مرکز مطالعاتی واشنگتن: بغداد شریک قابل اعتمادی برای آمریکا نیست، باید با اربیل شریک شد

میدل ایست نیوز: مرکز مطالعات واشنگتن (انستیتو واشنگتن)، دیروز (یکشنبه 9 فوریه) گزارشی را در سایت خود منتشر کرد که درباره آغاز جنگ در عراق در سال 2003 تهیه شده و در آن اشاره شده که از آن زمان اهمیت امنیت اوضاع سیاسی و خاک عراق به عنوان عامل اساسی در سیاست های آمریکا تبدیل شده است.

این گزارش که به قلم «اریک بوردنکرشر» است، اشاره کرده که آمریکا باید بعد از حوادث ترور «سردار سلیمانی»، فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران ایران و پاسخ ایران به آن و ادامه اعمال خشونت آمیز در عراق از جمله حمله اخیر به سفارت آمریکا تجدید نظری درباره ادامه سیاست های فعلی خود در قبال عراق بکند.

بوردنکیرشر در ادامه گزارش آورده است: «دولت فعلی عراق بارها از طریق بی توجهی به وظایف اساسی خود از جمله ناتوانی برای حفاظت از کارمندان سفارت آمریکا ثابت کرده است که شریک قابل اعتمادی برای آمریکا نیست. به عنوان مثال دولت عراق نشان داده است که تمایلی برای حفاظت از سفارت آمریکا از حمله های تظاهرات کنندگان ندارد یا توانایی انجام این کار را ندارد و طی چند هفته گذشته، بغداد نتوانسته از مقامات دیپلماتیک و نیروهای آمریکایی و پیمانکاران در عراق در برابر حمله های موشکی حفاظت کند از آنجا که این حمله ها منجر به کشته شدن یک پیمانکار و مجروح شدن سربازان آمریکایی و پیمانکاران دیگری شده است در حالی که آنها برای عملیات مستشاری و آموزش به ارتش عراق در این کشور حضور دارند.»

این گزارش درباره طرح اخیر پارلمان برای اخراج نیروهای آمریکایی از عراق گفت: «مصوبه اخیر پارلمان عراق مبنی بر اخراج نیروهای آمریکایی از عراق، نشان دهنده این است که دولت عراق تابع عناصر وابسته به ایران است و این مصوبه در واقع قبول ادامه حضور گروه های مسلح و نادیده گرفتن حاکمیت قانون در عراق است. همچنین از زاویه ای دیگر، این مصوبه اختلافات قومی عمیق در دولت عراق را منعکس می کند چرا که این طرح توسط اکثریت نمایندگان شیعه پارلمان به تصویب رسید و همچنان نمایندگان عراقی بسیاری وجود دارند که مخالف دخالت های ایران در امور داخلی عراق هستند، عدم حضور نمایندگان سنی و کرد پارلمان در جلسه تصویب این طرح، دلیلی بر این ادعاست.»

از طرفی دیگر اتحاد مقامات سیاسی شیعه در قالب تقویت توانایی های ارتش و موسسه های کشور نشان دهنده عدم آمادگی آنها برای تضمین منافع کلی عراق است همانطوری که تظاهرات میلیونی مقتدی صدر در عراق این را ثابت می کند که مسئول جدید تشکیل دولت در عراق تمایلی به حفاظت از حضور نظامی آمریکا در عراق ندارد با وجود اینکه تلاش می کند تا جلوی نفوذ ایران در سیاست عراق را هم بگیرد.

تا به حال، مقامات آمریکایی دو عکس العمل به تحولات اخیر عراق در نظر گرفته اند که یکی از آنها ادامه حضور آمریکا و اصلاح روابط با عراق است. آمریکا با توجه به مقدار زیاد سرمایه انسانی و مالی در عراق و سودی که از سرمایه گذاری در این کشور می برد علاوه بر نقش عراق در آینده برای مبارزه با بازگشت داعش و کنترل ایران، این گزینه را ترجیح می دهد.

اما اصلاح روابط نیاز به یک شریک قانونی در عراق دارد و از آنجایی که تشکیل دولت جدید ممکن است ماه ها طول بکشد، هر چقدر آمریکا منتظر تشکیل دولت جدید باشد خطر مورد حمله واقع شدن مقامات و سربازان و پیمانکاران این کشور در عراق بیشتر می شود.

در ادامه گزارش درباره دومین احتمال پاسخ آمریکا به تحولات اخیر آمده است: «دومین نتیجه احتمالی این تحولات در صورت ادامه خشونت علیه مواضع آمریکا در عراق، پایان حضور نظامی آمریکا در این کشور است که امکان دارد در قالب وعده دولت ترامپ به کاهش تعداد نیروهای خود در خارج از این کشور و دوری از درگیری های بیشتر در خاورمیانه اجرایی شود. اما این گزینه نیز منجر به جرات یافتن بیشتر ایران و هم پیمانانش و شک به اراده آمریکا در سطح منطقه ای و بین المللی و بازگشت داعش می شود. جز اینکه گزینه سوم یا میانه ای هنوز وجود دارد و آن، کاهش حضور آمریکا در بغداد بدون  خروج نیروهایش از منطقه از طریق تقویت روابط با اقلیم کردستان عراق است. که این گزینه نیز حضور نظامی آمریکا در منطقه را جبران می کند و به آمریکا قدرت می دهد برای تحقق اهدافش در منطقه تلاش کند و دولت مرکزی در بغداد را تضعیف کند.»

گزارش مرکز مطالعاتی واشنگتن همچنین به امکان تقویت روابط آمریکا با کردستان عراق اشاره کرده و آورده است: «آمریکا می تواند با حفظ ظاهری پایبندی خود به ائتلاف بین المللی، روابط خود با اقلیم کردستان و حضور نظامی در این اقلیم را تقویت کند و حضور نظامی بسیار زیاد آمریکا در کردستان می تواند منجر به فشار زیادی به ایران برای رسیدن به یک توافق هسته ای جامع تر شود و در پایان نیز هم پیمانان آمریکا از جمله اسرائیل، امارات متحده عربی و عربستان از این حرکت در پی خروج از بغداد استقبال می کنند.»

این گزارش درباره روابط ایران و اقلیم کردستان آورده که هیچ روابط دوستانه ای میان اقلیم کردستان و ایران وجود ندارد علی رغم اینکه کردستان با توجه به نفوذ منطقه ای و نزدیکی جغرافیایی ایران به این کشور نیازمند هماهنگی با ایران است اما به علت سرکشی کردهای ایران، این کشور از کمک به کردها خودداری کرد و سرنوشت آنان را به دست صدام حسین سپرد که از مخالفان استقلال کردها بود. با قرار گرفتن نیروهای آمریکایی در اقلیم کردستان این کشور می تواند از پیامدهای احتمالی ناشی از تقسیم عراق در آینده به دور باشد و با توجه به اینکه نمی توان تشخیص داد که این تظاهرات پی در پی و حمله ها در بغداد و سایر شهرهای عراق به کجا کشیده خواهد شد، دور از ذهن نیست که این تظاهرات به یک جنگ داخلی در عراق تبدیل شود.

اما در سایه این اختلافات، روابط استوار با دولت اقلیم کردستان و ادامه حضور نظامی آمریکا، آمریکا را به این فکر می اندازد که در نهایت اقلیم کردستان را به عنوان کشوری کرد به رسمیت بشناسد و این هدفی است که ملت کرد عراق برای آن تلاش کرد اما تلاش هایش در سبتامبر 2017 بی نتیجه ماند؛ زمانی که اقلیم کردستان اقدام به اجرای همه پرسی برای استقلال خود کرد اما نتوانست پشتیبانی بین المللی برای نتیجه آن فراهم کند. اما آمریکا می تواند برای استقلال کرد ها فشار های مالی اضافه ای بر دولت تحمیل کند، امری که موجب ادامه حضور نیروهای آمریکایی در اقلیم کردستان عراق می شود.

در پایان این گزارش آمده است: «با توجه به تحولات اخیر عراق، بهتر است که آمریکا به فکر خروج از بغداد و استقبال از گزینه پایبندی به همکاری نظامی با دولت اقلیم کردستان باشد و این موضع راهبردی را اتخاذ کند چرا که هم فایده بیشتری برای منافع  آمریکا در خاورمیانه دارد و هم به استقرار ثبات در منطقه کمک می کند.»