تنش میان ایران و امریکا و تأثیر آن بر تظاهرات مردم عراق

میدل ایست نیوز: «زهره علی»، استاد جامعه شناسی در دانشگاه راتگرز امریکا، در مقاله ای به تأثیر تنش ها میان ایران و امریکا بر تظاهرات مردم عراق پرداخته است.

در این مقاله که در «میدل ایست آی» منتشر شده آمده که بحران اخیر میان آمریکا و ایران در راه تلاش های ملت عراق برای تحقق مطالباتشان که بابت آن کشته داده اند مانع ایجاد می کند.

در میدان «التحریر» بغداد تظاهرات کنندگان جوان از تجربه خود در قیامی مردمی که از ماه اکتبر آغاز شده است صحبت می کنند.

اما تحولات اخیر عراق از جمله حمله آمریکا به مواضع الحشد الشعبی و حمله به سفارت آمریکا و ترور سردار سلیمانی فرمانده نیروی قدس سپاه و ابو مهدی المهندس معاون الحشد الشعبی و در پی این حمله ایران به دو پایگاه آمریکا در عراق تظاهرات کنندگان را در شرایط سختی قرار داد.

برخی گمان می کنند که در پشت پرده سرکوب خونین تظاهرات کنندگان و کشتن و زخمی کردن آن ها فرماندهان گروه های شبه نظامی عراق هستند و از طرفی دیگر نخبگان سیاسی عراق آمریکا را پشت این قضیه می دانند.

قیام مردم برای وحدت و حفظ حاکمیت عراق و قطع نفوذ ایران و آمریکا با شعار «وطنمان را می خواهیم» است. خواست تظاهرات کنندگان این است که دولت کارآمدی سر کار بیاید که بتواند خدمات و حقوق همه شهروندان را به صورت مساوی فراهم کند.

آنها فساد نخبگان سیاسی عراق و قومی گرایی و جانبداری مقامات و حمله گروه های به نظامی به روزنامه نگاران و جامعه مدنی وفعالان را محکوم می کنند.

تظاهرات کنندگان همچنین خواستار تشکیل دولتی جدید و قوانین جدید برای انتخابات و قانون اساسی جدید و محاکمه مقامات سیاسی فاسد  شده اند. و از آنجا که بسیاری از این مقامات روابط نزدیکی با ایران دارند شعار های ضد ایرانی در تظاهرات به صورت آشکار شنیده می شود.

جدا از برخی واکنش های حساب نشده، اکثریت تظاهرات کنندگان برای اینکه این قیام از مسیر خود منحرف و بازیچه دست دیگران نشود از شعارهای تفرقه انگیز پرهیز کردند.

تظاهرات کنندگان با صدور بیانیه ای تصمیم خود برای ماندن در میدان تظاهرات و بزرگداشت شهدا نشان دادند. در این بیانیه بدون ذکر نام ایران و آمریکا، حملات به خاک عراق و نقض قانون بین المللی را محکوم و تاکید شده که هدف دفاع از منافع ملی است وبا اشاره به اینکه روند سیاسی بعد از سال 2003 علت اصلی ضعف عراق است از نیروهای امنیتی خواستند تا آنها را حمایت کنند.

در میدان تظاهرات به خصوص در استان های جنوبی می توان بسیاری از جوانان را دید که مجروح شده اند. بسیاری از این جوانان در گذشته عضو الحشد الشعبی بوده و با داعش جنگیده اند.

بسیاری از این جوانان گفته اند که به شدت تحت تاثیر جنگ با داعش قرار گرفته اند و از مقامات سیاسی که قربانی های این جنگ را تبدیل به ابزاری برای مطامع سیاسی کرده اند ناامید شده اند.

بیشتر این جوانان از خانواده های متوسطی هستند و با برگشت از جنگ با زندگی سختی همراه با فقر رو به رو شده اند و به جای اینکه بخاطر زحماتشان از آنها تقدیر شود الان که اعتراضات صلح آمیزی دارند،نیروهای امنیتی و شبه نظامی به آنها حمله کرده و از آنها با گاز اشک آور و و شلیک مستقیم استقبال می کنند.

قیام اکتبر مردم عراق یک قیام انقلابی است که اکثر طبقات جامعه از فقیر و کارگر تا متوسط و تحصیل کرده در آن شرکت کردند. این قیام فقط به دنبال اصلاح قضایای سیاسی نیست بلکه تظاهرات کنندگان خواسته هایی اجتماعی و مربوط به جامعه نیز داشته اند.

همه تظاهرات کنندگان با فرقه گرایی و فساد و قدرت شبه نظامیانی که قانون و سلطه کشور را تهدید می کند مخالف هستند و مطالبه آنها آن است که سلاح فقط باید در دست نیروهای نظامی عراق باشد اما حملات آمریکا باعث شده تا این گروهای شبه نظامی مجددا دست به سلاح و آماده باشند.

حمله آمریکا به عراق سبب شد تا شبه نظامیان نزدیک به ایران دوباره دست به سلاح و آماده شوند و این گونه خواست تظاهرات کنندگان مبنی بر گرفتن سلاح از دست نیروهای غیر نظامی به حاشیه برود.

علاوه بر این گفته های «مایک پمپئو» که احساسات ضد ایرانی در تظاهرات را برانگیخت سبب شد تا تظاهرات کنندگانی که شعار های ضد ایرانی دادند مهره آمریکا شناخته شوند و این سبب تضعیف تلاش آنها برای مخالفت با دخالت خارجی در امور کشور شد.

این بحران سیاسی که عراق درگیر آن شد سبب شد که بسیاری در این راه کشته شوند و انتخاب نخست وزیر جدید و انتخابات مجدد از اولویت عراق خارج نباشد.

در روزهای گذشته شماری از فعالان مدنی و فعالان تظاهرات در بغداد و بصره و ناصریه به دست افراد ناشناس کشته شدند. این اقدامات از نظر آنها کار گروه های وابسته به نیروهای الحشد الشعبی است. به نظر این معترضان، این نیروها از این بحران سیاسی برای سرکوب اعتراضات و تحمیل آراء سیاسی خود استفاده کردند.

مردم عراق  بابت اشغال عراق توسط آمریکا در سال 2003 بهای سنگینی پرداختند، اشغالی که باعث تضعیف حکومت عراق و تحریم از جانب آمریکا و جنگ قومی و در آخر ظهور داعش شد.

نفوذ ایران در عراق نیز از دیگر پیامد های مستقیم اشغال آمریکا بود. گروه ها و شبه نظامیانی وابسته به ایران که ترامپ آنها در حال حاضر تروریست می خواند هم پیمان وی در جنگ با داعش بودند.

شدت گرفتن تنش ها بین آمریکا و ایران عراق را باردیگر به صحنه درگیری و جنگ تبدیل کرد

مردم عراق شاهد جنگ های زیادی از جمله 8 سال جنگ با ایران و جنگ خلیج در سال 1991 و اشغال عراق توسط آمریکا در سال 2003 و جنگ های فرقه ای در سال های 2006 و 2007 و نهایتا جنگ با داعش بوده اند که زندگی آنها را با خاطرات تلخی تخت تاثیر قرار داده است.

قیام اکتوبر مردم عراق برای مطالبه وحدت و حاکمیت عراق و تقویت موسسه های دولتی و فراهم کردن خدمات برابربرای همه شهروندان عراق است.

شعار این اعتراضات «اولویت ما عراق است نه آمریکا نه ایران و نه جنگ» است که بحران کنونی این شعار را زیر سوال برده است.