«سید مقتدی صدر» با چرخش ناگهانی مواضعش چه سودایی درسر دارد؟

میدل ایست نیوز: «سید مقتدی صدر»، رهبر جریان صدر عراق، می کوشد که با استفاده از وضعیت مه آلود سیاسی در عراق خود را رهبری در ابعاد فراتر از مرزهای عراق جا زند.

او برای رسیدن به این آرزو سه الگو پیش چشم خود دارد: نخست سید حسن نصرالله، دبیر کل حزب الله لبنان که رهبر نیروهای مقاومت است، دوم آیت الله خامنه ای رهبر ایران که در قامت رهبر سیاسی ظاهر شده و یک کشور را مدیریت می کند، و سوم آیت الله سیستانی مرجع اعلای شیعه در عراق که رهبری مذهبی با نفوذ معنوی است.

آنچه در این میان برای صدر در دسترس تر است، الگوی اول است که با گرایش های شورش خواهانه صدر نیز هماهنگی بیشتری دارد.

اما عامل تأثیرگذار در این میان ایران است که بی تردید اجازه نخواهد داد کسی بیرون از دایره اطاعت کنندگانش به چنین جایگاهی دست یابد.

در همین راستاست که صدر ناگهان با چرخشی روشن از مواضع سابقش به انتقاد شدید از حضور نیروهای امریکایی پرداخت و خواستار تظاهرات میلیونی علیه «اشغالگران امریکایی» در عراق شد. این در حالی است که از زمان آغاز تظاهرات در عراق، صدر مواضعی کاملا خلاف خواست ایران در عراق پیش گرفت.

آنچه در این میان صدر را نگران می کند آن است که ایران او را فردی در حد و حدود دیگر گروه هایی ببیند که از «جیش المهدی»- تشکل شبه نظامی که صدر در عراق راه انداخته بود و سپس فعالیت آن را متوقف کرد- جدا شدند.

صدر هفته گذشته در قم با نماینده «قیس الخزعلی»، رئیس عصائب اهل الحق، و «اکرم الکعبی»، رئیس جنبش النجباء، و «ابوآلاء الولائی»، رئیس گردان های سیدالشهداء دیدار کرد که تصویری نیز از این جلسه منتشر شد. تصویری که بی تردید برای بسیاری از هوداران صدر شوک آور بوده است.

صدر پیش تر، از گروه های تابع این افراد به «شبه نظامیان وقیح فرقه ای» یاد کرده و اختلافاتش با برخی از آنها به حد تصفیه حساب از راه ترور هم رسیده بود.

او همچنین تظاهرات نیروهای الحشد الشعبی دربرابر سفارت امریکا در بغداد، پس از حمله هوایی به پایگاه نظامی القائم، را تلاش برای خاموش کردن تظاهرات اصلاح طلبانه مردم عراق خوانده و تأکید کرده بود که با آن کاری ندارد. اما اکنون خواستار آن شده که تظاهرات هوادارانش در میدان های تظاهرات انجام شود.

برای همین، از چند روز پیش بحث ها میان هواداران صدر درباره تحولات ناگهان و متناقض رهبرشان درگرفته است. موضوعی که در سطح مردمی مایه مشکلاتی شده است.

«قیس حسن»، تحلیل گر سیاسی عراقی، می گوید که هواداران صدر با سرسختی بسیار از مواضع او دفاع می کنند و معتقدند که او هرکاری کند صحیح است.

به نظر وی، وقتی صدر مواضعش را خیلی راحت یک شبه تغییر می دهد باز هم از او دفاع می کنند، به خصوص که صدر یک دفتر سیاسی ندارد که بخواهد برای هواداران درباره تغییرات مواضع وی توضیح دهد و چون هواداران او کم نیستند، توجیه ها درباره این وضعیت هم بسیار می شود و این مایه تضعیف آنهاست.

حسن می افزاید که صدر درباره همه چیز شخصا تصمیم می گیرد و تابع سازوکارهای رایج احزاب سیاسی نیست. او هرقدر هم که مردمی باشد در نهایت یک گروه سیاسی را مدیریت می کند که فعالیت و خواسته هایش با دیگر احزاب تفاوتی ندارد.