اقتصادیخبر اولسیاسی

تأثیرپذیری خاورمیانه از رقابت امریکا و چین

در اواخر آوریل، مرکز سنجش افکار پیو نشان داد که از هر هزار امریکایی 66 درصد آنها نظری منفی درباره حکومت چین دارند.

میدل ایست نیوز: «ایلان برمن» که از وی به عنوان یکی از شاخص ترین کارشناسان امور خاورمیانه و ایران در امریکا یاد می شود، در مقاله ای به تأثیر شدت گرفتن نزاع های امریکا و چین در پی شیوع ویروس کرونا پرداخته است.

در این مقاله که در پایگاه شبکه «الحره» منتشر شده آمده که تصمیم گیران عرصه سیاست در امریکا بخش اعظم دو دهه گذشته را به بحث های داغ درباره بهترین راه تعامل با چین گذرانده اند. نظر رایج در این باره که البته از اجماع برخوردار نیست، همان است که در سال 2005 «رابرت زولیک»، وزیر خارجه وقت امریکا، مطرح کرد. حرف او اجمالا این بود که می توان با شراکت اقتصادی و سیاسی عمیق با چین، کاری کرد که منافع اقتصادی باعث مسئولیت پذیری حاکمان این کشور شود.

با چنین نگاهی در یک و نیم دهه گذشته مقامات امریکایی از حضور چین در نهادهای بین المللی حمایت و موانع پیش روی توسعه بازرگانی با چین را برداشته اند.

اما دولت «دونالد ترامپ» نگاهی پرسوء ظن به چین داشت. او در تبلیغات انتخاباتی خود بارها از «رفتارهای تجارتی وحشیانه» چین که به ضرر نیروی کار امریکایی تمام می شود انتقاد کرد. اما نگرانی اصلی چیز دیگری بود: سوءاستفاده پکن از امکانات نظام لیبرال جهانی برای نابود کردن بنیادهای دموکراسی و غلبه بر امریکا در صحنه جهانی.

این نگرانی را در هر سند راهبردی ای که در دولت ترامپ منتشر شد می بینیم از جمله در استراتژی امنیت ملی صادره در 2017 و استراتژی ملی نظامی صادره در 2018 که در همه آنها بر ضرورت تمرکز بر «رقابت قدرت های بزرگ» با چین (و روسیه) تأکید شده است.

با وجود این، باید گفت این دیدگاه همچنان در امریکا دیدگاه اقلیت بود. در سال 2018 کمتر از نیمی از مردم امریکا با نگاه ناهمدلانه دولتشان به چین موافقت داشتند. اما در دو سال گذشته عوامل مختلفی ازجمله تنش های بازرگانی و نیز افزایش اطلاعات درباره رفتارهای غیر انسانی چین با اقلیت مسلمان اویغور باعث تغییر نگاه افکار عمومی امریکا نسبت به سیاست های حزب کمونیست چین شد. ویروس کرونا و آشکار شدن پنهان کاری سیاسی چین که باعث شیوع جهانی آن شد هم به این نگاه منفی دامن زده است.

در اواخر آوریل، مرکز سنجش افکار پیو نشان داد که از هر هزار امریکایی 66 درصد آنها نظری منفی درباره حکومت چین دارند. 62 درصد از شرکت کنندگان در این نظرسنجی هم نفوذ و قدرت چین را «تهدیدی بزرگ» می دانند.

همین نگاه را در کنگره امریکا هم می بینیم که شاهد جلسات پی در پی دو حزب دموکرات و جمهوری خواه برای بررسی نحوه تنبیه چین به علت عملکردش در شیوع کروناست.

این همه بر نفوذ امریکا در خاورمیانه تأثیر خواهد نهاد. به لحاظ تاریخی، متحدان امریکا همیشه کوشیده اند که خود را از نزاع های این کشور با چین دور نگه دارند.

مثلا عربستان همزمان که روابط خود را با دولت ترامپ تقویت می کرد، مبادلات تجاری خود با چین را به نحوی بی سابقه گسترش داد. امارات هم بزرگ ترین شریک اقتصادی چین در منطقه شد. حتی اسرائیل که بیشترین بهره برداری را از سیاست های ترامپ کرده، چنان برای جلب سرمایه های چین در پروژه های اقتصادی و علمی افزایش داد که خشم مقامات امریکایی را برانگیخت.

با وجود این، عامل هست که باعث می شود بگوییم چنین تلاش های برای حفاظ تعادل چندان ماندگار نخواهد بود. با ادامه شیوع اپیدمی کرونا، چین به مسئله ای مهم در انتخابات ریاست جمهوری امریکا تبدیل می شود. تریدیدی نیست که توافق ناشی از شیوع کرونا برای رقابت با چین به عنصری تعیین کننده در سیاست خارجی امریکا در آینده تبدیل خواهد شد، چه ساکن بعدی کاخ سفید دونالد ترامپ باشد چه رقیب دموکرات او.

این وضعیت تأثیر فراوان بر کشورهای خاورمیانه خواهد نهاد. ایالات متحده به سمت سیاست چکشی درقبال چین خواهد رفت و دیگر کشورهای منطقه نمی توانند در رقابت ژئوپلتیک میان واشنگتن و پکن بی طرفی را حفظ کنند.

منبع
الحره

مطالب مرتبط

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا