میدل ایست نیوز: به گزارش وبگاه ساینتیفیک آمریکن، بر اساس شاخص تنش آب، میزان کمبود آب( تنش آب) در عراق به 3.7 از 5 رسیده است.
به این ترتیب عراق در لیست کشورهایی جای می گیرد که در زمینه کمبود آب در معرض خطر بزرگی قرار دارند.
بر اساس پیش بینی شاخص جهانی در سال 2040 کشور عراق پس از خشک شدن کامل دو رودخانه دجله و فرات به سرزمینی بدون رودخانه تبدیل خواهد شد.
عوامل متعددی در ایجاد این بحران آبی دخالت دارند و از مهم ترین آنها تغییرات آب و هوایی است که در کاهش بارندگی و خشک شدن رودخانه ها قابل مشاهده است، علاوه بر عوامل دیگری که در نتیجه احداث سدهای مختلف از جانب کشورهای منبع( ترکیه و ایران) به وجود آمده است و تاثیر منفی بر ورودی آب های این دو رودخانه بر جای گذاشته است.
تغییرات آب و هوایی نقشی اساسی در کمبود آب عراق دارد و منجر به تفاوت میزان آب وارد شده به دو روخانه می شود، چنانکه میان افزایشی ناگهانی که موجب سیلاب هاست و کمبود آبی که منجر به خشکسالی است در تغییر است.
علاوه بر این، بر اساس پژوهش بحران آب در عراق و تاثیر انسانی و محیط زیستی آن از «نضیر الانصاری»، استاد مهندسی منابع آب از دانشگاه لولئو سوئد، میانگین بارندگی نسبت به گذشته کاهش داشته است و در زمستان سال 2018-2017 به کمتر از یک سوم میانگین متوسط آن کاهش یافته است.
انصاری می گوید: منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا از بیشترین مناطقی هستند که در اثر تغییرات آب و هوایی در معرض خطر احتمالی قرار دارند و این منطقه اساسا دچار خشکسالی و کمبود آب و افزایش میانگین دمای هوا و کاهش بارندگی است.
وی افزود بررسی میانگین بارندگی و دمای هوا در بخش های مختلف عراق نشان می دهد که شاهد کاهش دائمی بارندگی و افزایش دما خواهیم بود که این امر به کاهش ذخیره مخازن و بهره وری کشاورزی و کاهش منابع آب زیرزمینی به دلیل کمبود منابع آبی منجر می شود.
براساس گزارش ذکر شده، سهم بخش کشاورزی از تولید ناخالص داخلی از 4.2 درصد در سال 2013 به 3.1 درصد در سال 2016 رسیده است و حجم ذخیره آب از 157 میلیارد متر مکعب به حدود 50 میلیارد متر مکعب در سال 2015 کاهش یافته است.
به نوشته وبگاه خبری الجزیره، به نظر می رسد دولت های عراق طی یک قرن گذشته در امضای توافق نامه لازم الاجرایی با همسایگان خود که حقوق کشور عراق را به طور دائم تضمین کند، ناموفق بوده اند.
کل میزان مصرف برای همه نیازهای کشور، سالانه حدود 53 میلیارد متر مکعب است، در حالی که میزان آب رودخانه ها در فصل خوب سال حدود 77 ملیارد متر مکعب است و در فصل های خشک سال حدود 44 ملیارد متر مکعب و کاهش یک ملیارد متر مکعب از سهم آب عراق به معنی خارج شدن 260 هزار دونم زمین کشاورزی از چرخه تولید است.
کمبود آب در عراق هرساله و با شروع تابستان آثار منفی خود را به وضوح بر زمین و مردم آشکار می کند و تابستان سال 2018 شاهد بحران شدیدی بودیم که اقتصاد عراق را به طور مستقیم مورد آسیب قرار داد.
این امر بر میزان آب آشامیدنی شهروندان به ویژه در مرکز و جنوب عراق تاثیر گذاشته است.
از نظر «دکتر احمد الوائلی»، کارشناس مسائل اقتصادی، کاهش سهم آب عراق به معنی کاهش سهم روزانه هر فرد از آب مصرفی است.
وائلی در ادامه تاکید کرد عدم امضای توافق نامه ای که سهم آبی عراق را تضمین کند، پیامدهای بسیاری در اقتصاد عراق و امنیت غذایی آن خواهد داشت، چنانکه بر میزان مساحت زمین های زیر کشت تاثیر منفی خواهد گذاشت و باعث افزایش بیابان زایی و تغییرات آب و هوا و کاهش گردشگری به ویژه در مرداب ها و کاهش منابع ماهیان و کاهش تولیدات کشاورزی و افزایش واردات و افزایش میانگین مهاجرت از روستا به شهر می شود.
به گزارش وبگاه خبری الحره، پس از بارش های اخیر در عراق ، سطح دو سد از بزرگترین سدهای رودخانه های دجله و فرات افزایش یافت و فراوانی آب، زندگی را به مرداب ها و مناطق کشاورزی در مرکز و جنوب عراق باز گرداند.
کارشناسان عراقی در سازمان آب خواستار برنامه ریزی برای صرفه جویی در مصرف آب و روش مصرف درست آن برای پیشگیری از بازگشت کمبود آب آشامیدنی و آبیاری شدند.
پس از سال ها خشکسالی، عراق شاهد سالی پر بارش بود که باران هایش زمین های کشاورزی را سیراب کرد و منابع آب کشور را تامین و رودخانه ها را پر آب کرد.
حجم آب ذخیره شده در بزرگترین سدهای دجله و فرات یعنی «الموصل» و «حدیثه» به 27 ملیارد متر مکعب رسید، در حالی که پیش از آن از سه ملیارد متر مکعب تجاوز نمی کرد ولی تا زمانی که توافق نامه هایی برای تضمین سهم آب میان عراق و همسایگانش وجود ندارد، بالا رفتن سطح آب ها به معنی بر طرف شدن خطر خشکسالی نیست.
