نویسنده: لیلی جواد جعفر
میدل ایست نیوز: فاتح یلدیز در سال 1971 در آنکار متولد شد، وی در سال 1994 در دانشگاه فنی خاورمیانه و در دانشکده اقتصاد فارغ التحصیل و در همان سال وارد وزارت امور خارجه ترکیه شد.
یلدیز در سال های 2004 تا 2008 در سفارت واشنگتن به عنوان دبیر اول در سفارت و در سال های 2010 تا 2014 سرکنسول شیکاگو بوده و باقی سال ها را از زمان حضور در وزارت امور خارجه ترکیه در مناصبی در دفتر معاون وزیر امور خارجه و بخش منابع انسانی وزارتخانه خدمت کرده است.
او که متاهل است و یک دختر دارد، از 25 ژانویه 2017 به همراه نسرین یلدیز، همسرش، به بغداد آمده است. محل اقامت سفیر ترکیه در بغداد خارج از منطقه سبز است و در «منطقه وزیریه» قرار دارد. گفته می شود که 30 مامور امنیتی وظیفه حفظ امنیت سفیر ترکیه و خانواده اش را در بغداد به عهده دارند.
آنچه در این سال ها موجب شهرت فاتح یلدیز در بغداد شده معاشرت و صمیمیت وی با مردم در سطح شهر است. او در این سال ها به خوبی با استفاده از اشتراکات فرهنگی و مذهبی بین دو ملت عراق و ترکیه توانسته است به سادگی در بین مردم نفوذ کند. به طوری که اهداف سیاسی و به ویژه اقتصادی او از در پیش گرفتن چنین دیپلماسی عمومی ای، در این سال ها کمتر به چشم آمده است.
آنچه مسلم است قدم زدن سفیر ترکیه در بازارهای بغداد صرفا برای معاشرت با کسبه نیست، تا جایی که در سال گذشته شاهد حضور یلدیز در بازارهای تاریخی شورجه و جمیله در بغداد و تلاش های وی در راستای ارتباط با عمده فروشان تخم مرغ برای جبران کمبود بازار توسط ترکیه و اعتراض مقامات عراقی به این عملکرد آقای سفیر بودیم.
علاوه بر این در پیش گرفتن دیپلماسی اقتصادی توسط ترکیه در این سال ها بر کسی پوشیده نیست و با وجود فراز و نشیب هایی که تاکنون در روابط بغداد و آنکارا وجود داشته، هدف گذاری تجارت 20 میلیارد دلاری از جمله اهداف آنهاست. در این خصوص ییلدیز در توئیتی در اواخر سال گذشته میلادی نوشت: “حجم تجارت میان ترکیه و عراق در سال 2019 نسبت به سال 2018 افزایش 2.8 درصدی داشته و به 15 میلیارد و 800 میلیون دلار رسید. حجم تجارت میان ترکیه و عراق در سال 2018 حدود 13 میلیارد دلار بود، حجم صادرات ترکیه به عراق نیز سال گذشته با 7.8 درصد افزایش در مقایسه با سال قبل از آن به 9 میلیارد دلار ارتقاء یافت. دو کشور هدف‌گذاری کرده‌اند تا حجم تجارت متقابل را به 20 میلیارد دلار افزایش دهند.”
همچنین ترکیه 370 کیلومتر مرز زمینی مشترک با عراق دارد و نمی توان این موضوع را نادیده گرفت که آنکارا همواره چشم طمع به موصل داشته و دارد تا جایی که هر ساله در ردیف بودجه خود یک لیر بودجه به موصل اختصاص می دهد.
آنکارا به نقش‌آفرینی در آینده ساختار و بافت سیاسی و اجتماعی در منطقه موصل امید دارد. این شهر که ترکمن‌ها نیز در آن سکونت دارند با ترکیه دارای مرزها و تاریخ مشترک است و به همین دلیل برای ترکیه از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. ترکیه بر اساس توافقنامه لوزان تا پایان دهه هشتاد میلادی بخشی از بودجه سالانه خود را از درآمدهای نفتی موصل تأمین می‌کرد. همچنین ترکیه در سال ۱۹۲۶ میلادی بر اساس معاهده آنکارا که در آن زمان عراق تحت سیطره انگلیس قرار داشت، کفالت شهروندان خود را در شهر موصل عهده‌دار بود. ترکیه در آن زمان حق داشت حتی تا مساحت ۹۰ کیلومترمربع در موصل و حتی تا شهر کرکوک و مناطق ترکمن نشین سیطره یابد و حق داشت در صورت تعرض به امنیت مناطقی که شهروندانش در آن سکونت دارند، با این تعرض و تهدید مقابله کند.
این معاهده یا توافقنامه اکنون نیز به ترکیه حق مداخله در موصل را می‌دهد و ترکیه بر اساس آن می‌تواند در صورت نفوذ عناصر پ.ک.ک به اطراف شهر موصل برای انجام عملیات تروریستی، با آنها مقابله کند و بر اساس ماده ۵۱ منشور سازمان ملل متحد، ارتش ترکیه می‌تواند همان‌طور که در عملیات سپر فرات در سوریه مداخله کرده بود، در موصل نیز مداخله کند.
از طرفی این امر موجب شده تا سالانه هزاران نیروی نظامی ترکیه در عراق تردد کنند و براساس گزارش ها اکنون ترکیه حدود 700 نیروی نظامی در بعشیقه دارد که از امدادات 300 نیروی نظامی در خاک ترکیه برخوردارند.
حال آنچه در فعالیت های سفیر ترکیه در بغداد نگران کننده است ادامه تلاش های او در حوزه فرهنگی و اجتماعی و افزایش محبوبیت وی و کشورش در بین عامه مردم است.
براساس گزارش های منتشر شده شهروندان عراقی در سال 2019 از ترکیه 7 هزار و 596 باب خانه خریدند و مقام نخست را در این خصوص در بین دیگر کشورها کسب کرده اند. همچنین در سال های اخیر تلاش هایی در راستای تدریس زبان ترکی در مدارس عراق صورت گرفته است. در سال گذشته یلدیز با حضور در مراسم آغاز آموزش زبان ترکی در توئیتی در این خصوص نوشت: “حدود 60 دانش‌آموز عراقی در دو کلاس مدارس ابتدایی زبان ترکی را آموزش خواهند دید. این دو کلاس با همکاری اداره کل مطالعات ترکمن‌های در محله “تونس” بغداد راه‌اندازی شده است. ترکمن‌ها و زبان مشترک ما، پل بین عراق و ترکیه هستند و فعالیت خود را ادامه خواهند داد.”
همچنین مشابه همین اتفاق در دانشگاه های عراق و در میان جوانان نیز در حال رخ دادن است. و فاتح یلدیز در این میان با دیپلماسی عمومی قوی و همچنین استفاده مناسب از شبکه های اجتماعی همچون فیس بوک، توئیتر و اینستاگرام و تسلط بر زبان عربی سعی در برقراری ارتباط بیشتر با جوانان عراقی دارد.
علاوه بر این مناسبات مذهبی مشترک مانند اعیاد مذهبی، ماه رمضان، اربعین حسینی و همچنین برخی اشتراکات فرهنگی مانند غذاهای مشترک میان عراق و ترکیه همگی دست به دست هم داده و به کمک آقای سفیر آمده اند تا وی با استفاده از این مناسبات و حضور در مراسم ها و همراهی با مردم اهداف خود را پیش ببرد.
در حالیکه سفیر ترکیه در بغداد تلاش دارد فعالیت هایش خارج از عرف دیپلماتیک رایج نباشد، اما با توجه به محبوبیت روز افزون وی در بین مردم بغداد و ارتباط نزدیک وی با اقشار مختلف مردم و همچنین تنوع قومیتی موجود در عراق، این ضرورت احساس می شود که فعالیت های وی با حساسیت بیشتری در مدت باقی مانده از ماموریتش در بغداد زیر نظر گرفته شود.
