قطر و عمان؛ تفاهمات نظامی و تقویت مناسبات دو کشور
قطر و عمان از چندین دهه پیش دارای مناسبات و همکاری‌های پررنگی با یکدیگر بوده اند اما در دو سال گذشته همکاری دو کشور به صورت برجسته‌تری از طریق عقد توافق‌نامه‌های امنیتی، نظامی و سیاسی گسترش یافته است.
میدل ایست نیوز: قطر و عمان از چندین دهه پیش دارای مناسبات و همکاری‌های پررنگی با یکدیگر بوده اند اما در دو سال گذشته همکاری دو کشور به صورت برجسته‌تری از طریق عقد توافق‌نامه‌های امنیتی، نظامی و سیاسی گسترش یافته است.
در ژوئن سال 2017 میلادی همزمان با افزایش تنش‌ها در درون شورای همکاری خلیج و به هنگام اعمال محاصره زمینی، دریایی و هوایی بر قطر از سوی عربستان و امارات به بهانه حمایت از تروریسم و مناسبات تنگاتنگ با ایران، عمان سیاست بی‌طرفانه‌ای را طی این بحران در پیش گرفت و این امر در توسعه مناسبات این کشور با دوحه نقش‌آفرین بود، مسقط همچنین پیوستن به کشورهای محاصره‌کننده را رد کرد که این موضوع ، سیاست دو همسایه خشمگین این کشور یعنی امارات و عربستان را به چالش کشید.
مسقط و نقش این کشور در محاصره قطر
این اعتقاد وجود دارد که موضع سلطنت عمان در کاستن از شدت تنش‌ها در اقدامات اتحاد چهارگانه متشکل از امارات، عربستان، بحرین و مصر نقش اساسی داشته است، موضع عمان در قبال بحران خلیج از دلایل عدیده‌ای و در صدر آن، نگرانی مسقط از عدم سرایت تلاش‌ها برای اعمال نفوذ و قیمومیت بر این کشور در صورتی موفقیت این تلاش‌ها علیه قطر سرچشمه می گیرد.
در همین رابطه، عمان از استقلال عمل پررنگی در بین کشورهای شورای همکاری خلیج برخوردار است و دیدگاه سیاسی مختلفی در دوری از سیاست محوربندی و صف‌گیری‌ها دنبال می کند.
این کشور همچنین سیاست درهای باز را نسبت به کشورهای جهان در پیش گرفته است، مسقط در جنگ علیه یمن مشارکت نکرد و از لحاظ فرهنگی و دینی نسبت به کشورهای خلیج موقعیت متفاوتی دارد، همه این عوامل دست به دست هم دادند تا این کشور در بحران خلیج به کشوری تبدیل شود که نتوان به راحتی از آن باج‌گیری کرد، به طوری که بن علوی، وزیر امور خارجه عمان طی بحران مذکور به به کویت و قطر سفر کرد و از تلاش‌های کویت برای حل و فصل بحران قدردانی کرد.
مناسبات مسقط و دوحه
آرامش بر مناسبات عمان و قطر حکمفرماست و این مناسبات طی سال‌های گذشته به دور از هر گونه التهاب یا مشکلی بوده است، دو کشور در همه زمینه‌ها به ویژه سیاسی، اقتصادی و نظامی دو شریک و همکار با یکدیگر بوده اند.
قطر پس از کسب استقلال، مناسبات خود را در همه عرصه‌ها با سلطنت عمان افزایش داد، این کشور در سال 1973 میلادی با فرمان امیر وقت این کشور، نخستین سفیر خود را در عمان منصوب کرد، سفیر عمان در دوحه نیز در سال 1974 میلادی استوارنامه خود به امیر قطر تقدیم کرد.
مناسبات مشترک قطر و عمان از نوعی ثبات و شکوفایی برخوردار است که با سفرهای متقابل رهبران دو کشور با هدف پیشبرد همکاری‌ها و تحکیم پیوندهای برادری به اوج خود رسیده است.
می توان گفت آنچه موجب تقویت همکاری‌ها میان دوحه و مسقط شد، به منایع طبیعی دو کشور، صنایع نسبتا پیشرفته و اقتصاد قوی دو کشور به علاوه موقعیت جغرافیایی نزدیک و مناسبات تاریخی مستحکم طرفین باز می گردد.
وزیر دفاع قطر در مسقط
در دو سال اخیر، روابط نظامی دوحه و مسقط شاهد اهتمام و توجه چشمگیری به خود بوده است، وزرای دفاع عمان و قطر چندین بار نشست مشترکی را برگزار کرده و درخصوص تقویت زمینه‌های همکاری به رایزنی پرداختند.
در آوریل سال 2019 میلادی، سرلشکر فهد بن مبارک الخیارین فرمانده دانشکده نظامی احمد بن محمد در مقر دانشکده از هیات فرماندهان نظامی سلطنت عمان به ریاست عبدالله بن سالم المحاربی استقبال کرد و درخصوص همکاری دو کشور در زمینه تحصیلات نظامی به گفت‌وگو پرداختند.
در همین رابطه، در اوایل ماه می سال 2019 میلادی پایتخت عمان شاهد نشست مشورتی میان روسای ستاد مشترک ارتش کشورهای خلیج با مشارکت قطر بود.
مناسبات در چارچوب بیت خلیجی
«سالم الجهوری»، پژوهشگر و تحلیلگر سیاسی عمانی معتقد است سفر وزیر دفاع قطر در چارچوب روابط نظامی خلیجی انجام می گیرد، وی در گفت‌وگو با الخلیج اونلاین تصریح کرد: «این دست سفرها در راستای تداوم رایزنی‌های امنیتی و نظامی برای دست یافتن به توافقی بر سر دیدگاهی مشخص به علت تحولات جدید منطقه انجام می شود.»
وی افزود: «دیدگاه سیاسی خلیجی وجود دارد که در آن برای مقابله با بحران کنونی توافق می شود، بخش نظامی نیز در این راستا مطرح می شود.»
الجهوری تاکید کرد: «سفر نظامی وزیر دفاع قطر در ضمن تحرکات عمان در چارچوب منظومه همکاری خلیجی انجام می شود چرا که مسقط ریاست دوره‌ای شورای عالی سازمان همکاری کشورهای خلیج را برعهده دارد.»
وی افزود: «این سفرها علیرغم اختلاف دیدگاه‌ها، مساله تلاش‌ها برای همگرایی و ایجاد هماهنگی میان کشورهای شش‌گانه را تقویت می کند اما باید در چارچوب دیدگاه نظامی و آموزش‌های واحد با هدف دفاع از کشورهای خلیج تلاش کرد همانطور که در مساله حمله به کویت اتفاق افتاد و همه کشورها در جنگ، کنار این کشور ایستند، سفر وزیر دفاع قطر هم در راستای هماهنگی و ارتباط میان کشورهای خلیج و توسعه همکاری میان کشورها انجام می شود.»
