اقتصادیخبر اولدیدگاه

6 چالش که اقتصاد عربستان را تهدید می کنند

ضربه های گوناگون ناشی از کرونا و کاهش قیمت نفت تأثیر شدیدی بر برنامه های اقتصادی این کشور به خصوص در بخش غیر نفتی نهاده است.

میدل ایست نیوز: شیوع ویروس کرونا و کاهش شدید قیمت های نفت باعث شده که عربستان سعودی دربرابر چالش های اقتصادی شدیدی قرار بگیرد.

عربستان طی سال های گذشته تلاش هایی را برای متنوع کردن منابع درآمدهای خود آغاز کرد و سند چشم انداز 2030 عربستان هم با همین نگاه تدوین شده است، اما ضربه های گوناگون ناشی از کرونا و کاهش قیمت نفت تأثیر شدیدی بر برنامه های اقتصادی این کشور به خصوص در بخش غیر نفتی نهاده است. براساس پیش بینی ها اقتصاد غیر نفتی عربستان امسال رشد منفی 14 درصد خواهد داشت.

در ادامه به اصلی ترین تهدیدهایی که اقتصاد عربستان با آنها روبه روست می پردازیم.

عربستان دیگر نمی تواند وابسته به نفت باشد

دو ـ سوم صادرات عربستان از نفت تأمین می شود و این کشور 30 درصد از سهم صادرات جهانی نفت را در اختیار دارد. گزارش های شرکت «کپیتال اکونومیکس»، یک شرکت پژوهشی اقتصادی در لبنان، نشان می دهد که این مقدار در حال حاضر به 12 درصد کاهش یافته است.

در مارس گذشته عربستان خود را درگیر جنگ قیمت ها کرد که نتیجه آن ضرر شدید دیگر کشورهای تولیدکننده نفت بود. آنچه بر شدت این ضرر افزود همزمان شدن آن با شیوع کرونا و کاهش تقاضای نفت بود.

عربستان در این نزاع بازارها را از نفت پر کرد و این باعث شد که در مقایسه با آمارهای آوریل 2019، صادرات نفتی عربستان 65 درصد کاهش پیدا کند. با اینکه قیمت ها اکنون به بشکه ای 44 رسیده اما همچنان با بشکه ای 77.6 دلار که عربستان برای تأمین بودجه خود نیاز دارد فاصله  بسیاری دارد.

انتظار می رود که به علت کرونا تقاضای نفت در بازارهای جهانی 8 میلیون بشکه در روز کاهش پیدا کند که این بزرگ ترین کاهش تقاضای نفت در تاریخ خواهد بود.

گردشگری هم کمکی نمی کند

عربستان تا حد زیادی به گسترش گردشگری امیدوار بوده و این بخش مهمی از سند چشم انداز 2030 است. در این سند جذب 100 میلیون گردشگر در پایان دهه کنونی هدف قرار داده شده است.

اما شیوع کرونا باعث کاهش 35-45 درصدی گردشگران در عربستان شده و پیش بینی می شود که این وضعیت باعث ضرر 28 میلیارد دلاری عربستان در سال 2020 شود.

موضوع دیگر تصمیم عربستان برای کاهش شمار حجاج بود. می دانیم که حج و عمره که یک منبع اقتصادی بسیار مهم در عربستان است.

نسل تازه فاقد شغل

عربستان طی دهه های اخیر شاهد رشد جمعیت بوده و جمعیت آن در مقایسه با دهه 1990 تقریبا دو برابر شده است اما نسلی که در سه دهه گذشته به جمعیت افزوده شده اند و دو ـ سوم جمعیت عربستان را تشکیل می دهند و اکثرا تحصیل کرده هستند با مشکل اشتغال روبه رویند.

عربستان در راستای تلاش برای جذب نیروهای داخلی به بازار کار قراردادهای 1.2 میلیون کارگر خارجی را تا پایان امسال متوقف خواهد کرد اما این فقط درصورتی ممکن است که شرکت های تجاری بتوانند دربرابر کرونا و پیامدهای اقتصادی آن دوام بیاورند و بتوانند حقوق بالای شهروندان عربستانی را تأمین کنند.

درآمد اندک و مالیات بالا

طی دهه های گذشته پایین بودن مالیات از مسائلی بود که خانوارهای عربستانی به آن عادت کرده بودند. اما در سال های اخیر به علت کاهش درآمدهای عربستان مالیات را افزایش داده است.

عربستان برای اولین بار در سال 2018 مالیات بر ارزش افزوده را برقرار کرد و یارانه سوخت را کاهش داد که البته اقدامی مثبت در اقتصادی بود که همواره حالت وابستگی به دولت داشت. اما دولت در ماه ژوئیه بخش بزرگی از یارانه ها را حذف کرد تا 4.8 میلیارد دلار صرفه جویی کرده باشد. بعد از آن هم مالیات بر ارزش افزوده را با افزایشی سه برابری به 15 درصد رساند.

این وضعیت باعث رکود در بازار عربستان شده است. مثلاً خرید خودرو در سال 2018 حدود 400 هزار خودرو در سال بود در حالی که در سال 2015 حدود 800 هزار خودرو در سال بوده است. ناظران پیش بینی کرده اند که در سال 2020 این آمار به یک سوم کاهش یابد.

برج نیمه کاره

یک نماد چالش های اقتصادی عربستان برج عربستان یا برج جده یعنی آسمانخراشی است که در جده در حال ساخت است و هنوز عربستان نتوانسته آن را به انتها برساند.

پیمانکار این پروژه شاهزاده میلیاردر عربستان «ولید بن طلال» است و هزینه آن 20 میلیارد دلار برآورد شده و قرار است بلندترین برج جهان باشد. ساخت این برج در سال 2013 آغاز شد و قرار بود در سال 2020 افتتاح شود اما در حال حاضر فقط یک ـ چهارم پروژه تکمیل شده است.

برخی کارشناسان اقتصادی تأکید کرده اند که این پروژه عربستان را در تنگنا قرار داده و نه می تواند آن را در آینده نزدیک تکمیل کند و نه می تواند این سازه عظیم را نیمه کاره رها کند و احتمالا ناچار خواهد شد که پروژه را کوچک کند.

بدهی های سنگین

عربستان در مقام بزرگ ترین تولیدکننده نفت تا سال ها نیازی به گرفتن وام خارجی نداشت، اما در سال 2015 با کاهش قیمت نفت ناچار شد که برای وام گرفتن اقدام کند. در حال حاضر عربستان برای اجرای سند چشم انداز 2030 نیازمند میلیاردها دلار پول است.

عربستان در پی شیوع کرونا و کاهش قیمت نفت ناچار به گرفتن 26.6 میلیون دلار وام شد. افزایش سرسام آور بدهی ها و کاهش درآمدها و ذخایر ارزی عربستان نیز مشکل بزرگ دیگری است که آینده اقتصاد این کشور را تهدید می کند.

منبع
میدل ایست آی

مطالب مرتبط

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا