خشم و اکراه عراقی ها از جنجال آقای سفیر برای عادی سازی روابط با اسرائیل

نویسنده: مصطفی سعدون

میدل ایست نیوز: ییسرائیل کاتز، وزیر امور خارجه اسرائیل، 24 ژوئیه در فیس بوک از عراقی ها به دلیل مشارکت در صفحه «اسرائیل در گویش عراقی» وزارت خارجه اسرائیل در فیس بوک تشکر و قدردانی کرد. این پیام در اولین سالگرد ایجاد این صفحه منتشر شد؛ این صفحه اواخر جولای به دلیل انتشار خبرهای مربوط به سفر گروهی از خبرنگاران عراقی به اسرائیل، مورد توجه قرار گرفته بود.

در همین حال، به نظر می رسد که مناقشات و مباحثات پیرامون عادی سازی روابط با اسرائیل تشدید شده است. فرید یاسین، سفیر عراق در ایالات متحده، در ماه ژوئیه در سمیناری در ایالت ویرجینیا درباره روابط عراق با اسرائیل صحبت کرد. در یک ویدیوی منتشر شده از این سمینار به تاریخ 6 ژوئیه، یاسین گفته: «یک سری دلایل عینی وجود دارند که می توانند برقراری روابط بین عراق و اسرائیل را ایجاب کنند و از جمله آنها می توان به وجود یک جامعه مهم عراقی در اسرائیل اشاره کرد که هنوز هم به ویژگی ها و سنت های عراقی خود به ویژه در عروسی ها و دیگر مراسم، ارج می نهد.»

حنین القادّو، یکی از نمایندگان مجلس عراق، روز 11 ژوئیه گفت که اگر اثبات شود که سفیر عراق در واشنگتن حقیقتا اظهاراتی را درباره عادی سازی روابط با اسرائیل بیان کرده است، گروهی از نمایندگان مجلس از دولت برکناری او را خواستار خواهند شد. در حقیقت، بسیاری دیگر از مردم عراق نیز اظهارات یاسین را به مثابه درخواست برای عادی سازی روابط با اسرائیل تلقی کردند. عراق در موضع گیری های رسمی و دولتی خود اسرائیل را به عنوان کشور به رسمیت نمی شناسد، بلکه آن را نهاد صهیونیستی یا اشغالگر می خواند. دولت عراق به خوبی از این مساله آگاه است که حتی اگر خواستار برقراری روابط با اسرائیل باشد، حال و هوای کنونی عموم مردم اجازه این کار را نمی دهد. با این وجود، اسرائیل در سال 2019 عراق را از فهرست کشورهای دشمن خود خارج کرده است.

وزارت امور خارجه عراق در مواجهه با فشارها بیانیه ای در این زمینه صادر و اسرائیل را به عنوان یک «اشغالگر» توصیف کرد که روابط با آن هرگز عادی نمی شود. در این بیانه آمده است که رسانه ها اظهارات غیرمسئولانه ای را به سفیر عراق در ایالات متحده نسبت داده اند؛ با این حال مشخص نیست که واژه غیرمسئولانه به رسانه ها بر می گردد یا به سفیر! احمد الصحف، سخنگوی وزارت امور خارجه عراق، از اظهار نظر درباره این موضوع خودداری کرد و گفت: «ما در این باره اظهار نظری نمی كنیم و بیاینه رسمی وزارت خارجه را کافی می دانیم.»

حسین الکعبی، معاون رئیس مجلس عراق، احضار سفیر را خواستار شد و گفت: «چنین اظهاراتی هرگز به بخشی از فرهنگ و ایده های ما تبدیل نخواهند شد. آنها بخشی از سیاست دولت عراق نیستند.»

رونن زایدل، مورخ اسرائیلی متخصص در تاریخ عراق در دانشگاه تل آویو، به المانیتور گفت: «این اظهارات نظر شخصی سفیر بودند که اگرچه با موضع و سیاست رسمی عراق سازگار نیست، اما همچنان آنها را مثبت می دانم.» زایدل در رابطه با امکان ایفای نقش یهودیان عراقی در اسرائیل در ایجاد روابط بین بغداد و تل آویو، گفت: «برخی از آنها توانایی چنین کاری را دارند، اما این کافی نیست. اظهارات سفیر به تنهایی برای موفقیت عادی سازی روابط کافی نیست. آنچه فرید یاسین اظهار داشته، ابراز عقیده مشترک روشنفکران لیبرال در عراق است.»

ائتلاف «دولت قانون» به رهبری نوری مالکی، نخست وزیر پیشین، احضار و جایگزینی سفیر را خواستار شده است.

در سطوح اساسی و پایه ای، اظهارات یاسین نتوانستند واکنشی را که همتراز با واکنش سیاسی باشد، ایجاد کنند. با این حال، این بدان معنا نیست که مردم عراق عادی سازی روابط با اسرائیل را خواهند پذیرفت. در حقیقت، اظهارات سفیر در میان سایر رویدادهایی که از سوی رسانه ها و در رسانه های اجتماعی عراق به صورت گسترده تر پوشش داده شدند، گم شدند.

ریشه بحث و گفت و گوهای فعلی درباره عادی سازی روابط عراق با اسرائیل به ژانویه سال 2019 باز می گردد که رسانه های محلی و بین المللی از بازدید یک هیئت عراقی از اسرائیل خبر دادند. ادی کوهن، روزنامه نگار اسرائیلی، فهرستی از اعضای این هیئت را منتشر کرد. اگرچه برخی درباره رخ دادن چنین اتفاقی ابراز شک و تردید کردند، اما این اولین مرتبه نبوده که خبرنگاران عراقی به اسرائیل رفته اند. میتال العلوسی، رهبر حزب امت، آشکارا درباره سفر خود به اسرائیل سخن گفته است.

سرمد الطایی، نویسنده عراقی، به المانیتور گفت که اظهارات سفیر عراق در ایالات متحده در رابطه با چشم انداز رابطه با اسرائیل، منطقی بوده است. او در ادامه به برخی از فواید و مزایای چنین رابطه ای برای شرایط یهودیان عراقی و پیشرفت در زمینه فناوری اشاره کرد.

رحمان الجبوری، یک محقق ارشد در مرکز مطالعات منطقه ای در دانشگاه آمریکایی در سلیمانیه، گفت: «مهم است که یک دیپلماسی غیر عاطفی داشته باشیم که به عراق یک وجهه جدید ارتقاء یافته بدهد و در عین حال، منافع این کشور را نیز حفظ کند و به خواست و احساسات مردم عراق احترام بگذارد. سفیر عراق در واشنگتن خواستار عادی سازی نشد و تاثیری هم در پیشبرد چنین اتفاقی نداشت. تنها چیزی که او درباره اش صحبت کرد، وجود عواملي است كه اگر عراق بخواهد درصدد عادی سازی روابط برآید، تاثیر مثبتی بر این روند می گذارند.»

ابراهیم الصمیدعی، سیاستمدار عراقی، به المانیتور گفت: «قیام سیاسی علیه سفیر فریادی است که هدف براندازی دولت عراق را دنبال می کند. می دانیم که همه آنچه ما را با اسرائیل ارتباط می دهد محدود به شهروندان عراقیست که در آنجا زندگی می کنند و از ملیت عراقی خود محروم شده اند.»

جکی کوجی، یک محقق اسرائیلی در امور عرب، در مقاله ای در روزنامه اسرائیلی ماریو نوشت: «شاید اظهارات سفیر عراق به مثابه بادبادک سنجش جهت باد (اظهارنظر یا تدابیری که برای بررسی چگونگی پذیرش یک سیاست گذاری جدید در جامعه به کار گرفتهه می شود) دیده شود. روابط رسمی همچنان بعید و دور از دسترس به نظر می رسند. با این حال، آنها پایه و اساسی را ایجاد کردند که امکان ایجاد روابط در آینده را پدید می آورند.»

واکنش سیاستمداران عراقی به اظهارات سفیر یاسین مبالغه آمیز بود. یاسین عادی سازی روابط را خواستار نشد و به دولت عراق هم توصیه نکرد چنین کاری انجام دهد. او تنها درباره اشتراکاتی سخن گفت که در صورت برقراری چنین روابطی، وجود خواهند داشت.

منبع: المانیتور