعی و درنتیجه خیانت در ازدواج است.

کارشناسان اجتماعی در این میان خانواده های زوجین را نیز مقصر می دانند، به خصوص که در انتخاب همسر برای فرزندانشان بسیاری از مسائل فرهنگی را در نظر نمی گیرند و گاه در ازدواج زودهنگام دخترانشان و ربط آن به آینده مطمئن برای دختران مبالغه می کنند و اینگونه دختران را درگیر مسئولیت هایی فراتر از توانایی های سنی آنها می کنند.

با وجود اینکه طبق آمارها 70 درصد درخواست های طلاق در دادگاه های عراق ازسوی زنان ارائه شده، اما در جامعه ای که سنت ها و آداب و رسوم کهن در آن بسیار قدرتمند است «بازنده اصلی» طلاق زنان اند، به خصوص که اکثر زنان استقلال مادی و اجتماعی ندارند و پس از طلاق زیر فشارهای بسیار سنگین اجتماعی و اقتصادی قرار می گیرند. وضعیتی که در زنان ساکن در مناطق قبیله ای و درگیر مناسبات عشایری پیچیده تر و دشوارتر است.