عراق در میانه تنش های فزاینده ایالات متحده و ایران

نویسنده: لوئیس مارتینز

میدل ایست نیوز: تنش ها بین واشنگتن و تهران در هفته های اخیر در پی یک سری اتفاقات همچون حملات به تانکرهای نفتکش در منطقه خلیج فارس و دریای عمان که آمریکا ایران را در آنها مقصر می داند، حمله حوثی ها به اهدافی در عربستان سعودی، اقدام ایران به هدف گرفتن هواپیمای بدون سرنشین جاسوسی آمریکا، تحریم های جدید و غیره تشدید شده است. اما جدای از اینها، حملات موشکی به تاسیسات نفتی ترکیه و آمریکا در جنوب عراق هم بودند که طبق برخی ادعاها، توسط شبه نظامیان تحت حمایت ایران انجام شده اند. این حملات جدیدترین نمونه از گرفتاری بالقوه عراق در تنش های فزاینده بین دو تا از نزدیک ترین شرکایش به شمار می روند.

طبق گزارش های منتشر شده، در حملات موشکی یاد شده هیچ کسی آسیب ندید، اما «اکسون موبیل» در نتیجه حمله به تاسیسات آمریکایی، حدود 40 نفر از نیروهای خود از جمله آمریکایی ها را از عراق خارج کرد.

ایالات متحده در حالی که سعی دارد مانع از نفوذ فزاینده ایران در منطقه خاورمیانه و فعالیت های آن در کشورهای همسایه شود، بر حفظ روابط با عراق تمرکز کرده است تا داعش را به طور کامل در این کشور شکست دهد. عراق در حال حاضر در میانه تنش ها بین دو کشوری گرفتار شده که برای چند دهه گذشته با یکدیگر اختلاف داشته اند، اما به طور کنایه آمیزی هر دو نزدیک ترین شرکای عراق به حساب می آیند. عراق در تلاش های طولانی مدت خود برای شکست دادن داعش تحت حمایت امنیتی و اقتصادی ایالات متحده است و در عین حال، ایران هم این کشور را از نظر امنیتی تحت حمایت خود دارد و متحد شیعیان عراق به شمار می رود که اکثریت جمعیت در این کشور را تشکیل می دهند.

اما اکنون که ایالات متحده ایران را به پیشبرد «کمپین» در خاورمیانه برای تهدید نیروهای آمریکایی و شرکای آن متهم و به همین بهانه ناو هواپیمابر و هزار نیروی جدید به منطقه اعزام کرده تا مانع از هر گونه حمله احتمالی توسط ایران یا گروه های شبه نظامی تحت حمایت آن شوند، شرایط برای عراق مخاطرات بیشتری در بر دارد. مقامات ایالات متحده نگران این مساله هستند که ایران به گروه های شبه نظامی متحد خود در عراق برای حمله به بیش از 5 هزار و 200 نیروی آمریکایی که به نیروهای امنیتی عراق کمک می کنند، چراغ سبز بدهد.

ایالات متحده معتقد است که ایران یا گروه های تحت حمایت آن پشت حمله موشکی 19 ماه مه که در منطقه سبز بغداد به سفارت ایالات متحده بوده اند. (اتهامی که هنوز ثابت نشده است.)

در میانه نگرانی های واشنگتن درباره احتمال هدف گرفته شدن نیروهای آمریکایی در منطقه، عادل عبد المهدی، نخست وزیر عراق، گفت که هرگز نخواهد گذاشت اراضی این کشور به صحنه درگیری مستقیم یا غیرمستقیم آمریکا و ایران تبدیل شود. وزیر امور خارجه عراق در اواخر ماه مه پیشنهاد کرده بود برای کمک به کاهش تنش ها بین دو کشور، به عنوان میانجی ایفای نقش کند. این پیشنهاد را می توان یک نمونه پیشرفته و طبیعی از اقدامات متعادل کننده عراق بین دو شریک نزدیکش دانست که تقریبا همیشه (بعد از انقلاب اسلامی) با یکدیگر در نزاع بوده اند. مایکل اوهانلون از موسسه بروکینگز می گوید: «در حقیقت من فکر می کنم که عراق در این بازی بسیار ماهرانه عمل می کند.» اوهانلون در ادامه افزود که تا زمانی که ایران به طور کامل دولت عراق را تحت نفوذ خود درنیاورده باشد، عراق می تواند به اقدامات در ایجاد تعادل بین دو کشور ادامه دهد: «تا زمانی که عراقی ها بتوانند این میزان از فاصله گذاری را حفظ کنند و ما (آمریکایی ها) بتوانیم توازن قدرت را در این کشور از طریق حضور نظامی یا کمک های اقتصادی خود حفظ کنیم، فکر می کنم که عراقی ها همچنان در این بازی موفق عمل کنند.» اوهانلون ادامه داد: «دو نخست وزیر پیشین عراق خواهان تعادل در روابط با هر دو کشور بودند و با توجه به منافع اصلی ما در عراق، این روند خوب بوده است.»

مایک پومپئو، وزیر امور خارجه ایالات متحده، در پی حمله موشکی در خاک عراق با عادل عبد المهدی تلفنی تماس گرفت تا ایران را به دست داشتن در حملات به دو تانکر نفتکش در منطقه خلیج فارس و دریای عمان متهم کند. بعدتر وزارت امور خارجه آمریکا در اشاره به خوانش پومپئو از این گفت و گو، اعلام کرد: «وزیر امور خارجه قدردان تعهد عادل عبدالمهدی به محافظت از نیروهای آمریکایی در عراق است همچنان برای حمایت از مردم عراق و ادامه مبارزه علیه داعش در این کشور حضور دارند. وزیر امور خارجه همچنین از تلاش های مداوم نخست وزیر عراق برای مقابله با تهدیدها علیه تمامیت ارضی عراق توسط گروه های شبه نظامی تحت حمایت ایران تشکر می کند. ایالات متحده به کمک های خود به عراق برای تقویت نیروهای امنیتی ادامه خواهد داد.» این بیانیه به وضوح نشان داد که اگرچه بازدارندگی حملات احتمالی ایران در حال حاضر موضوع اصلی مورد توجه ایالات متحده است، اما واشنگتن در عین حال می خواهد که به تلاش استراتژیک و کلیدی خود در همکاری با بغداد برای شکست قطعی داعش در خاک عراق ادامه دهد. مایکل مالروی، معاون دستیار وزیر دفاع در امور خاورمیانه، گفت: «حفظ این رابطه یکی از مهمترین منافع استراتژیک ما به شمار می رود.» اگرچه داعش در عراق از نظر نظامی شکست خورده و اراضی تحت اشغال خود را از دست داده، اما دولت عراق همچنان درگیر جنگ با جنگجویان شورشی و بقایای داعش است و برای تحقق هدف بلند مدت خود در زمینه نابودی کامل داعش به حمایت آمریکایی ها و نیروهای ائتلافی نیاز دارد. مالروی تاکید کرد که تضمین شکست نهایی داعش از جمله منافع امنیتی ملی حیاتی ایالات متحده به شمار می رود.

در حال حاضر 5 هزار و 200 نیروی ارتش ایالات متحده و دیگر نیروها از 15 کشور دیگر عضو ائتلاف مبارزه با داعش همچنان برای حمایت از عراقی ها در مبارزه علیه داعش در این کشور به سر می برند. به گفته مالروی، نیروهای آمریکایی اکنون مشغول آموزش و تجهیز 28 رسته عراقی برای حفظ آمادگی آنها هستند. مالروی گفت: «اولویت ما این است که نیروهای امنیتی حرفه ای و توانمند عراق را برای محافظت از حاکمیت ارضی شان و ممانعت از احیای داعش، آماده کنیم. هر چه که نهادهای امنیتی در عراق قدرتمندتر باشند، این کشور در مواجهه با دشمنانش مقاوم تر خواهد شد.»

منبع: ای بی سی نیوز