میدل ایست نیوز: پیامدهای جنگ یمن را فقط در جامعه یمن نمی توان دید، بلکه به جامعه عربستان هم کشیده می شود. آنچه در مرزهای جنوبی عربستان می گذرد فقط زندگی یمنی ها را تغییر نمی دهد، بلکه بر خود عربستانی ها، به خصوص ساکنان مناطق جنوبی عربستان نیز تأثیرات آشکار اجتماعی و امنیتی و اقتصادی دارد. تأثیراتی که در مرحله بعد از جنگ هم پایدار خواهد بود.
از زمانی که عربستان اعلام کرد که می خواهد وارد جنگ در یمن شود، رسانه های عربستانی توجه ویژه ای به تحولات و حوادث یمن نشان داده اند. همزمان مجادلات بسیاری میان عربستانی ها و یمنی ها درباره جزئیات این جنگ و افق های پیش روی آن و اینکه جامعه عربستان چه برداشتی از حمله کشورش به نیروهای انصارالله دارد برقرار است. هرچند نظارت شدید بر رسانه ها و شبکه های اجتماعی در عربستان باعث شده که آنچه در آنها بازتاب می یابد مطابق با مواضع کشور عربستان باشد، اما حجم تولید مطلب در این باره نشان دهنده توجه جدی مردم عربستان به بحران این کشور است.
مثلا هزینه های کلانی که دولت عربستان بابت این جنگ متحمل شده تأثیر آشکار بر معیشت مردم عربستان نهاده که در افزایش مالیات و افزایش تعرفه برخی خدمات و افزایش قیمت مشتقات نفتی جلوه می کند. همچنین حملات موشکی حوثی ها به داخل عربستان مایه نگرانی دائمی برای شهروندان این کشور است و باعث شده که بسیاری دائما درباره آن سخن بگویند. این وضعیت باعث پیدایش نسل نوپایی از نویسندگان عربستانی شده که حوادث یمن را فضایی مناسب و امن برای شکوفایی خویش و نگارش مطالب سیاسی در عین رعایت خط قرمزهای فراوان حکومت می دانند.
در دوره پیش از جنگ، یمن حضوری بسیار کمرنگ در زندگی مردم عربستان داشت. به خصوص که عربستان در دو دهه اخیر موانع پیچیده ای برای ورود شهروندان یمنی به خاک خود تعیین کرده بود. اما با آغاز جنگ فعالان و نویسندگان عربستانی ای به صحنه آمدند که نیاز جامعه عربستان به ارائه روایتی غیر از روایت رسمی درباره تحولات یمن را تأمین می کردند. هچنین روحانیون که از دولت خط می گرفتند گفتمانی میهن پرستانه با تأکید بر هویت ملی عربستان را پیش گرفتند. ضمن آنکه رسانه های عربستانی هم برای شهروند میهن پرست عربستانی تبلیغات گسترده کردند.
از سوی دیگر، با آغاز جنگ در مارس 2015، عربستان سعودی بسیاری از ساکنان روستاهایی مرزی با یمن را به شهرها منتقل کرد و این باعث شد که بسیاری از مناطق مسکونی به مناطق خالی از سکنه تبدیل شود. همزمان عربستان اقداماتی برای تبدیل این مناطق به مواضع نظامی را آغاز کرده است. این منطقه در نواری به عمق 10-40 کیلومتر قرار دارد.
این تحول در راهبرد عربستان درقبال مناطق جنوبی بر زندگی قبایل این مناطق نیز تأثیر نهاده است. تا پیش از جنگ، عربستان برای تأمین امنیت مرزهای خود با یمن تا حد زیادی به تلاش این قبایل متکی بود. جنگ یمن نشان داد که وضعیت امنیتی این مناطق بسیار شکننده است.
موضوع دیگر آن است که عربستان در این جنگ ده ها تن از نیروهای نظامی خود را از دست داده است. بخشی از این نیروها یمنی و بخش قابل توجهی از آنها ساکنان مناطق مرزی غربی به خصوص منطقه جیزان هستند که عربستان تا حد زیادی در مسائل نظامی به آنها وابسته است.
واقعیت آن است که این خسارت های بشری تأثیر منفی بر پایگاه های اجتماعی نهاده است و ثبات اجتماعی در این مناطق را تهدید می کند.
با شدت گرفتن جنگ، عربستان مجبور شد که بسیاری از بازارها و مراکز تجاری در مناطق مرزی و استان های جنوبی را ببندد و این به معنای بستن شریان اقتصادی ساکنان این مناطق بود. بسته شدن گذرگاه اصلی عربستان و یمن در منطقه طوال باعث خسارت اقتصادی شدید ساکنان این منطقه شد.
از سوی دیگر، نقاطی از مرز عربستان و یمن که به مناطق تحت کنترل دولت مورد حمایت عربستان راه دارد شاهد رونق و افزایش سرمایه گذاری بود و این وضعیت باعث انتقال جمعیت از نقاط مرزی جنوبی به این مناطق جدید شد. اگر در نظر داشته باشیم که صحبت از 1400 کیلومتر مرز مشترک است درمی یابیم که حفظ امنیت این نقاط چقدر دشوار خواهد بود.
تردیدی نیست که جنگ یمن تأثیر بسیاری بر ساکنان عربستان نهاده و تا مدت ها در خاطره جمعی مردم عربستان خواهد بود. وقتی این جنگ تمام شود، تازه درگیری های عربستان با پیامدهای ناخواسته این جنگ طولانی در عرصه داخلی آشکار می شود.
