نویسنده: عمر الجفال
میدل ایست نیوز: عراق به سختی سعی دارد شیوع ویروس کرونا که از 26 مارس 382 نفر را در این کشور آلوده کرده و به جان باختن 36 نفر انجامیده، مهار کند؛ اما مردم از پیروی از دستورالعمل های دولت امتناع می کنند و این مساله خطر تشدید این بحران سلامتی را افزایش داده است.
فرماندهی عملیات بغداد به ساکنان پایتخت هشدار داده که مقررات منع آمد و شد در شهر برقرار است و نقض کنندگان با عواقب شدیدی مواجه خواهند شد. این فرماندهی در 24 مارس اعلام کرده بود که از 17 مارس که محدودیت های عبور و مرور به جرا درآمده، هزار و 542 نفر دستگیر و 557 خودرو توقیف شده اند. براساس دستورات کابینه، عراق برای مقابله با شیوع «کووید-19» یک کارگروه بحران تشکیل داده است. این کارگروه بلافاصله پس از شروع کار خود تصمیم گرفت مدارس و دانشگاه ها را تعطیل کند و ساعات کاری ادارات دولتی را کاهش دهد. اما این کارگروه این اقدامات را کافی ندانسته و از 17 تا 24 مارس مقررات منع آمد و شد اعلام و مجددا 25 مارس آن را تمدید کرد و انتظار می رود این شرایط همچنان ادامه یابد.
این مقررات منع آمد و شد با سالروز شهادت امام موسی کاظم، هفتمین امام شیعیان، همزمان شد؛ هزاران مسلمان شیعه عراقی هر ساله برای بزرگداشت این امام به محل دفن ایشان در نزدیکی کرخ در بغداد می روند. اگرچه روحانیون برجسته در عراق از جمله آیت الله العظمی علی سیستانی گفته بودند که مراسم می تواند از دیر و در خانه و با خواندن دعا برگزار شود، اما همچنان هزاران نمازگزار با پای پیاده به سمت حرمین کاظمین حرکت کردند. در نزدیکی حرم کاروان وسایل نقلیه در حرکت بود و مردم چادرهایی از پارچه های ضخیم بر پا و غذا و نوشیدنی پخش کردند و برای زائرین مکانی برای استراحت فراهم آوردند. برخی از نیروهای امنیتی که در صدد جلوگیری از برپایی چادرها برآمدند، مورد تهدید و حتی حمله قرار گرفتند و برخی نیز دچار جراحات جزئی شدند.
رسانه ها و فعالان ویدئویی را به اشتراک گذاشتند که افراد را در حال تلاش برای زیارت از حرم با عبور از موانع امنیتی نشان می داد؛ بسیاری هم به دلیل شمار بالای جمعیت حاضر در صحنه به زمین می افتادند. بسیاری از زوار می گفتند که ترسی از ویروس کرونا ندارند چرا که امام آنها را از تهدید جدی حفظ خواهد کرد.
توئیت های مقتدی صدر، رهبر برجسته شیعه، هم به تلاش های مقامات عراقی برای اجرای مقررات منع آمد و شد و جلوگیری از تجمع گسترده مردم کمکی نکرد. پیروان او در سه استان نماز جمعه برگزار کردند که 3هزار نفر از جمله کودکان در آن شرکت داشتند. صدر به دلیل اینکه به طور مستقیم پیروان خود را به عمل به مقررات منع آمد و شد ترغیب نکرده، به طور گسترده مورد انتقاد قرار گرفت، اما در بیانیه ای طولانی از خود دفاع کرد.
در پی خودداری مردم از همکاری، سازمان بهداشت جهانی، کارگروه بحران و وزارت بهداشت عراق جلوگیری از برگزاری تجمعات و همکاری شهروندان با مقررات منع آمد و شد را خواستار شدند.
حرم مطهر الجوادین که موسسه مسئول مدیریت محل دفن امام کاظم (ع) است، در پی پیش بینی خطر هجوم زائرین از نیروهای امنیتی و دولت خواست که مقررات منع آمد و شد را با جدیت بیشتری به اجرا بگذارند. عادل عبدالمهدی، نخست وزیر موقت عراق، 20 مارس از نیروهای امنیتی خواست كه در دوران اجرای مقررات منع آمد و شد از هجوم زوار به شهرها و زیارتگاه های مقدس جلوگیری کند، چرا که این مساله مغایر با مقررات بهداشتی است. او همچنین به دلیل مشابه، خواستار ممنوعیت تجمعات و راهپیمایی ها شد.
در همان روز، شورای عالی دادگستری که بالاترین مقام قضایی در عراق است، از نیروهای امنیتی خواست «علیه هر کسی که دستورات کارگروه بحران را نقض می کند،» اقدامات قانونی انجام دهند. طبق این دستور، «نقض کنندگان قوانین منع آمد و شد و هر کسی که تهدید ویروس کرونا را نادیده بگیرد یا دیگران را به نادیده گرفتن این تهدید ترغیب کند،» باید زندانی شود. نیروهای امنیتی نیز در پی این دستور کارزار دستگیری متخلفین و توقیف وسایل نقلیه غیرنظامی و موتور سیکلت افرادی را که از قوانین سرپیچی می کردند، آغاز کردند. با این حال، هنوز هم موارد نقض مقررات منع آمد و شد به ویژه در روصفا که یک منطقه پرجمعیت در بغداد به شمار می رود، به طور متداول مشاهده می شود.
محمد جابر عطا، فرماندار بغداد، 21 مارس تهدید كرد با توجه به اینكه ساكنان این شهر مطابق دستورات کارگروه بحران عمل نمی کنند، در بغداد قرنطینه اجباری به اجرا می گذارد. یک افسر گشت سیار که خواست نامش فاش نشود، به المانیتور گفت: «برخی از افراط گرایان وابسته به گروه های مسلح تهدید کرده اند در صورت اینکه به آنها اجازه گشت زنی یا نقض مقررات منع آمد و شد داده نشود، به نیروهای امنیتی آسیب می رسانند.» او افزود: «ما در حال تلاش برای کنترل اوضاع و خالی کردن خیابان ها هستیم، اما به نظر می رسد این کار غیرممکن است؛ چرا که بسیاری دستورات را نقض می کنند و بیشتر نقض کنندگان هم به قبایل بزرگی از شهر صدر تعلق دارند.»
مقامات می گویند دو هفته آینده بسیار مهم است و نگرانی های زیادی درباره افزایش شمار افراد مبتلا به ویروس وجود دارد چرا که افراد و کاروان های زیادی در جاده منتهی به حرم امام کاظم جمع شده بودند.
عراق به دلیل کمبود متخصصان بهداشت و درمان و همچنین نبود زیرساخت ها و تجهیزات پزشکی مدرن با بحران واقعی سلامتی روبرو است.
یک پزشک از مجموعه پزشکی بغداد که نمی خواست نامش فاش شود، به المانیتور گفت: «اگر ویروس شیوع پیدا کند، ما با انتخاب های سختی روبرو خواهیم شد و جان بسیاری از مردم از دست خواهد رفت. ما در پی بازدید از حرم امام موسی کاظم، موارد ابتلای تایید نشده بسیاری در شهر صدر داریم.»
فرماندهی عملیات بغداد شامگاه 22 مارس مقررات جدیدی درباره سفرهای بین شهری وضع کرد و ورودی به مناطق مسکونی به استثنای دو ورودی برای تامین مواد غذایی به شهر صدر را بست. محمد نصر دالی، عضو کمیته دفاعی و امنیتی مجلس عراق، گفت: «به دلیل مساحت زیاد شهر بغداد و تراکم جمعیت، نیروهای امنیتی قادر نیستند کار زیادی انجام دهند. شهروندان باید خودشان خطر ابتلا به ویروس کرونا و مهلک بودن آن برای خانواده ها و عزیزان خود را درک کنند.» نیروهای گشتی امیدوار هستند که شهروندان خود با پیروی از مقررات منع آمد و شد از شدت خطر ابتلا به بیماری بکاهند و پزشکان نیز امیدوارند که بیمارستان ها با موارد ابتلای به ویروس کرونا پر نشود.
