عملیات در شمال سوریه؛ اردوغان به دنبال چیست؟

میدل ایست نیوز: به نظر می آید که ورود نظامی ترکیه به خاک سوریه بار دیگر نقشه نزاع ها در سوریه را تغییر خواهد داد و ضربه ای اساسی بر گروهی به فرماندهی کردها وارد خواهد آورد که نقشی مهم در جنگ با تروریست های داعش داشتند.

اگر این برنامه سوریه انجام شود، سومین ورود نظامی ترکیه به خاک سوریه از سال 2016 خواهد بود. ترکیه در حال حاضر نیز نیروهایی را در مناطقی در شمال سوریه مستقر کرده است.

ترکیه دنبال چیست؟

ترکیه دو هدف اصلی در شمال شرق سوریه دارد: دور کردن یگان های مدافع خلق که نیروهایی کرد هستند از مرزهای ترکیه. ترکیه این نیروها را تروریست و خطری امنیتی برای خود می داند. هدف دوم ترکیه ایجاد منطقه ای برای اسکان 2 میلیون پناهنده سوریه ای است که هم اکنون در خاک ترکیه حضور دارند.

آنکارا می کوشد که امریکا را به مشارکت در ایجاد «منطقه ای امن» به عمق 32 کیلومتر در خاک سوریه وادارد، اما بارها با متهم کردن امریکا به کندی در اجرای این طرح، هشدار داده که به صورت یکجانبه اقدام خواهد کرد.

اخیرا «رجب طیب اردوغان»، رئیس جمهور ترکیه، از گسترده کردن «منطقه امن» تا شهرهای رقه و دیرالزور خبر داده تا بتوان منطقه ای بزرگ تر برای اسکان پناهندگان بیشتر ایجاد کرد.

کردها در چه وضعیتی هستند؟

نیروهای دموکراتیک سوریه که کردها رهبری آن را بر عهده دارند در چند سال گذشته سلطه خود را بر شمال و شرق سوریه تحکیم کرده اند. این کار با هماهنگی و همکاری ائتلاف بین المللی ضد تروریسم به رهبری ایالات متحده انجام شده است.

کردها از معدود گروه هایی هستند که در جنگ های سوریه توانستند دستاوردهایی داشته باشند و با متحدان خود هیئت های حاکم محلی ایجاد کردند و همیشه تأکید کرده اند که هدفشان خودمختاری و نه استقلال است.

اگر ترکیه به حمله ای همه جانبه دست زند همه سلطه کردها بر منطقه فرو می پاشد و جنگی تازه در این منطقه در می گیرد. شورای دموکراتیک سوریه، شاخه سیاسی نیروهای دموکراتیک، اعلام کرد که با عملیات تازه ترکیه موج تازه ای از پناهجویان شکل می گیرد.

نیروهای دموکراتیک سوریه که یگان های مدافع خلق کرد هسته اصلی آن را تشکیل می دهد تا حد زیادی امیدوارند که امریکا نیروهای خود را دست کم در مناطقی دیگر از شرق و شمال شرقی سوریه حفظ کند. خروج کامل نیروهای امریکایی از سوریه خطر ورود ترکیه و نیز ازسرگیری فعالیت های گروه تروریستی داعش را شدت می بخشد. ضمن اینکه می تواند دولت سوریه را نیز به فکر بازپس گیری این زمین ها با حمایت روسیه و ایران بیندازد.

سال گذشته که رئیس جمهور امریکا از خروج نیروهایش از سوریه سخن گفت، کردها تلاش کردند که مذاکراتی را با دولت سوریه آغاز کنند اما این مذاکرات هیچ نتیجه ای نداشت و به بن بست انجامید.

حجم عملیات ترکیه چقدر خواهد بود؟

منطقه مرزی شمال شرقی که در حال حاضر کردها آن را در اختیار دارند شامل منطقه ای به وسعت 480 کیلومتر می شود که غرب آن رود فرات و شرق آن مرزهای عراق است.

به نظر می آید ترکیه در حال حاضر به منطقه مرزی میان دو شهر رأس العین و تل ابیض که 100 کیلومتر فاصله دارند فکر می کند.

یک مقام امریکایی به «رویترز» گفت که نیروهای امریکایی از همه نقاط مراقبت در این منطقه عقب نشینی کرده اند. این منطقه که تحت کنترل نیروهای دموکراتیک سوریه است به لحاظ تاریخی شاهد حضور نیرومند نیروهای محلی عرب است.

این ساکنان عرب با ترکیه روابط بسیار نزدیکی دارند و اگر کردها بخواهند برای حفظ این منطقه مقاومت کنند خون های بسیاری ریخته خواهد شد.

ترکیه هنوز حجم عملیات و نقطه تمرکز اصلی خود در آن را اعلام نکرده است.

آیا ایران و روسیه از ترکیه حمایت می کنند؟

روسیه و ایران دو نیروی اصلی مؤثر در تحولات سوریه از «بشار اسد» و دولت مرکزی سوریه حمایت می کنند. برخلاف ترکیه که در کنار امریکا خواستار کنار رفتن بشار اسد بود و از مخالفانش حمایت می کرد.

روسیه گفته که ترکیه از حق دفاع از خود دربرابر تروریست ها برخوردار است، اما «دمیتری پسکوف»، سخنگوی کرملین، تأکید کرد که باید یکپارچگی ارضی سوریه حفظ شود و همه نیروهای نظامی خارجی که حضور نامشروع در سوریه دارند از این کشور خارج شوند.

واکنش غرب چه خواهد بود؟

کشورهای غربی دست کم در سطح علنی هیچ حمایتی از اقدام ترکیه در سوریه و تلاش این کشور برای انتقال 2 میلیون پناهنده سوریه ای به داخل خاک این کشور انجام نداده اند.

علت اصلی نگرانی غرب آن است که انتقال پناهندگان عرب سوریه ای باعث تغییر ترکیب جمیعتی در شمال شرق سوریه شود.

بشار اسد کجای کار است؟

با اینکه این منطقه عملا خارج از کنترل دولت سوریه است، ورود ترکیه به معنای آن خواهد بود که کنترل این منطقه از دست گروهی که با دولت سوریه جنگ نداشت به دست گروهی می افتد که با دولت سوریه جنگ دارد. دمشق همواره از نقشه های ترکیه در شمال سوریه سخن گفته است.

داعش چه می شود؟

آشوب فضای مناسبی برای ازسرگیری فعالیت های داعش است. نیروهای دموکراتیک سوریه عملیات خود برای شناسایی و نابودی هسته های پراکنده داعش در منطقه متوقف نکرده اند.

کردهای سوریه که شمار بسیاری از زندانیان داعش را در کنترل دارند بارها هشدار داده اند که اگر با حمله ترکیه اوضاع از کنترلشان خارج شود توان در بند نگه داشتن این تروریست ها را نخواهند داشت.

براساس بیانیه های رسمی دایره روابط خارجی نیروهای دموکراتیک سوریه، در حال حاضر 5 هزار تروریست داعش از 55 کشور جهان در زندان های این نیروها هستند.