نویسنده: پائول ایدون
میدل ایست نیوز: وقتی جورج دابلیو. بوش جانشین کلینتون شد، در انتخابات ریاست جمهوری سال 2000 نوعی رویکرد انزواگرایی را در سیاست خارجی در پیش گرفت؛ اما جهان بینی بوش بلافاصله پس از حملات تروریستی 11 سپتامبر 2001 تغییر کرد. اگرچه عراق تحت حکومت صدام ارتباطی با آن حمله تروریستی نداشت، اما رژیم او خیلی زود خود را در برابر دولت بوش دید.
ایالات متحده آمریكا در مارس 2003 تلاش های پیشین خود برای مهار عراق را کنار گذاشت و در عملیات موسوم به «آزادی عراق» به این کشور حمله و به بهانه جلوگیری از توسعه سلاح های کشتار جمعی، رژیم عراق را سرنگون کرد. اگرچه خیلی زود معلوم شد که تلاش های قبلی صدام برای تولید چنین تسلیحاتی مدت ها پیش از حمله متوقف شده بودند. نیروهای مسلح عراق خیلی سریع در برابر قدرت برتر نیروهای ائتلافی شکست خوردند، اما ایالات متحده درگیر اشغال کشور و جنگ علیه شورشیان مختلف شد. تصمیم اولیه آمریکا مبنی بر انحلال ارتش قدیمی عراق برای این کشور بسیار مهلک بود، چرا که یک شبه ده ها هزار عراقی آموزش دیده را با خود دشمن کرد.
ایالات متحده همچنین با القاعده عراق که درصدد سوءاستفاده از ناامیدی سنی ها به دلیل حمله و گرفته شدن قدرت از آنها برآمده بود، وارد جنگ شد. برخی از خونین ترین نبردهایی که نیروهای آمریکایی در طول جنگ عراق تجربه کردند، در اواخر سال 2004 در فلوجه و علیه شبه نظامیان متجاوز القاعده بود. آن شهر در زمان شکست شبه نظامیان به یک ویرانه تبدیل شد.
عناصر مهم از اکثریت جمعیت شیعه عراق به ویژه نیروهای وفادار به مقتدی صدر، روحانی محبوب شیعه، در آن زمان برای نشان دادن مخالف خود با حضور ایالات متحده به زور و خشونت متوسل شدند. در این دوره درگیری های فرقه ای نیز عراق را به ستوه آورده بود.
از مارس 2003 تا خروج اول نیروهای آمریكایی از عراق در دسامبر 2011 نزدیک به 4 هزار سرباز آمریكایی جان خود را از دست دادند. ارتش آمریكا در ایجاد دولت و ارتش جدید عراق به موفقیت هایی دست یافت و به طور مختصر، چند مورد شکست استراتژیك هم به القاعده تحمیل کرد. با این حال، جنگ عراق در ایالات متحده با مخالفت گسترده ای مواجه شد و بسیاری از آن به عنوان یک اشتباه شرم آور و پر هزینه یاد می کردند.
در جریان انتخابات ریاست جمهوری سال 2008، باراک اوباما وعده داد همه نیروهای آمریکایی را از عراق بازگرداند. از سوی دیگر، جان مک کین، حریف او، مساله حمایت از حضور آزادانه ارتش آمریكا در عراق حتی اگر 100 سال به طول انجامد، را مطرح کرد. مک کین استقرار طولانی مدت ایالات متحده در آلمان و کره جنوبی را نمونه های مشابه طرح پیشنهادی خود خوانده بود.
در سال 2011 همه سربازان ایالات متحده در عراق تحت مفاد توافقنامه وضعیت نیروها که در زمان دولت بوش با بغداد حاصل شده بود، از این کشور خارج شدند. ارتش آمریكا بین دسامبر 2011 و اوت 2014 به مدت دو سال و هفت ماه استثنایی در 30 سال گذشته، هیچ حضوری در عراق نداشت.
اما در دوره دوم ریاست جمهوری اوباما و پس از اشغال یک سوم از اراضی عراق از جمله دومین شهر بزرگ آن یعنی موصل توسط داعش در تابستان سال 2014، شرایط تغییر کرد. داعش با نسل کشی اقلیت یزیدی در سنجر و کشتار 1700 طلبه عراقی غیر مسلح شیعه در کمپ «اسپیچر» در تکریت، ظلم و ستم وحشیانه و بی رحمی خود را به نمایش گذاشت. ایالات متحده به سرعت یک ائتلاف چند ملیتی برای نبرد با این گروه تروریستی تشکیل داد. سپس جان کری، وزیر امور خارجه وقت ایالات متحده، از ائتلاف جورج دابلیو. بوش که برای بیرون راندن صدام از کویت شکل گرفته بود، به عنوان الگویی برای ائتلاف جدید ضد داعش یاد کرد. عملیات «عزم ذاتی» که هنوز در حال اجراست، در هدف گرفتن ناصر داعش در عراق و سوریه به شدت به حملات هوایی متکی بوده است.
اوباما در اوایل کارزار انتخابات ریاست جمهوری به طور مداوم به دلیل تلفات بالای نیروها و به طور کلی عدم تمایل به درگیر شدن آمریکا در جنگ عراق، از تعهد به ممانعت از «زمین گیر شدن نیروهای آمریکا» در سایر کشورها سخن می گفت. با این وجود، مجددا حدود 5 هزار سرباز آمریکایی برای آموزش نیروهای نظامی عراقی و کُرد به عراق اعزام شدند. نیروهای ویژه اعزامی ایالات متحده نیز در درگیری ها شرکت می کردند. در قیاس با حمله به عراق در سال 2003، آمریکا پس از 2014 تلفات بسیار کمی متحمل شد. ده ها هزار حمله هوایی به رهبری ایالات متحده از حملات زمینی نیروهای عراقی پشتیبانی و به آزاد کردن تدریجی سرزمین ها و شهرهایی که توسط داعش اشغال شده بودند، کمک کردند. عراقی ها در سال 2015 تکریت و رمادی و در سال 2016 فلوجه را باز پس گرفتند. نیروهای عراقی در اکتبر سال 2016 نبردی طولانی و خشونت آمیز را برای بازپس گیری موصل آغاز کردند. این نبرد تا ژوئیه سال 2017 طول کشید و ماه ها درگیری و صدها حمله هوایی و موشکی بخش اعظمی از مناطق غربی شهر را به ویرانه تبدیل کرد. حتی پس از نابودی کامل خلافت داعش، آنها همچنان حضور خطرناکی در عراق دارند. حضور نيروهاي آمريكايي در اين كشور نيز به طور فزاينده جنجال آفرين شده است.
دونالد ترامپ، جانشین اوباما، در دسامبر سال 2018 یک بازدید غافلگیرکننده از سربازان آمریکایی مستقر در پایگاه هوایی الاسد در استان انبار عراق انجام داد. او در آن سفر غیرمنتظره با هیچ یک از مقامات عراقی ملاقات نکرد. بسیاری از مقامات بغداد این عمل او را اقدامی توهین آمیز و نقض آشکار حاکمیت عراق تلقی کردند. اندکی بعد که ترامپ پیشنهاد استفاده آمریكا از پایگاه الاسد برای «زیر نظر گرفتن ایران» را داد، بیش از پیش احساسات ضد-آمریکایی را ملتهب کرد.
شبه نظامیان شیعه عراقی که روابط نزدیکی با ایران دارند، بطور فزاینده پایگاه های عراقی میزبان نیروهای آمریکایی را با خمپاره و موشک هدف قرار دادند. پس از کشته شدن یک پیمانکار غیرنظامی ایالات متحده در یکی از این حملات در کرکوک در دسامبر سال 2019، ایالات متحده یک سری حملات هوایی تلافی جویانه علیه گروه های شبه نظامی انجام داد و در 3 ژانویه سال 2020، یك هواپیمای بدون سرنشین ایالات متحده قاسم سلیمانی، فرمانده نیروهای قدس سپاه پاسداران ایران، و ابومهدی المهندس، جانشین فرمانده نیروهای شبه نظامی عراقی، را در بغداد ترور کرد. ایران نیز در حمله ای تلافی جویانه با موشک های بالستیک دو پایگاه آمریکایی از جمله الاسد را هدف گرفت که به صدمات جدی مغزی نیروهای آمریکایی منجر شد.
آن زمان بود که درخواست ها در بغداد برای بیرون راندن نیروهای آمریکایی از عراق شدت گرفت.
حالا، 30 سال پس از استقرار سربازان آمریكایی در عربستان سعودی در پاسخ به تجاوز صدام به كویت، ارتش آمریكا هنوز در عراق درگیر است. اگر ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری امسال شکست بخورد، دولت جو بایدن به پنجمین دولت ایالات متحده تبدیل می شود که حضور قابل توجه ارتش ایالات متحده در عراق را به ارث می برد. هنوز مشخص نیست که ارتش آمریكا تا چه مدت در عراق باقی خواهد ماند. اگر بتوان تاریخ را ابزاری برای پیش بینی در نظر گرفت، باید گفت که احتمالا نیروهای نظامی آمریكا دست کم در آینده قابل پیش بینی عراق را ترک نخواهند کرد.
