میدل ایست نیوز: همزمان با رسیدن «امانوئل مکرون»، رئیس جمهور فرانسه، به لبنان، تحولات سیاسی در این کشور ضرباهنگی تندی گرفته است. چند ساعت مانده به فرود هواپیمای مکرون در فرودگاه بیروت، «میشل عون»، رئیس جمهور لبنان، «مصطفی ادیب» را پس از تأیید 90 نماینده از میان 128 کرسی مجلس لبنان (با احتساب نمایندگان مستعفی) مأمور تشکیل کابینه کرد.
تحت فشارهای فرانسه بر سران سیاسی لبنان، توافق نامنتظره بر چهره ای که نام وی چندان مطرح نبود موجب پرسش های بسیاری شده است. به خصوص اینکه چگونه ادیب مأمور تشکیل «دولت مأموریت های سخت» شد و چگونه پس از توافق «باشگاه نخست وزیران سابق» بر سر نام وی دیگر گروه ها، ازجمله حزب الله و امل و جریان ملی آزاد هم حمایت خود را از وی اعلام کردند؟
نامنتظره بودن این انتخاب و اینکه نتیجه مشورت هایی در کمتر از 12 ساعت بود، این نگرانی را ایجاد کرده که مبادا ادیب نسخه دیگری از «حسان دیاب» باشد یا تجربه خودداری چهره های شاخص سیاسی اهل سنت از نخست وزیری را تثبیت کند.
شاخص ترین مخالفت با این نامزدی را «نهاد المشنوق»، وزیر کشور سابق لبنان، ابراز کرد که گفت حاضر نیست «در جشن نصرت الاهی در کاخ ریاست جمهوری که از آن به مشورت های الزامی برای تشکیل دولت یاد می شود» شرکت کند.
«مصطفی علوش»، عضو دفتر سیاسی جریان المستقبل (به ریاست سعد الحریری) می گوید که انتخاب ادیب با توجه به خواست معترضان برای نامزد شدن افراد مستقل صورت گرفته و به توصیه فرانسه بوده تا دیگر احزاب هوس ورود به دولت نکنند.
علوش تأکید می کند که اهل سنت در لبنان همانطور که در عراق و یمن و سوریه در حالت ضعف قرار دارند چون رهبری منطقه ای و محلی ندارند که از آنان حمایت کنند، برای همین همیشه در تسویه حساب های سیاسی طرف ضعیف ماجرا می شوند.
«توفیق شومان»، کارشناس سیاسی نزدیک به حزب الله، تأکید می کند که مصطفی ادیب دست پرورده فرانسه است و رئیس جمهور و سران حزب الله و امل منتظر اعلام رسمی نام وی ازجانب الحریری بودند تا کار یکسره شود. شومان می افزاید که رئیس جمهور فرانسه اصرار داشت که پیش از رسیدنش به بیروت توافقات درباره معرفی نخست وزیر جدید نهایی شده باشد.
«جونی منیر»، تحلیلگر سیاسی لبنانی، تأکید می کند که نباید درباره نقش دولت ادیب مبالغه کرد، چون قرار است این دولت یک ساله باشد و ضمن اجرای اصلاحات مطلوب و رسیدگی به پیامدهای انفجار بندر بیروت، مقدمات اجرای انتخابات را فراهم کند.
به نظر منیر «قرارداد سیاسی جدید» که همه از آن سخن می گویند بیش از آنکه مسئله ای داخلی باشد منوط به زدوبندهای سیاسی خارجی و تحولاتی است که در عراق و سوریه می گذرد.
به نظر وی، باید بعد از مشخص شدن وضعیت منطقه، نیروهای سیاسی لبنان با یکدیگر توافق برسند که خواستار بازگشت به نسخه تعدیل شده توافق طائف هستند یا طرح تکثرگرایانه فرانسه یا هر مدل دیگری.
با وجود آنکه جریان مستقبل همواره از توافق طائف دفاع کرده، مصطفی علوش معتقد است که این توافق اکنون با تردید مواجه شده و همه بر ضرورت بازنگری در قانون اساسی تأکید دارند.
به نظر توفیق شومان، تعامل مثبت دبیر کل حزب الله لبنان با طرح فرانسه متناسب با فراخوان «میشل عون»، متحد سیاسی حزب الله، برای تشکیل «دولت مدنی» در لبنان است.
شومان معتقد است که تماس های فرانسه و ایران در موضع گیری های نیروهای لبنانی مشهود است و برای تعیین تکلیف لبنان باید یک توافق ایرانی ـ خلیجی شکل بگیرد.
وی می افزاید که اطلاعاتی در اختیار دارد که نشان می دهد فرانسوی ها تلاش کرده اند تماس هایی میان تهران و ریاض در پرونده لبنان برقرار کنند تا روند آغاز گفت وگوهای ملی در لبنان با حمایت فرانسه تسهیل شود و لبنانی ها بتوانند برخی مواد قانون اساسی را تعدیل کنند.
او می افزاید که فرانسه در این باره با امریکا هم هماهنگی های لازم را به عمل آورده و در مرحله کنونی آنچه بیش از هر چیز برای امریکا اهمیت دارد ترسیم مرزهای جنوبی لبنان با اسرائیل است.
این تحلیلگران اتفاق نظر دارند که دولت ادیب روزهای سختی را در پیش دارد و اگر دست به اقدامات جدی از همه مهم تر در موضوع برق و بانک ها نزند دوباره خشم عمومی را برمی انگیزد.
«مصطفی علوش» می گوید که باید منتظر برنامه دولت و اعضای کابینه بود. به نظر وی نکته ای که بسیاری از آن غافل اند موضوع تمدید مأموریت نیروهای یونیفل در مرزهای جنوبی لبنان است که موضع امریکا در قبال لبنان را نشان می دهد، چون امریکا به نمایندگی از اسرائیل خواستار افزایش حضور این نیروها به منظور تضعیف حضور نظامی حزب الله در مناطق مرزی است.
علوش تأکید می کند که اگر لبنان با این موضوع موافقت کند معنایش است که ایران و حزب الله آماده حل و فصل بخشی از اختلافاتشان با امریکا در پرونده لبنان هستند و این بر عملکرد دولت آینده تأثیر مستقیم خواهند نهاد.
