میدل ایست نیوز: طی سالهای جنگ یمن، مجمع الجزایر سُقطری واقع در اقیانوس هند از صحنه درگیریهای این کشور دور بوده اما اخیرا با مداخلات و توسعهطلبیهای امارات، آتش جنگ یمن به این جزیره هم سرایت کرده است.
سُقُطری کجاست؟
سقطری مجموعه چند جزیره در غرب اقیانوس هند است که بین دو قاره آسیا و آفریقا و در دهانه خلیج عدن در جنوب یمن قرار دارد و جمعیت آن حدود 50 هزار نفر است.
در مورد نام این جزیره نیز روایتهای مختلفی گفته شده است از جمله اینکه ریشه واژه سقطری سانسکریتی و به معنی جزیره شادکامی است. یک نظر دیگر اینکه نام این جزیره متشکل از دو واژه سوق به معنای بازار و قوطرا به معنی شیره کندر است.
مجمع الجزایر سُقطری که دارای تنوع گیاهی و حیوانی بسیار نادری در سطح جهان است، اکنون از کنترل دولت یمن خارج شده و زیر سلطه نیرهای شورای انتقالی جنوب یمن که مورد حمایت امارات هستند، در آمده است.
ابوظبی از زمان مداخله در یمن در چارچوب ائتلاف عربی به رهبری عربستان موفق شده نفوذ قابل توجهی در یمن به ویژه مناطق جنوبی به دست آورد و اخیرا هم توانسته نفوذ خود بر مجمع الجزایر سقطری را اعمال کند، برخی منابع همچنین از آغاز فعالیتهای این کشور برای ساخت پایگاه نظامی در سقطری خبر می دهند.
هدف امارات از اشغال جزیره سقطری چیست؟
با توجه به موقعیت راهبردی جزیره سقطری واقع در غرب اقیانوس هند به عنوان یک جزیره منحصر به فرد، میتوان متوجه شد که هدف امارات از اشغال آن در دست گرفتن کنترل آبهای منطقهای است که در تحولات آینده یمن تاثیرگذار است.
در این میان کاهش بهای نفت و در نتیجه کاهش درآمدهای امارات حاصل از فروش آن سبب شد امارات به الگوی اقتصادی جدیدی متوسل شود که مبتنی بر سرمایه گذاری در بخش زیرساختی مانند بنادر بزرگ، فرودگاهها ، گردشگری و خدمات مالی است.
در این چارچوب راهبرد امارات بر این اصل بنا نهاده شده است که هر بندری را که آن را رقیب بنادر خود در زمینه تردد دریایی و ترانزیت ببیند تحت تسلط خود در میآورد به این ترتیب که در آنجا سرمایه گذاری کرده و مدیریت آن را به بنادر جهانی دبی واگذار میکند یا در مسیر فعالیت آن مانع تراشی میکند.
پایگاه نظامی در جزیره سقطری
امارات سخت در تلاش است تا تسلط و نفوذ خود بر مناطق مختلف یمن را تحکیم بخشد که آخرین مورد این تلاشها به تحرکات فزاینده ابوظبی بر اعمال سلطه بر مجمع الجزایر سقطری مربوط میشود.
شبکه بلقیس یمن روز گذشته به نقل از منابعی آگاه اعلام کرد ابوظبی کار ساخت پایگاه نظامی در سقطری را آغاز کرده است و برای ساخت این پایگاه، یکی از مهمترین مواضع کوهستانی که مشرف به دریا است را انتخاب کرده است تا نخستین پایگاه خود در این جزیره را بسازد.
در همین رابطه، «عادل الحسنی»، از رهبران مقاومت جنوب یمن اعلام کرد: «فرد پیگیر روند اتفاقات در سقطری به این نتیجه می رسد که طمعورزی امارات خیلی زود خود را نشان داد.»
وی با اشاره به دیدار سال 2016 «عبدربه منصور» با رئیس اطلاعات امارات و سفیر عربستان به همراه «خالد بحاح»، معاون منصور هادی اظهار داشت: «رئیس دستگاه اطلاعات امارات در این دیدار خواستار اجاره 99 ساله سقطری از یمن شد.»
الحسنی افزود: «منصور هادی در پاسخ به درخواست مقام اماراتی خواستار مهلتی برای مشورت با مشاورانش شد و بعد از چندین ساعت، خالد بحاح را از معاونت خود برکنار و علی محسن را به جای وی منصوب کرد، به این ترتیب با امارات اعلام جنگ و قطع روابط کرد، این امر علت اصلی اختلافات رئیس جمهور یمن با ابوظبی است.»
وی در گفتوگو با الخلیج اونلاین اظهار داشت: «امارات از آن زمان ناامید نشد و به تلاشهای خود برای جذب و خرید طرفدار در قالب موسسه خلیفه و هلال احمر امارات ادامه داد.»
الحسنی ادامه داد: «ابوظبی در همین رابطه حتی به برخی ساکنان سقطری تابعیت اماراتی اعطا کرد و آنها را در عربستان، امارات و بحرین را اسکان داد.»
وی تصریح کرد:«طمعورزیها در یمن تنها محدود به امارات نبود و عربستان هم در این خصوص مشارکت داشت به طوری که دو طرف تلاش می کنند تا بر سواحل یمن تسلط یابند و نفوذ در این کشور را میان خود تقسیم کنند به ویژه آنکه باید بدانیم که نیروی نظامی موجود در سقطری سعودی و در حدود 1000سرباز است، این در حالی است که حاکم فعلی سقطری یعنی خلفان المزروعی اماراتی است.»
تقسیم نفوذ
در مقابل، «جمعان بن سعد»، فعال سیاسی جنوب یمن معتقد است که حرف و حدیثها درباره تکروی امارات در سقطری بیجا است، وی در گفتوگو با الخلیج اونلاین تصریح کرد: «ائتلاف عربی که امارات عضوی از آن به شمار می رود، پایگاه های نظامی در حضرموت، شبوه، مارب، الجوف، عدن، المخا و الحدیده برای اعمال تسلط بر یمن ساخته است لذا ساخت پایگاه در سقطری به معنای الزامات نهایی برای پایان جنگ و تقسیم غنایم محسوب می شود که به نظر می رسد عبدربه منصور هم با برخی از آن موافقت کرده است.»
حاکم اماراتی سقطری
طی سالهای اخیر، رئیس جمهوری یکن سه بار استانداران سقطری را تغییر داده است اما این جزیره همچنان تحت سلطه مسئول اماراتی قرار دارد که به منزله حاکم نخست این منطقه به شمار می رود و استانداران معرفی شده تحت کنترل وی قرار دارند.
خبرگزاری آناتولی در گزارشی در سال 2018 میلادی نوشت که سواحل سقطری طی سندی از سوی «احمد بن حمدون»، استاندار عزل شده این جزیره به مسئولی اماراتی به نام خلیفه المزروعی ملقب به «ابومبارک» فروخته شد و ورودیهای جزیره به همراه فرودگاه و بندر از کنترل دولت عبدربه منصور خارج شد.
اما با روی کار آمدن «رمزی محروس» به استانداری سقطری، وی وارد درگیری مستقیم با اماراتیها شد و از ورود اشخاص بیگانه به جزیره بدون اطلاع مقامات محلی و نیز وارد یا خارج کردن هر گونه کانتینر را ممنوع اعلام کرد، امری که منجر به انجام کودتا علیه محروس در نیمه مال ژوئن گذشته شد.
شورای انتقالی مورد حمایت امارات اخیرا از تسلط بر آخرین مرکز نظامی نیروهای دولت عبدربه منصور در یمن در منطقه حدیبو مرکز سقطری خبر دادند و به این ترتیب به طور کامل بر جزیره سقطری مسلط شدند.