میدل ایست نیوز: ایران همواره به روابط تجاری خود با کشورهای هم مرز اهمیت بسیاری می داده و از کهن ترین روزگاران پل ارتباط تجاری میان کشورها بوده است، چندان که با وجود تحریم های شدید علیه ایران، همچنان این روابط «اکسیژن» لازم برای برپا ماندن اقتصاد ایران را تأمین می کند.
در راستای همین سیاست، ایران بسیاری از پروژه های جاده ای را میان همسایگان خود راه اندازی کرده و گذرگاه های مرزی متعددی را گشوده است. تازه ترین آنها افتتاح دومین گذرگاه مرزی با پاکستان در 19 دسامبر گذشته است و نیز افتتاح اولین خط ریلی با افغانستان در 10 دسامبر گذشته بوده و امید می رود که خط آهن مشترک با عراق نیز در آینده نزدیک افتتاح شود.
پاکستان و افغانستان
با وجود طولانی بودن خط مرزی ایران با پاکستان (909 کیلومتر)، دو کشور فقط یک گذرگاه مرزی (میرجاوه ـ تفتان) را داشتند. افتتاح گذرگاه مرزی جدید «ریمدان ـ گبدر» و برپایی بازارهای مرزی مشترک در آینده نزدیک باعث گسترش روابط تجاری دو کشور می شود.
کارشناسان اقتصادی امیدوارند که مبادلات مالی ایران و پاکستان از 1.5 میلیارد دلار کنونی به 5 میلیارد دلار در سال های اینده برسد.
خط آهن «خواف ـ هرات» هم که ایران را به افغانستان وصل می کند مسیری راهبردی در اختیار افغانستان قرار می دهد که این کشور را که به آب های آزاد دسترسی ندارد به ترکیه و از آنجا به اروپا و همچنین به دریای خزر و دریای عمان و بندر چابهار وصل می کند. افغانستان که از ثروتمندترین کشورهای جهان در عرصه معادن است می تواند از این مسیر برای صادرات فلزات استفاده کند.
خط آهن خواف ـ هرات 222 کیلومتر است که 139 کیلومتر آن به دست مهندسان ایرانی و با هزینه 75 میلیون دلار ساخته شده و می تواند 6 میلیون تُن کالا و یک میلیون مسافر در سال را جابه جا کند.
ایران همچنین ابراز آمادگی کرده که این خط آهن را از هرات تا مزار شریف ادامه دهد و از این طریق به اوزبکستان و تاجیکستان و قرقیزستان و از آنجا به چین وصل شود. پروژه ای که در عمل به معنای احیای جاده ابریشم است.
عراق و سوریه
« محمد اسلامی»، وزیر راه ایران، در سخنرانی خود در مراسم افتتاح خط آهن خواف ـ هرات ابراز امیدواری کرد که مذاکرات و هماهنگی های اخیر با دولت عراق برای اجرای خط آهن شلمچه ـ بصره نیز به نتیجه برسد.
او گفت که این خط آهن به عراق امکان می دهد که کالاهای خود را از طریق ایران به آسیای مرکزی و شمال دریای خزر برساند.
خط آهن شلمچه ـ بصره 35 کیلومتر است که شهر بصره عراق را به خرمشهر ایران وصل می کند و دسترسی ایران به دریای مدیترانه از طریق خط آهن بصره به سوریه را فراهم می کند. ضمن اینکه ایران از این طریق می تواند به کویت و اردن متصل شود.
«مصطفی موسوی»، نایب رئیس اتاق بازرگانی خرمشهر، تأکید می کند که خط آهن شلمچه بصره می تواند دروازه مهم تازه ای در مسیر صادرات ایران باشد و راه را به صادرات کالاهای ایرانی به آفریقا و اروپا باز می کند.
او تأکید می کند که خط آهن شلمچه ـ بصره از خاک ایران تکمیل شده و 17 کیلومتر آن که در خاک عراق است اجرا نشده و ابراز امیدواری می کند که در یک ـ دو سال آینده این مسیر تکمیل و راه اندازی شود.
موسوی می افزاید که خطوط ریلی موضوع رقابت جهانی است و ترکیه تلاش های بسیاری برای اتصال به چین ازطریق آذربایجان و دریای خزر انجام داده اما مسیر ایران به چین به صرفه تر است چون مسیری پیوسته است و از دریا نمی گذرد.
او تأکید می کند که این مسیر به کشورهای عربی امکان می دهد که ازطریق ایران به چین دسترسی پیدا کنند و می افزاید: «امیدواریم با تصویب انضمام ایران به مجموعه اقدام مالی مبارزه با پولشویی (FATF) و کاهش تحریم ها بتوانیم با همسایگان خود برای اتصال خطوط ریلی همکاری بیشتری داشته باشیم».
«محمد خوش چهره»، کارشناس اقتصادی ایرانی، تأکید می کند که دولت ایران می کوشد با ایجاد بازارهای مرزی و توسعه مسیرهای بازرگانی از شدت پیامدهای تحریم ها علیه خود بکاهد.
او می گوید که هیچ اقتصادی بدون امکان صادرات نمی تواند روی پای خود بایستد.
ایران در حال حاضر 6 خط ریلی بین المللی دارد که این کشور را به ترکمنستان و ترکیه و آذربایجان و پاکستان و افغانستان وصل می کند و دو پروژه اتصال به عراق و آذربایجان ازطریق آستارا را نیز در دستور کار دارد.
