موضع عربستان در قبال بازگشت سوریه به اتحادیه عرب چیست؟
عربستان یکی از کنشگران اصلی در بحران سوریه به شمار میرود و این کشور تاثیرگذاری پررنگی بر گروههای مخالف سوری دارد.
میدل ایست نیوز: عربستان یکی از کنشگران اصلی در بحران سوریه به شمار میرود و این کشور تاثیرگذاری پررنگی بر گروههای مخالف سوری دارد.
عربستان و دولت سوریه طی 10 ساله گذشته روابطی تنشآلود و عموما بحرانی با یکدیگر داشتند و ریاض علنا از گروههای مخالف دولت سوریه حمایت میکرد اما اکنون رویکرد عربستان دستخوش تغییر شده و این کشور خواهان بازگشت سوریه به اتحادیه عرب شده است.
در همین رابطه، شاید درخواست ریاض در دهم ماه مارس گذشته برای بازگشت دمشق به اتحادیه عرب همزمان با سفر «سرگی لاوروف»، وزیر امور خارجه روسیه به عربستان، امری بسیار غافلگیرکننده بود و نشان داد منطقه در آستانه دگردیسیهای بسیاری قرار دارد.
راهکار سیاسی
علیرغم اینکه عربستان همواره از حضور میدانی دیگر رقبای منطقهای خود در سوریه ابراز نگرانی کرده است، اما این کشور از دولت سوریه خواست تا «گامهای مناسب» برای یافتن راهکاری سیاسی جهت حل بحران این کشور بردارد.
«فیصل بن فرحان»، وزیر امور خارجه عربستان در مصاحبه با سی ان ان درباره اینکه آیا عربستان برای ارتباط با بشار اسد، رئیسجمهوری سوریه برنامهریزی میکند یا خیر گفت: روندی با نظارت سازمان ملل وجود دارد و مخالفان و دولت سوریه در آن شرکت دارند. ما از این روند حمایت میکنیم. امیدواریم دولت بشار اسد اقدامات مناسبی برای حل سیاسی بحران اتخاذ کند. این تنها راه پیشرفت در سوریه است.
وی افزود: ما به ثبات سوریه نیاز داریم و این راهکار میانهای از سوی دولت سوریه و افزایش تلاشهای دولت و مخالفان را میطلبد تا بتوانیم در روند سیاسی که ممکن است ثبات را محقق کند، پیشرفت کنیم.
بن فرحان درباره اینکه آیا عربستان تصمیم امارات را برای پایان تحریمها علیه سوریه که به موجب قانون قیصر امریکا علیه این کشور اعمال شده، تأیید میکند یا خیر، گفت: قانون قیصر قانونی است که واشنگتن در راستای موضعش درباره سوریه اتخاذ کرده است. مساله مهم حل سیاسی بحران است.
وی تأکید کرد: عربستان بر پیشبرد روند سیاسی و حمایت از تلاشهای سازمان ملل برای تحقق آن متمرکز است.
وزیر خارجه عربستان مارس گذشته گفته بود که نبود اراده بینالمللی برای اجرایی کردن قطعنامههای سازمان ملل به ویژه قطعنامه ۲۲۵۴ شورای امنیت موجب طولانیتر شدن بحران سوریه و پیچیدگی آن و وخامت اوضاع انسانی شده است.
تحرکات مستمر
این اظهارنظر مقام سعودی برای نخستین بار نبود که مطرح میشد به طوری که طی سال 2020 میلادی تحرکات فشردهای انجام شد که مهمترین آن به برگزاری نشستی مشورتی توسط ریاض و با حضور امارات، مصر و اردن در سطح مسئولان عالیرتبه وزارت امور خارجه چهار کشور برای بررسی تحولات بحران سوریه مربوط میشود.
در 27 دسامبر سال 2020 نیز عربستان به کامیونهای سوری حامل کالا اجازه داد تا از اراضی این کشور برای عبور به امّان استفاده کنند.
در نیمه دسامبر همان سال نیز یک هواپیما از ریاض به مقصد فرودگاه بینالمللی دمشق پرواز کرد که از چهار سال پیش، مسبوق به سابقه نبوده است و این پرواز توسط شرکت هواپیمایی سوریه انجام شد که مورد تحریم امریکا قرار گرفته است.
تغییری در مواضع عربستان اتفاق نیفتاده است
در همین رابطه، «هشام منور»، نویسنده و پژوهشگر روابط بینالمللی معتقد است که موضع عربستان در قبال بازگشت نظام سوریه به اتحادیه عرب از زمان مشغول بودن ریاض به پرونده یمن، تغییری نکرده است و مدیریت این پرونده برای ریاض اولویت دارد.
منور گفت: موضع عربستان از از گاهی از مواضع امارات و مصر که خواهان بازگرداندن نظام سوره به اتحادیه عرب هستند، تاثیر میپذیرد همچنین روسیه نیز اخیرا فشارهایی بر دیگر کشورها برای کاستن از تنگناهای اقتصادی سوریه اعمال کرده است.
این تحلیلگر روابط بین المللی به خلیج آنلاین گفت: عربستان نمیتواند تفاهمات منطقهای و بینالمللی در رابطه با راهکار بحران سوریه را زیر پا بگذارد.
وی افزود: معتقدیم که اظهارنظر وزیر امور خارجه همچنان مانور در مساحت خاکستری و دیپلماتیک کنونی به شمار می رود.
منور اظهار داشت: مادامی که دولت سوریه آماده امتیازدهی درخصوص راهکارهای سیاسی و نرمش بیشتر در تدوین قانون اساسی و برگزاری انتخابات عمومی تحت نظارت سازمان ملل در مقابل کاهش تحریمهای اقتصادی و واردات فرآوردههای نفتی نباشد، تغییری در وضعیت این کشور ایجاد نخواهد شد.
عضویت سوریه در سال 2011 میلادی در اتحادیه عرب همزمان با آغاز درگیریها در این کشور به حالت تعلیق در آمده است، در این میان، مصر و عراق خواستار بازگشت این کشور به اتحادیه عرب شدهاند؛ امارات نیز روابط نزدیکی با دمشق دارد، اغلب کشورهای عربی افریقا به خصوص الجزایر نیز مخالفتی با این موضوع ندارند.