میدل ایست نیوز: رهبران گروههای سیاسی سُنی عراق از خروج احتمالی سربازان آمریکایی از این کشور نگران هستند زیرا آن را عاملی برای نفوذ بیشتر ایران در این کشور می‌دانند.
تصمیم به خروج نیروهای آمریکایی از عراق پس از آن گرفته شد که در پی ترور «ابومهدی المهندس»، نائب رئیس الحشد الشعبی و سردار «قاسم سلیمانی»، فرمانده نیروی قدس ایران، بسیاری از نمایندگان خشمگین پارلمان عراق در ۵ ژانویه ۲۰۲۰ میلادی طرحی را تصویب کردند و خواستار خروج نظامیان خارجی از این کشور از جمله ۵ هزار و ۲۰۰ سرباز آمریکایی شدند.
تصویب این قطعنامه در حالی انجام شد که در روز رای‌گیری، نمایندگان کُرد و اغلب نمایندگان سُنی مذهب پارلمان در اعتراض به این طرح و با وجود تهدید شدن از سوی نمایندگان شیعه به خیانت، جلسه رای‌گیری را تحریم کردند.
پیش از رای‌گیری نیز محمد حلبوسی، رئیس پارلمان عراق که نماینده‌ای سنی مذهب و استاندار پیشین استان انبار است، با ایراد یک سخنرانی آتشین مقابل نمایندگان، از آنها خواست که در تصمیم خود بازبینی کنند.
وی خطاب به نمایندگان شیعی گفت: « من آرزو داشتم همانند گذشته، تصمیمات عراقی باشد، شما (شیعیان) اکنون مسئولیت همه ملت عراق از شیعه، سنی، کُرد و دیگر اقلیتهای سراسر عراق را بر عهده دارید.»
الحلبوسی در ادامه خطاب به «عادل عبدالمهدی»، نخست‌وزیر دولت پیش‌بُرد امور عراق که در آن نشست حضور داشت، گفت: «یکی از اقدامات جامعه جهانی که می تواند در برابر این تصمیم اتخاذ کند، متوقف کردن تعاملات مالی با عراق است به طوری که نمی توانیم به تعهدات مالی خود در برابر شهروندان عمل کنیم.»
نمایندگان اقلیت، غایبان جلسۀ رای گیری
آنچه در نشست ۵ ژانویه در پارلمان عراق تصویب شد یک طرح بود؛ طرحی که بر خلاف قوانین، اجرای آن برای دولت عراق الزام‌آور نبود. اما این طرح با پشتیبانی نمایندگان شیعی که اکثریت را در پارلمان در اختیار دارند و حمایت عادل عبدالمهدی، نخست‌وزیر وقت عراق تصویب شد.
عبدالمهدی در آغاز جلسۀ رای‌گیری، بار دیگر به پارلمان توصیه کرد تا برای خروج نیروهای خارجی از عراق هرچه سریع‌تر اقدام کنند. او گفت که خروج این نیروها هم به نفع عراق است و هم امریکا و تاکید کرد: «با وجود تمام مشکلات داخلی و خارجی که ممکن است با آن روبرو شویم، این بهترین کاری است که می‌توان برای عراق انجام داد.»
به این ترتیب این طرح با وجود مخالفت نمایندگان گروههای اقلیت و سخنرانی‌های آنها در صحن پارلمان، به رای گذاشته شد و درنهایت در حالی به تصویب رسید که از مجموع کل ۳۲۹ نماینده پارلمان عراق تنها ۱۶۸ نماینده در موافقت با آن رای دادند؛ یعنی تنها سه نماینده بیش از نصف تعداد کل نمایندگان پارلمان.
مهمترین حامیان قطعنامه در آن روز، ائتلاف فتح به ریاست هادی عامری و السائرون وابسته به جریان صدر بودند.
حضور ضعیف نمایندگان در روز رای گیری حتی واکنش «سید مقتدی صدر»، رهبر جریان صدر را نیز برانگیخت. او در نامه‌ای خطاب به نمایندگان نوشت: «من رایِ داده شده به این قطعنامه را پاسخی ضعیف و ناکافی به نقض حاکمیت عراق توسط آمریکایی‌ها و اقدامات آنها در تشدید تنش‌های منطقه‌ای می‌دانم.»
مقتدی صدر در این نامه که در صحن پارلمان خوانده شد، اعلام کرد که توافقنامه امنیتی عراق و آمریکا باید فورا فسخ شود، سفارت آمریکا در این کشور باید تعطیل شود، سربازان آمریکایی به شیوه‌ای تحقیرآمیز از این کشور اخراج شوند و ارتباط با دولت آمریکا نیز باید جرم محسوب شود.
چرا کردها و نمایندگان سنی مذهب عراق از این طرح پارلمان حمایت نکردند؟
نمایندگان کرد و دیگر گروههای غیرشیعه از این نگران بودند که بیرون کردن نیروهای ائتلاف از عراق باعث گردد که ناآرامی‌های داخلی در این کشورِ آشفته اوج گیرد، امنیت بیش از پیش تضعیف شود و قدرت شبه‌نظامیان مسلح افزایش یابد.
خودداری آنها برای شرکت در این رای گیری در حالی انجام شد که هزاران سرباز ائتلاف همچنان در دهها پایگاه عراق در مناطق کردنشین یا سنی‌نشین مستقر هستند؛ جایی که گروههای مسلح مدت‌هاست در تلاش هستند تا بر نفوذ خود بیفزاید.
سنی‌های عراق، حضور آمریکا در این کشور را مهمترین مانع افزایش نفوذ ایران می‌دانند و کردها نیز علاوه بر بهره بردن از آموزش‌های نظامی آمریکایی‌ها، از این نگرانند که خروج سربازان آمریکایی منجر به خروج دیگر اعضای ائتلاف بین‌المللی مبارزه با داعش از این کشور شود و به این ترتیب علاوه بر بازگشت دوران ناامنی به عراق، سرمایه‌گذاران خارجی نیز که سرانجام راغب به سرمایه‌گذاری دوباره در این کشور بویژه در بخش انرژی شده بودند، بار دیگر از خاک عراق گریزان شوند.
موضوع عقب‌نشینی نیروهای آمریکایی در زمانی مطرح می‌شود که اعتراض‌های مردمی، عراق را فراگرفته است. این کشور از اکتبر گذشته دستخوش ناآرامی‌ها به دلیل ناکارآمدی و فساد دولت، وجود شبه‌نظامیان سملح و سرکوب گستردۀ معترضان است. اما در تمام این چهار ماه، ساکنان مناطق سنی‌نشین از ترس اینکه هرگونه بسیج مردمی از سوی آنها در مخالفت با ناکارآمدی دولت، اقدامی فرقه‌ای محسوب شود و بشدت سرکوب گردد، در حاشیۀ این جنبش ایستاده اند. با این حال آنها نیز با دقت و احتیاط، تشدید تنش‌ها میان تهران و واشنگتن را دنبال می‌کردند.
پیش از این در سال ۲۰۰۶ میلادی بسیاری از شیوخ قبایل سنی مذهب عراق برای مبارزه با القاعده با ایالات متحده آمریکا متحد شدند و به تازگی برخی از اعضای این قبایل به خبرگزاری‌های بین‌المللی گفته‌اند که از سوی جناح‌های مسلح شیعۀ عراق، هشدارهایی را مبنی بر پرهیز از هرگونه اتحاد جدیدی با آمریکا دریافت کرده‌اند.
هشام هاشمی، تحلیلگر عراقی می‌گوید: «برای سنی‌ها، کردها و دیگر اقلیتهای عراق، آمریکا توانسته است توازنی را با دولت تحت کنترل شیعه‌ها در این کشور ایجاد کند.»
این احتمال نیز مطرح شده است که در صورت خروج نیروهای آمریکایی، سنی‌های عراق همچون کردهای این کشور، به دنبال تشکیل منطقه‌ای خودمختار برای خود باشند تا بتوانند از خود دفاع کنند؛ خودمختاری که به راحتی به دست نخواهد آمد و احتمالا باید بهای سنگینی برای آن بپردازند.
