میدل ایست نیوز: به نظر میرسد مشکلاتی که بغداد از لحاظ خدماترسانی، وجود حلبیآبادها، ترافیک شدید و پیچیدگیهای سیاسی و طائفی و اجتماعی با آن رو به رو است و مانع از اقدام دولت عراق در اتخاذ تصمیمگیریهای مهم برای برونرفت از وضعیت کنونی شده است، دولت را به فکر یافتن راهکاری برای نجات پایتخت از مشکلات یاد شده واداشته است.
ایده ساخت پایتخت اداری جدید برای نخستین بار توسط وزارت برنامهریزی در سپتامبر سال 2018 میلادی مطرح شد، ایدهای که بر اساس آن، همه وزارتخانهها و اغلب نهادهای دولتی با هداف کاهش فشار بر بغداد به منطقهای در جنوب پایتخت انتقال داده خواهد شد.
منطقه بسمایه
برای ساخت پایتخت اداری جدید منطقهای در نزدیکی شهر بسمایه انتخاب شده است، شهری که نخستین منطقه مسکونی مدرنی به شمار می رود که بعد از سال 2003 میلادی ساخته شده است. بسمایه در 20 کیلومتری جنوب بغداد در منطقهای میان اتوبان بغداد و استان واسط قرار دارد و در نزدیکی آن، شهر مدائن نیز واقع شده است که در آن ایوان کسری و مزار «سلمان فارسی»، صحابی بزرگ پیامبر اسلام قرار دارد.
مکان اختصاص یافته شده برای ساخت پایتخت اداری جدید فاصله چندانی با مکان ساخت ورزشگاه اهدایی پادشاه سعودی به جوانان عراقی ندارد.
علیرغم بحران مالی کنونی که عراق با آن دست به گریبان است و مانع از اجرای این پروژه راهبردی برای توسعه پایتخت می شود، به نظر می رسد که وزارت برنامهریزی همه پژوهشهای مربوطه را تکمیل کرده و تنها در انتظار اختصاص بودجه لازم برای اجرای آن است.
در همین رابطه، «عبدالزهره الهنداوی»، سخنگوی وزارت برنامهریزی عراق تصریح کرد: این وزارتخانه دیدگاه کامل خود در قبال این پروژه را ارائه کرده است، بر اساس پروژه مذکور، پایتخت اداری جدید در مساحتی به وسعت 50 کیلومتر مربع در منطقهای نزدیک به منطقه بسمایه در جنوب بغداد ساخته خواهد شد.
الهنداوی افزود: پروژه پایتخت اداری جدید منجر به کاهش راهبندان و ترافیک در مرکز بغداد خواهد شد و به دلیل جایگیری وزارتخانهها در مکانی واحد، سازوکارهای اداری تسهیل خواهد شد.
وی گفت: وزارت برنامهریزی این پروژه را ارائه کرده و در هیات دولت مورد بررسی قرار گرفته است اما بحران مالی، سیاسی و امنیتی مانع از اجرای آن شده است.
سخنگوی وزارت برنامهریزی عراق اظهار داشت: در صورت ساخت پایتخت اداری جدید، همه وزارتخانهها و اغلب نهادهای دولتی به آنجا منتقل خواهد شد و ساختمانهای تخلیه شده به مناطق تفریحی، فرهنگی و تجاری در بغداد تبدیل خواهد شد.
نبود اراده سیاسی
چه بسا بحران مالی تنها مانع پیش روی اجرای این پروژه نباشد چرا که نبود اراده سیاسی قوی برای اجرای پروژه ساخت پایتخت اداری جدید مانع از عملی شدن این پروژه شده است.
در همین ارتباط، «محمد الربیعی»، عضو پیشین شورای استانداری بغداد اظهار داشت: این پروژه راهبردی دارای موارد مثبت بسیاری است که چند سال پیش در شرایط اقتصادی بهتر مطرح شد، اکنون نیز با توجه به وجود زمین گسترده و امکان اجرای پروژه مونوریل بغداد، این پروژه می تواند از جمله پروژههای سرمایهگذاری باشد.
خلاص شدن بغداد از شلوغی و بینظمی
کارشناسان اقتصادی معتقدند که ساخت پایتخت اداری جدید، بغداد را از شلوغی و بینظمی موجود در آن که در نتیجه مهاجرت میلیونها نفر به پایتخت از استانهای مختلف روی داده است، نجات میدهد؛ مهاجرتهایی که منجر به بروز 1000 مجتمع غیر قانونی و حلبیآباد در بغداد شده که بیش از 3 میلیون نفر در آن زندگی می کنند.
«باسم انطوان»، کارشناس اقتصادی عراقی در این باره معتقد است ساخت پایتخت اداری برای بغداد برای رها شدن از شلوغی و بینظمی بغداد مهم است و مهندسان و معماران عراقی باید ترسیم نقشهها و طرحهای این منطقه را برعهده بگیرند.
انطوان ضمن اشاره به فشار سنگین بر بغداد در نتیجه مهاجرت گسترده از استان های عراق، اظهار داشت: نزدیک به 3 تا 3 و نیم میلیون نفر در سالهای گذشته وارد بغداد شده است، امری که منجر به تخریب وجهه پایتخت و نابودی زیرساختهای آن شده است.