میدل ایست نیوز: با پایان ماه فوریه هزار روز از بحران خلیج می گذرد بعد از آنکه در 5 ژوئن 2017 آغاز شد.
در حالی که کشور های عربستان، امارات، بحرین و مصر همچنان قطر را محاصره زمینی، دریایی و هوایی کرده اند و به شهروندان خود اجازه سفر به این کشور را نمی دهند و عربستان نیز سفر شهروندان قطر برای ادای فریضه حج و عمره را ممنوع کرده، نشانه های فرسایش تدریجی محاصره قطر از لحاظ اجتماعی در حال پدیدار شدن است و یکی از نشانه های این فرسایش، شادی مردم کشورهای خلیج در جام خلیج در قطر است که تیم های کشور های شورای همکاری خلیج در آن شرکت داشتند.
اما همچنان تنش سیاسی و رسانه ای بر قطر از طرف کشورهای محاصره کنند به خصوص عربستان و امارات وجود دارد، این در حالی اتفاق می افتد که مذاکرات قطر و عربستان برای حل بحران خلیج ناکام ماند و «محمد بن عبدالرحمن آلثانی»، وزیر امور خارجه قطر در سخنانی در بروکسل اظهار کرد که کشورهای محاصره کننده باید به عقل بیایند، هر کشوری در اتخاذ اقداماتش حق حاکمیتی دارد. وی همچنین در ژانویه اعلام کرد که عربستان بدون اعلام قبلی مذاکرات با قطر را متوقف کرد. در نتیجه همه این اتفاقات، اقدامات کشورهای محاصره کننده شاهد تحول تدریجی بود هر چند که منجر به حل کامل این بحران نشد.
«ماجد الانصاری»، استاد جامعه شناسی سیاسی در دانشگاه قطر در گفتگویی با پایگاه خبری «العربی الجدید»، گفت: «کشورهای محاصره کننده الآن و بعد از شکست اقداماتشان علیه قطر، می بینند که قطر بعد از هزار روز از محاصره در وضع بهتری از قبل قرار دارد و جایگاه جهانی خود را تقویت کرده است، از این رو به دنبال نردبانی برای پایین آمدن از درخت تنش هایی هستند که به وجود آوردند.»
وی درباره انگیزه تمایل عربستان برای آغاز مذاکرات با قطر اظهار کرد که آن دعوتی صادقانه نبود و بعد از گذشت چند هفته از آغاز مذاکرات نوع ارتباط میان دو طرف تغییر کرد با وجود اینکه قطر اعلام آمادگی برای کرد تا درباره مرحله آینده و نه 13 شرط تحمیل شده بر قطر، مذاکره کنند.
الانصاری درباره علت شکست مذاکرات قطر و عربستان گفت: «عربستان از این مذاکرات برای آرام کردن قطر استفاده کرد و سپس تلاش کرد تا شروطش را از طریق گفتگو تحمیل کند اما قطر این شروط را نمی پذیرد و تاکید کرده که تلاش برای دیکته کردن به قطر غیر قابل قبول و نشان دهنده عدم جدیت عربستان در مذاکرات است.»
به نظر این استاد دانشگاه قطر، مرحله آینده، شاهد کاهش تدریجی تنش ها از طرف کشورهای محاصره کننده خواهد بود چرا که آنها مطمئن شدند که دچار ضررهای اقتصادی و سیاسی به خاطر این بحران می شوند، از این رو دعوت ناقص عربستان برای مذاکره با قطر و تصمیم کشورهای محاصره کننده برای از سرگیری خدمات پستی با قطر حتی از طریق کشور واسطه ای که عمان باشد، نشان دهنده این است که سلسله کاهش تنش ها و عقب نشینی از این محاصره در ماه های آینده ادامه خواهد داشت.
خبرگزاری بلومبرگ چهارشنبه گذشته به نقل از منابع آگاهی اشاره کرد که کشورهای محاصره کننده در برابر فشارهای آمریکا برای بازکردن حریم هوایی خود در برابر دوحه برای پایان دادن به استفاده دوحه از حریم هوایی ایران مقاومت می کنند.
این خبرگزاری همچنین آورده است که کشورهای محاصره کننده معتقدند که با نزدیک شدن به جام جهانی 2022 قطر بهترین فرصت برای کاهش بیشتر تنش ها با قطر را دارند.
مقامات آمریکایی نیز معتقدند که بازکردن حریم هوایی روشی است که این امکان را می دهد تا تنش زدایی وسیع تری در روابط میان قطر و کشورهای محاصره کننده آغاز شود اما مشخص نیست که آیا این اقدام به معنای از سر گیری پرواز مستقیم با دوحه است یا فقط اجازه به عبور پروازهای قطری از حریم هوایی این کشورها؟
«جابر الحرمی»، نویسنده و خبرنگار، درباره شکست مذاکرات معتقد است که شکست مذاکرات میان قطر و عربستان، به علت تصمیم ریاض در ابوظبی است که محمد بن سلمان ولیعهد عربستان، اعلام کرد که صلح میان قطر و عربستان فقط از طریق ابوظبی انجام خواهد شد و این کشور است که برای عربستان مشخص می کند که چه زمانی چه کاری را انجام دهد.
وی ادامه داد که عربستان بدون هیچ دلیل و توضیحی این مذاکرات را متوقف کرد تا فقط بتواند بر قطر دیکته کند و استقلال و حاکمیت ملی وی را سلب کند و این امری است که عربستان و سایر کشورها حتی با ادامه این محاصره تا هزار سال نمی توانند آن را اجرایی کنند.
