میدل ایست نیوز: عراق یکی از مهمترین برنامه های غائب امسال در رقابت های انتخاباتی امریکا بود، برخلاف دوره قبلی، که در آن به شدت در بحث های ریاست جمهوری یا حتی در بیانیه های نامزدها حضور داشت، که نشان دهنده یک سوال مهم در مورد میزان اهمیت عراق در انتخابات ریاست جمهوری امریکا در 3 نوامبر است.
پاسخ آشکار به این سوال ممکن است کاهش اهمیت عراق در ازای افزایش اهمیت پرونده های دیگری مانند ایران، چین و روسیه باشد، اما باید دانست هر رئیس جمهوری وارد کاخ سفید شود نیز مجبور به رسیدگی به پرونده عراق خواهد شد، به ویژه با توجه به اینکه گفت وگوهای استراتژیک هنوز تکمیل نشده، بر سر حضور نظامی امریکا در عراق توافق نشده و هنوز درگیری با ایران و نمایندگان آن در عراق به نتیجه نرسیده است.
سیاست امریکا در عراق در طول دوره گذشته، بر اساس دو مسیر مهم شکل گرفت: اول در نتیجه عواقب ناشی از اشغال عراق توسط امریکا در سال 2003، و سیاست دوم در نتیجه پیامدهای استراتژیک ناشی از خروج امریکایی ها از عراق در سال 2011، اما علی رغم تلاش «دونالد ترامپ»، رئیس جمهوری امریکا برای دستیابی به فرمول نهایی روابط عراق و امریکا قبل از پایان دوره اول ریاست جمهوری، تغییراتی که با پایان جنگ علیه داعش و افزایش نفوذ ایران در عراق همراه بود، راه ترامپ را در این زمینه آسان نکرد.
امروز، ایالات متحده در تلاش است تا پایان سال جاری، فارغ از اینکه چه کسی در انتخابات ریاست جمهوری برنده شود، بخشی از نیروهای خود را از عراق خارج کند و انتظار نمی رود که تغییری در این زمینه اتفاق بیفتد، مگر اینکه تحول بزرگی در عراق اتفاق بیفتد، مانند اینکه ایران یا نماینده های آن در عراق همانطور که در ابتدای سال جاری اتفاق افتاد، ایالات متحده را در تنگنا قرار دهند.
چه چیزی امریکا را به ماندن در عراق سوق می دهد؟
استراتژی آمریکا در عراق پس از سال 2003، وضعیت درگیری استراتژیک بین تقسیمات امنیتی عراق و امریکا را ایجاد کرد، اما این مانع از وجود اختلافات اساسی در برخی از موضوعات استراتژیک نبود که مهمترین آنها مواردی بود که پس از خروج آمریکا از عراق در سال 2011 بوجود آمد و به طور کلی استراتژی امریکا در عراق حول محور پرداختن به بسیاری از مسائل امنیتی می چرخد که مستقیماً با سیستم امنیت ملی عراق ارتباط دارند.
عراق به کانون اصلی رقابت استراتژیک بین ایالات متحده و ایران تبدیل شده است؛ تاریخچه این رقابت در طول جنگ ایران و عراق در 1980-1988، تهاجم عراق به کویت در سال 1991 و حمله آمریکا به عراق در سال 2003 شکل گرفت و از آن سال، ایالات متحده و ایران برای شکل گیری ساختار عراق پس از دوران صدام حسین از نظر سیاست، حکومت، اقتصاد و امنیت، رقابت کردند؛ ایالات متحده تلاش های زیادی برای مقابله با نفوذ ایران در عراق از جمله استفاده از موقعیت خود به عنوان یک قدرت اشغالگر و منبع اصلی کمک در عراق کرده است.
عملیات اطلاعاتی، علاوه بر برجسته سازی بیانیه های مطبوعاتی سنتی در خصوص مداخله ایران از دیگر اقدامات امریکا بود، اما نفوذ ایران علی رغم اهمیت آن، هدف اصلی برای بقای امریکا در عراق نبود، بلکه ایجاد یک دولت پایدار و دفاع در برابر تهدیدات خارجی و برجسته کردن دوستی قوی و پایدار ایالات متحده و متحدانش در منطقه بود.
اما دلایل دیگری نیز برای ماندن واشنگتن در عراق وجود دارد از جمله اینکه عراق مرزهای مشترکی با ایران، اردن ، کویت، عربستان سعودی، سوریه و ترکیه دارد، علاوه بر اینکه، عراق یکی از بزرگترین ذخایر هیدروکربن های جهان را داراست و جریان آزاد آن برای رشد اقتصادی جهان برای سالهای آینده ضروری خواهد بود، زیرا اکثر عراقی ها معتقدند که ایالات متحده می تواند به آنها کمک کند تا سالها بی ثباتی، درگیری های داخلی و فساد را اصلاح کنند و این واقع بینانه باشد یا نباشد، ایالات متحده می تواند با پشتیبانی سیاسی و اقتصادی از بغداد تأثیر بگذارد، تا به سمت تحکیم اقتدار دولت و محدود کردن سلاح های کنترل نشده حرکت کند.
عراق بین واشنگتن و تهران
موفقیت بزرگ از آن ایرانیان در عراق بود، خصوصاً که عراق از اهمیت ذهنی استراتژیک ایرانی برخوردار است، زیرا این کشور در نقطه مرکزی نفوذ ایران در خاورمیانه قرار دارد و پلی است که آن را به سوریه و لبنان متصل می کند، علاوه بر اینکه تنها کشوری است که متحدانش قدرت را در آن کنترل می کنند.
بر این اساس، بیش از یک دلیل وجود دارد که ایران را وادار به خنثی کردن هر حرکت منطقه ای یا بین المللی برای بیرون کشیدن عراق از دست خود می کند، و حتی ممکن است نقش مهمی در خنثی کردن نتایج گفت گوهای استراتژیک با ایالات متحده داشته باشد. ایران تا این لحظه یک فرصت واقعی برای کنترل بخشی از عراق یا پیروزی در نبرد نفوذ علیه ایالات متحده دارد.
عراق نه تنها به دلیل پتانسیل اقتصادی و استراتژیک، بلکه به دلیل خود ایران نیز مهم است چرا که امریکا از طریق عراق، سیاست های خود در مورد ایران را در دوره گذشته گسترش داده است، زمانی که واشنگتن تحریم ها علیه ایران را تشدید کرد و فشار اقتصادی و امنیتی خود را افزایش داد. اگر واشنگتن امیدوار است تهران را محدود کند، ابتدا باید این کار را در عراق انجام دهد.
علی رغم گفته های دونالد ترامپ، رئیس جمهور امریکا و «جو بایدن»، نامزد حزب دموکرات، برای دستیابی به توافق جدید با ایران، هیچ توافقی نمی تواند نفوذ ایران در عراق را پشت سر بگذارد؛ مشکل عراق با ایران یا امریکا نیست بلکه مشکل، روابط امریکا و ایران در عراق است که ممکن است این کشور را به صحنه درگیری تبدیل کند.
با این وجود، عراقی ها همچنین از این که عراق بخشی از توافق آتش بس بین ایالات متحده و ایران باشد، نگرانند و بنابراین هر رئیس جمهوری که در ایالات متحده بر سر کار بیاید، مستقیماً بر امور داخلی عراق تاثیر خواهد گذاشت، خواه منفی باشد یا مثبت.
