دیدگاهسیاسی

از خیانت ترامپ به پیشمرگه تا مشکلات اقلیم کردستان (بخش اول)

به نظر می رسد که قرار است نیروهای شبه نظامی کرد (پیشمرگه) نقش مهم تری در امور ایالات متحده-خاورمیانه ایفا کنند. اما ایالات متحده پیشتر این نیروها که متحد کلیدی نیروهای آمریکایی در جنگ علیه داعش بودند را به نفع کشورهایی که در صحنه جهانی حضور بیشتری دارند، نادیده گرفته است.

نویسنده: ست جی. فرانتزمن

میدل ایست نیوز: جاده شمالی اربیل، مرکز دولت محلی کردستان در شمال عراق، با تجهیزات لازم برای کار روی یک پروژه بزرگ مدرن سازی پوشیده شده است. کار روی زمین در حال انجام است و پل ها در حال ساخته شدن هستند. همه این ساخت و سازها بخشی از یک مسیر تجاری به سمت دهوک و ترکیه است. این فعالیت ها یک تضاد عجیب بین سایت های عمرانی و کشاورزان فقیری که برای فروش گوجه فرنگی، چای و ماهی در کنار جاده به صف نشسته اند، ایجاد کرده است. این تضاد می تواند به نوعی نمادی از کل منطقه کردستان باشد. در اربیل، زندگی پرشور شبانه و جاده های بزرگی که گرداگرد شهر دیده می شوند، تصویری از سعادت و ثبات در عراق جدید پس از جنگ با داعش را نشان می دهند. با این حال، مشکلات دیرینه بین اربیل و بغداد بر سر بودجه و تسلیحات برای نیروهای امنیتی کرد موسوم به پیشمرگه هنوز حل نشده اند.

در خطوط دفاعی در جایی که قرار است نیروهای امنیتی عراقی و نیروهای پیشمرگه به یکدیگر برسند، یک فضای خالی وجود دارد که باقی مانده اعضای داعش آن را برای ادامه فعالیت های خود مناسب دیده اند. از همه مهمتر اینکه موضع گیری سیاسی منطقه از نظر سیاسی به ایالات متحده و ترکیه نزدیک تر است تا نیروهای سیاسی تحت حمایت ایران و گروه های شبه نظامی که کنترل بخش هایی از عراق را در دست دارند.

در یک دیدار چند روزه از منطقه به سادگی می توان موانعی را که دولت منطقه ای کردستان دو سال پس از برگزاری همه پرسی استقلال با آن مواجه شده، دریافت؛ همه پرسی ای که کشورهای همسایه عراق آن را محکوم کردند و جامعه بین المللی اساسا آن را نادیده گرفت. در دوران رهبری جدید و جوان نیچروان بارزانی، رئیس جمهوری، و منصور بارزانی، نخست وزیر، منطقه بیشتر بر مسائل روزمره احیای اقتصاد منطقه و همکاری با بغداد برای تامین نیازهای منطقه طبق قانون اساسی سال 2005 عراق متمرکز شده و از تمرکز بر رویای استقلال کردستان دست برداشته است.

بارزانی اواسط ماه سپتامبر با سفیر ایالات متحده در عراق، رئیس مجلس عراق، رئیس جمهوری این کشور و دیگر مقامات ملاقات کرد. وزیر امور خارجه هند هم در تاریخ 17 سپتامبر برای رونمایی از مجسمه مهاتما گاندی وارد اربیل شد. در 15 سپتامبر هم قباد طالبانی، معاون نخست وزیر دولت منطقه ای کردستان، با سرکنسول چین درباره روابط دوجانبه گفت و گو کرد. در ماه آگوست هم یک سری جلسات و گفت و گوهای تلفنی مهم از جمله بین بارزانی و مایک پنس، معاون رئیس جمهوری ایالات متحده، در جریان بود. پنس در جریان این دیدار از تلاش های منطقه در جنگ علیه داعش و میزبانی غیرنظامی های آواره تقدیر کرد. منطقه کردستان سعی دارد جای خود را در صحنه بین المللی بیابد و به بغداد نشان دهد که کلید ثبات در کشور عراق است.

اگرچه منطقه با ثبات به نظر می رسد و مقامات آن و فرماندهان نظامی پیشمرگه آن را جزیره ای در منطقه مبتلا به افراط گرایی و فرقه گرایی توصیف می کنند، اما این نگرانی وجود دارد که یک سری تهدیدها شرایط جزیره را به شدت دشوار سازند. عناصر باقی مانده داعش در غرب منطقه کردستان و در فاصله نزدیکی از اربیل شناسایی شده اند. شمار نیروهای امنیتی عراق در منطقه کم است و مشاوران ائتلاف تحت رهبری ایالات متحده تنها می توانند در ترغیب نیروهای پیشمرگه و عراقی به همکاری نزدیک تر ایفای نقش کنند.

پیشمرگه نگران گروه های شبه نظامی شیعه یا همان الحشد الشعبی است که در مناطق مورد مناقشه بین بغداد و اربیل ایست بازرسی دارند. خشم دولت منطقه ای کردستان و این احساس که ایالات متحده به آن خیانت کرده هم وجود دارد؛ خیانتی که سبب شد دشمنان منطقه کردستان از تانک ها و تسلیحات تامین شده توسط ایالات متحده در جنگ علیه داعش، علیه کردها استفاده کنند. برای عادی سازی شرایط به یک ساز و کار امنیتی و تلاش ها برای اعتمادسازی نیاز است.

نقش ایران در عراق یک مساله حساس در اربیل به شمار می رود که تقریبا در هر بحث و گفت و گویی مطرح می شود. این مباحث گاهی شکایات ساده ای را شامل می شوند مبنی بر اینکه گروه های شیعه به فتنه ها علیه کردها دامن می زنند. برای نمونه، در ماه آگوست گزارش هایی جسته و گریخته در بغداد درباره وجود یک پایگاه اسرائیلی در منطقه کردستان به گوش رسیدند. این گزارش ها که دولت منطقه ای کردستان با انتشار بیانیه ای آنها را رد کرد، در میانه گزارش های روزانه درباره حملات هوایی مشکوک به مواضع الحشد الشعتبی در مناطق مرکزی و غربی عراق مطرح شدند.

اعضای الحشد الشعبی ایالات متحده و اسرائیل را در حملات آغاز شده از اواخر ماه جولای مقصر می دانند. این حملات سبب شدند که ابو مهدی المهندس، از اعضای الحشد الشعبی، نیاز این گروه به نیروی هوایی را مطرح کند. منطقه کردستان به این اظهارات به مثابه تحولاتی خطرناک می نگرد. برخی در اربیل معتقدند که حشد الشعبی سعی دارد به نسخه عراقی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران تبدیل شود.

ظهور یگان های بسیج مردمی که اکنون نیروی شبه نظامی رسمی در عراق به شمار می روند و از بغداد حقوق می گیرند و حیدر العبادی، نخست وزیر پیشین عراق، آنها را «امید کشور و منطقه» خوانده، اکنون سوالاتی را درباره این مساله ایجاد کرده که چرا بغداد به نیروهای پیشمرگه حقوق نمی پردازد؟ بر خلاف الحشد الشعبی، پیشمرگه در قانون اساسی عراق تعریف شده است. مذاکرات بر سر بودجه همچنان ادامه دارد و به رغم وعده های بغداد، نیروهای پیشمرگه هنوز دریافت مالی مشابهی با الحشد الشعبی ندارند. آنها با کمبود تسلیحات سنگین، خودروهای زرهی و کمبود پادگان و تسهیلات مناسب آقایان مواجه هستند.

در جریان جنگ با داعش ائتلاف تحت فرمان ایالات متحده به آموزش به نیروهای پیشمرگه و تجهیز برخی از یگان های آنها کمک می کرد. نیروهای پیشمرگه برای حمایت از اصلاحات در یگان های خود، دستیابی به سلاح های ضد تانک، زره و همچنین قابلیت های مقابله با هواپیماهای بدون سرنشین به بودجه نیاز دارند. اما این نگرانی وجود دارد که حمایت ها یا هرگز نرسند یا خیلی دیر برسند چرا که متحدان ایران هر روز قدرتمندتر می شوند و با قدرت گرفتن آنها، احتمال آغاز یک درگیری دیگر با افراط گرایان تازه ظهور یافته در استان سنی نشین کردستان که به تازگی از اشغال داعش رها شده، وجود دارد. یکی از مقامات نظامی پیشمرگه می گوید که نیروهای او تنها 2 درصد از تجهیزات و بودجه وعده داده شده را دریافت کرده اند و باقی بودجه و تجهیزات به نیروهای امنیتی عراقی و الحشد الشعبی رسیده است. (این مطلب ادامه دارد.)

 

مطالب مرتبط

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا