سهمیه پارلمانی زنان عراق؛ به نام زنان به کام احزاب سیاسی
برخلاف روال انتخابات گذشته عراق، بغداد شاهد تحرکات زودهنگام نمایندگان کنونی و پیشین زن پارلمان عراق برای فعالسازی نقش زنان در پارلمان آتی و جلوگیری از تبدیل سهمیه زنان به ابزاری برای گروههای سیاسی است.
میدل ایست نیوز: برخلاف روال انتخابات گذشته عراق، بغداد شاهد تحرکات زودهنگام فعالان سیاسی و نمایندگان کنونی و پیشین زن پارلمان عراق برای فعالسازی نقش زنان در پارلمان آتی و جلوگیری از تبدیل سهمیه زنان به ابزاری برای گروههای سیاسی به منظور کسب اکثریت پارلمانی است.
قانون اساسی عراق تصریح دارد که شمار نمایندگان زن در پارلمان نباید کمتر از یکچهارم تعداد نمایندگان باشد لذا بر اساس این سازوکار، در هر حوزه انتخاباتی شمار مشخصی از کرسیها به زنان اختصاص داده شده است.
پارلمان عراق پیش از این به قانون جدید انتخابات رای داد، بر اساس این قانون هر استان عراق به حوزه های انتخاباتی برابر با تعداد سهمیه خاص کرسی های زنان آن استان تقسیم می شود بدین معنا که اگر یک استان 3 نماینده زن دارد آن استان به 3 حوزه انتخابی تقسیم می شود.
گفتنی است که شمار نمایندگان زن در پارلمان عراق ثابت است و براساس نسبت جمعیت در میان استان ها تقسیم شده است.
در همین رابطه، «آلا الطالبانی»، نماینده پارلمان عراق که اخیرا ریاست نشستی از نمایندگان زن پارلمانی را برای کسب حمایت و هماهنگی برای «نقشآفرینی زنان در فعالیتهای سیاسی» برعهده داشت، نسبت به تنگناهای مستمر در این باره ابراز نگرانی کرد و اظهار داشت: این روسای سهگانه هستند که تصمیمات مهم را میگیرند اما فراکسیونها و گروههای سیاسی مانع از حضور زنان در جایگاهها میشوند.
وی با بیان اینکه از عضویت زنان در کمیسیون امنیت و دفاع پارلمان ممانعت به عملآید تنها با این ادعا که زنان از ایفای این مسئولیت ناتوانند، تاکید کرد باید آگاهی جامعه درخصوص توانمندی زنان ارتقا یابد.
الطالبانی اظهار داشت: زنان در انتخابات پارلمانی بدون نیاز به سهمیه زنان انتخاب میشوند اما فهرستهای انتخاباتی بر اساس سهمیه زنان این انتخاب را قبول میکنند، این امر با قانون در تضاد است چرا که قانون تصریح دارد نامزد زنی که با بیشترین آرا انتخاب شده است نباید با سهمیه زنان محاسبه شود.
در همین ارتباط، «شروق العبایجی»، نماینده پیشین پارلمان عراق به العربی الجدید گفت: سهمیه زنان میبایست برای برجستهسازی نقش زنان عراقی در فعالیت پارلمانی و سیاسی مورد استفاده قرار گیرد و در ارتقای نقش آنها تاثیرگذار باشد اما متاسفانه طی دورههای پارلمانی پیشین شاهد تحرکات پارلمانی زنان در راستای ارتقای وضعیت زنان در فعالیت سیاسی نبودیم و حضور زنان تنها به تکمیل کرسیهای پارلمانی محدود شده و زنانی که از حقوق همجنسان خود دفاع کنند، انتخاب نشدند.
العبایجی در ادامه اظهار داشت که در سایه تداوم فضای کنونی امیدی به وزیر شدن زنان در وزارتخانههای مهمی نظیر وزارت امور خارجه، نفت و دیگر وزارتخانهها نیست و نگرش مردگرایانه حاکم بر عرصه سیاسی مانع از نقشآفرینی زنان در پستهای کلیدی می شود.
وی اظهار داشت: سهمیه زنان حخور 25درصدی آنها در پارلمان را تضمین میکند که باید محفوظ بداند اما رقابت بالاتر از این سهیمه ثابت باید برای زنان منظور گردد تا زنانی که آرایی بالاتر از مردان کسب میکنند بتوانند فارغ از سهمیه به پارلمان راه یابند.
در همین راستا، «ریزان شیخ دلیر»، نماینده پیشین پارلمان عراق هم با بیان اینکه زیاد نسبت به حضور زنان در پارلمان آتی خوشبین نیستم، تاکید کرد: ورود زنان به پارلمان از طریق احزاب و گروههای سیاسی منجر به سلب نقشآفرینی موثر آنها شده است چرا که احزاب به دنبال زنانی هستند که به دور از مسائل مربوط به این قشر، تنها تابع تصمیمات و برنامههای حزبی باشند.
وی گفت به این دلیل شاهد نقشآفرینی تاثیرگذار و پررنگ زنان در دورههای پیشین پارلمانی نبودیم.
ناظران متعتقدند که نظام سهمیه ثابت زنان در تعارض با سازوکار دموکراتیک است و نقشآفرینی زنان در فعالیت سیاسی را محدود میکند، به گفته «محمد البهادلی»، کارشناسی امور انتخاباتی عراق، گروههای سیاسی در هر دوره از انتخابات زنانی را نامزد میکنند که برنامه مشخصی برای حضور در پارلمان یا حمایت از زنان ندارند تا اینگونه سیاستهای خود را پیش ببرند، نظام سهمیه ثابت زنان در تضاد با اصول دموکراتیک است و حضور زنان در پارلمان را محدود می کند.
وی اظهار داشت: نقشآفرینی واقعی زنان در لغو این نظام انتخاباتی و تکیه به رای مردم بر اساس معیارهای دموکراتیک بدون هیچ قید و بندی نهفته است.