میدل ایست نیوز: مخالفان و منتقدان «سید مقتدی صدر» در کنار مخالفانش در میان تظاهراتکنندگان ناکامی «محمد توفیق علاوی» در تشکیل کابینه و اعلام انصراف وی از نخستوزیری را علاوه بر آنکه استمرار ناکارآمدی نظام سیاسی کشور میبینند، به آن به چشم شکستی روشن برای شخص سید مقتدی صدر هم نگاه میکنند که با همه توان پشت علاوی ایستاد.
درست است که برخی ناکامی علاوی را نتیجه عدم توافق احزاب جویای سهم در قدرت و نه نتیجه اعتراض فعالان تظاهرات میدانند، اما برخی دیگر معتقدند که جنبش مردمی نقش مهمی در ناکام گذاشتن پروژه صدر برای حمایت از علاوی داشته است.
شاید «توئیت» صدر پس از اعلام انصراف علاوی هم بر شدت سرزنشها افزوده باشد که از علاوی تشکر کرد و گفت که عشق به عراق او را به عقبنشینی واداشته است.
از حدود 4 ماه پیش بسیاری از ناظران و تحلیلگران در پی بررسی اقدامات و مواضع صدر از آغاز تظاهرات در اول اکتبر گذشته بودند و اکثر آنها معتقدند که این اقدامات هیچ سودی برای صدر و جریان سیاسی وی ندارد و مواصع وی باعث شده که او جایگاه خود را در میان فعالان مدنی و فرهنگی و روزنامهنگاران از دست بدهد. صدر پیشتر کوشیده بود که با موضعگیریهای خاصی ازجمله ائتلاف با حزب کمونیست عراق در انتخابات 2018 گروههای فراتر از حامیان سنتی خود را به خویش جلب کند و خود را رهبر سیاسی آزاداندیشی جا بزند که مخالف فساد و دخالتهای ایران و منادی اصلاحات واقعی است.
بسیاری ناظران معتقدند که صدر علاوه بر نخبگان و جریانهای دینی، در حال از دست دادن فعالان تظاهرات است بهخصوص که حامیان وی در قالب «کلاه آبی ها» چند بار با تظاهراتکنندگان درگیری در حد کشتار داشته و سختمان رستوران ترکیه ای را که قلب تظاهرات در بغداد است نیز تصرف کردهاند. فعالان تظاهرات از قطع ارتباط کامل خود با هواداران صدر سخن می گویند.
ناظران درباره مواضع متناقض صدر در ماههای اخیر نیز تفسیرهای متفاوتی دارند. برخی میگویند که این مواضع متناقض نتیجه حضور نسبتا طولانی مدت او در ایران است، برخی آن را نتیجه احساسات ناشی از ترور سردار قاسم سلیمانی میدانند، و بسیاری دیگر این همه را تلاش وی برای به عهده گرفتن رهبری گروه های مسلح شیعه وابسته به ایران میدانند.
موج تازه گمانهزنیها درباره مواضع صدر پس از مصاحبه وی با شبکه عراقی «الشرقیه» آغاز شد که وی موضع روشن و صریح خود را در بسیاری مسائل بیان کرد و روشن شد که مواضع سابق وی بر عدم دخالت در انتخاب نخست وزیر و همچنین اینکه هوادارانش سلاح را کنار گذاشته اند همگی بی اساس و ادعای پوچ بوده است. او در پاسخ به سؤالی گفت که هیچ یک از نخستوزیران ازجمله علاوی بدون موافقت او بر سر کار نیامدهاند و گفت اگر دیگران بخواهند گروههای مسلح خود را نگه دارند او هم جیش المهدی را دوباره فعال خواهد کرد. او همچنین از «کشیدن گوش تظاهراتکنندگان»به دست «کلاه آبی ها» سخن گت که با انتقاد شدید فعالان تظاهرات همراه شد.
به نظر بسیاری از ناظران این اظهارات صدر اکثرا به ضرر وی تمام شد و فاصله میان او و منتقدانش را شدیدتر کرد و باعث شد که اکثریت مطلق نیروهای سیاسی عراق در مجلس دربرابر تلاشهای ائتلاف سائرون، وابسته به صدر، بایستند و پروژه آن برای رأی اعتماد به علاوی را به شکست بکشانند.
توئیت «مشعان الجبوری»، عضو ائتلاف جبهه رهایی و توسعه (به ریاست اسامه النجیفی) درباره مصاحبه صدر را می توان موضع کلی نیروهای سیاسی اهل سنت در عراق دانست.
او با انتشار توییتی نوشت که اظهارات صدر که در آن تهدید کرده بود فعالیت های جیش المهدی را از سر خواهد گرفت مایه نگرانی شدید شده که دولت علاوی که ائتلاف صدر بر رای اعتماد دادن به آن پافشاری میکند کارکردی بیش از دفن کردن قربانیان تازه جیش المهدی نداشته باشد.
او افزود این اظهارات یادآور اقدامات «ابو درع» یکی از سران جیش المهدی است که در سالهای ۲۰۰۵ تا ۲۰۰۷ بسیاری از جوانان ما را پس از خیانت به آنها کشت و جنازه هایشان را جابجا کرد.