چالش ها پیش روی تکمیل «بندر بزرگ فاو»

میدل ایست نیوز: نُه سال از کلنگ زنی پروژه ساخت بندر بزرگ فاو توسط دولت عراق می گذرد و این پروژه همچنان با کندی بسیار در حال اجراست. کارشناسان اقتصادی علت این کندی را کمبود اختصاصات بودجه می دانند و تأکید می کنند که اگر این پروژه به بهره برداری برسد و به مسیر ریلی آسیا به اروپا بپیوندد می تواند جهشی بزرگ در حمل و نقل دریایی میان شرق و غرب ایجاد کند.

در طراحی این بندر عظیم که یک شرکت ایتالیایی آن را بر عهده داشته ظرفیت حداکثر 99 میلیون تن در سال برای این بندر درنظر گرفته شده است، با ده ها اسکله و لنگرگاه و انبار. همچنین در کنار بندر ساخت پالایشگاه نفتی و مرکز صنایع پتروشیمی و فرودگاه هواپیماهای باری در نظر گرفته شده است.

«اسعد عبدالرحیم»، مدیر پروژه بندر بزرگ فاو می گوید: «یک شرکت یونانی موج شکن شرقی بندر را تحویل داده و کار شرکت کره ای برای ساخت موج شکن غربی رو به اتمام است، و هم اکنون در حال مذاکره با شرکت های خارجی برای حفاری لنگرگاه در حال انجام است».

او می افزاید که دولت عراق در بودجه سال جاری این کشور 400 میلیارد دینار اختصاص داده که معادل یک دهم هزینه های لازم برای اجرای پروژه است.

به گفته عبدالرحیم، بهتر است که این پروژه به صورت دولتی بماند هرچند دولت پول کافی برای تأمین هزینه آن را ندارد. برای همین باید سراغ شرکت های خصوصی برای سرمایه گذاری رفت.

او تأکید می کند که چهار کنسرسیوم از شرکت های چینی و سویسی و یونانی با جدیت برای سرمایه گذاری در این پروژه ابراز آمادگی کرده اند و «احتمالا با یکی از آنها وارد مذاکرات جدی شویم».

«نبیل المرسومی» استاد اقتصاد دانشگاه بصره می گوید مبلغ 400 میلیارد دینار برای اجرای پروژه بسیار کم است هرچند باز بیشتر از مبلغی است که در پنج سال گذشته اختصاص داده شده بود.

او گفت که اگر روند اجرای پروژه بخواهد به همین سرعت پیش رود بهره برداری از آن بیست سال دیگر خواهد بود، اما عراق نیاز دارد که هرچه سریع تر این بندر را به کار بیندازد.

المرسومی با اشاره به کتابی که اخیرا در اردن با عنوان «اهمیت اقتصادی و بین المللی بندر بزرگ فاو» منتشر شده تأکید می کند که عراق باید هرچه سریع تر خود را به راه ابریشم جدید وصل کند، چون این راه مهم ترین مسیر آینده تجارت جهانی خواهد بود. «پیوستن عراق به این راه جدید جز با راه اندازی این بندر و متصل کردن آن به خطوط ریلی ترکیه عملی نیست».

او می افزاید که اهمیت استراتژیک این بندر مایه نگرانی کشورهای منطقه شده «چون عراق را به دروازه تجارت بین الملل تبدیل می کند، برای همین کشورهای منطقه از افتتاح آن استقبال نمی کنند، به خصوص که کویت می خواهد با کشیدن خط ریلی در خاک عراق بندر بزرگ مبارک را به آن وصل کند و می تواند رقیبی جدی برای بندر فاو باشد».

المرسومی می گوید که این بندر می تواند تحولی در اقتصاد عراق و دست کم 70 هزار فرصت شغلی ایجاد کند و بر اهمیت استراتژیک شهر بصره بیفزاید.

عراق پنج بندر تجارتی دارد که همه در بصره هستند: ام قصر شمالی، ام قصر جنوبی، خور الزبیر، ابوفلوس، معقل. اما بندر بزرگ فاو با موقعیت استراتژیک خود از همه این بنادر امتیازات بیشتری دارد، چون مستقیم بر فراز خلیج است.

تاکنون بندر بزرگ فاو یک رؤیای بزرگ عراقی است و پنج وزیر حمل و نقل عراق نتوانسته اند آن را به بهره برداری برسانند.