میدل ایست نیوز: چند ماه است که تحولاتی در حوزه امنیتی در منطقه دیده می شود و شاهد تحرکات داعش و عملیاتهای تروریستی در عراق هستیم تا جاییکه بیش از 250 عملیات تروریستی در ماه رمضان در برخی استانهای عراق مثل بغداد، صلاح‌الدین، کرکوک، فلوجه، الانبار و دیالی به ثبت رسید.
البته این ارقام در سال جاری میلادی به بیش از 1000 عملیات تروریستی رسید و موجب به شهادت رسیدن چندین نیروی نظامی و غیرنظامی عراقی و هلاکت بیش از 100 تروریست شد.
این تحرکات داعش اکثرا در استانهای غربی عراق مشاهده شد و حتی تصاویری از جابه جایی تروریست های داعش از سوریه به عراق توسط هواگردهای آمریکایی منتشر شد.
همه این تحرکات و عملیاتهای تروریستی در حالی مجددا اوج گرفت که داعش شکستهای سنگینی را از حشدالشعبی و ارتش عراق و نیروهای مقاومت خورده و تقریبا جایگاهی در عراق نداشت اما متاسفانه با استفاده از شرایط پیش آمده در عراق و خلاء دولت توانست خودی نشان دهد.
شاید بتوان مهمترین عامل ایجاد فرصت و انگیزه برای تجدید قوای داعش در عراق را اوضاع سیاسی این کشور در 7-8 ماه اخیر دانست، از زمانی که عادل عبدالمهدی نخست وزیر عراق از این سمت استعفا داد و کشور عراق در این اوضاع حساس چندین ماه نه دولتی داشت و نه نخست وزیری.
این خلاء در راس دولت باعث شد تا نهادهای مربوطه نتوانند به خوبی با گروه های تروریستی مقابله کنند و بیشتر درگیر بازی های سیاسی شدند تا عمل به وظیفه خود.
اما یکی دیگر از دلایل اصلی قوت گرفتن داعش در عراق، اختلافات داخلی بود که بعد از شهادت سردار قاسم سلیمانی و ابومهدی المهندس در حشدالشعبی شکل گرفت.
این اختلافات تا حدی در حشد اوج گرفت که هنوز بعد از گذشت چدین ماه از شهادت ابومهدی المهندس، فرمانده رسمی برای حشد انتخاب نشده البته نام ابوفدک مطرح شد که شاهد بودیم با مخالفتهای همراه بود.
لذا عدم وجود فرماندهی قوی و این اختلاف داخلی در حشدالشعبی آنها را از مقابله با داعش دور کرده و توان این نیروی نظامی را منحرف ساخته است.
این دور شدن از وظیفه اصلی تا جایی رسید که تروریستهای داعش به خود اجازه دادند دوباره به سمت سامرا حرکت کنند و به نزدیکی حرمین شریفین برسند و اخباری از حفر تونل توسط داعش تا نزدیکی حرم به گوش رسید.
با این حال و مشاهده قد کشیدن دوباره داعش، این اختلافات برطرف نشد و حتی برخی گروهها مانند حشد مرجعیت بدنبال جدایی از بدنه اصلی حشد بودند که پس از آن نوای جدایی از حشد از گروه های دیگری نیز بلند شد.
اگر این اتفاق رقم میخورد حشدالشعبی وجهه دینی خود را از دست میداد و شاید چیزی از حشدالشعبی در عراق باقی نمیماند که البته بهترین فرصت برای داعش رقم میخورد تا به سرعت بدنه خود را در عراق ترمیم کند و به قدرت برسد.
در همین راستا برای حفظ وحدت دیدارها و گفتگوهایی نیز صورت گرفت که گویا نتیجه بخش نبود. به هرصورت سران و فرماندهان حشد باید همانطور که در قانون اساسی عراق آمده تحت فرماندهی نیروهای مسلح عراق فعالیت خود در دفاع از این کشور در برابر تروریستها را ادامه دهند و با اتحاد خود حاشیهها را رها کنند.
قطعا نمیتوان این نکته را در نظر نگرفت که نقطه اوج قوت گرفتن داعش، عملیات ترور و به شهادت رساندن سردار قاسم سلیمانی فرمانده نیروی قدس سپاه و ابومهدی المهندس فرمانده حشدالشعبی عراق توسط امریکاییها بود.
تا زمانی که این دو فرمانده در میدان نبرد بودند داعش در اوج ضعف بود و با تسلطی که این دو فرمانده بر نیروهای نظامی- اطلاعاتی عراق داشتند، هر عملیات داعش با شکست مواجه میشد.
از سوی دیگر نیز همانطور که اشاره شد با وجود خلاء دولت، سازمان مبارزه با تروریسم و ارتش عراق و نهادهای اطلاعاتی و امنیتی نیز مشکلاتی داشتند بخصوص که سازمان مبارزه با تروریسم با برکناری عبدالوهاب الساعدی دچار سردرگمی و حاشیه شد.
همه این عوامل در کنار هم باعث شد تا نهادهای مربوط به مقابله با تروریستها از تحرکات و شکل گیری مجدد داعش در عراق غافل و درگیر بازی های سیاسی شوند.
در کنار این موضوعات باید اشاره کرد که خلاء چند ماهه دولت و عدم ارائه خدمات اقتصادی و اجتماعی، موجب نارضایتی مردم شد و بخشی از این مردم برای کسب درآمد و شغل جذب گروه های تروریستی شدند در حالیکه اگر عراق دارای نخست وزیر و دولتی توانا بود و در جهت رفع نیازهای مردم تلاش میکرد، این فرصت برای داعش پدید نمی آمد.
به هرحال با انتخاب نخست وزیر جدید عراق و تشکیل دولت، تا حدودی درگیری های سیاسی کاهش یافت و نهادهای مربوطه به وظایف خود پرداختند، و شاهد بودیم که مصطفی الکاظمی نخست وزیر جدید نیز با حضور در سازمان حشدالشعبی و دیگر نهادهای امنیتی توجه ویژهای به این حوزه داشته و موفقیتهایی نیز در مقابله با داعش کسب کرد.
شاهد بودیم که «عبدالناصر قرداش» نامزد جانشینی ابوبکر البغدادی دستگیر و «معتز نومان عبد نایف نجم الجبوری» (معروف به حجی تیسیر) که خود را «والی عراق» و معاون سرکرده داعش مینامید و همین طور چندین سرکرده دیگر تروریستها به هلاکت رسیدند.
نکتهای که در این زمان قابل توجه است، با فشار نیروهای نظامی عراق به داعش در استانهای غربی و عقب راندن آنها، تروریستها به سوریه فرار خواهند کرد و باید منتظر اوج گیری عملیاتهای تروریستی داعش در سوریه طی ماه های آینده باشیم.
