میدل ایست نیوز: حضور امریکا در عراق و از آن مهم تر در سوریه مانع از اجرایی شدن برنامه ایران برای کشیدن مسیر رسمی از تهران به بیروت با گذر از عراق و سوریه شده است. در برابر، ایران می کوشد که پروژه خط آهن به بندر لاذقیه را اجرا کند.
واشنگتن با متهم کردن تهران به استفاده از جاده تهران ـ بیروت برای انتقال سلاح و گسترش نفوذ منطقه ای، مانع از اجرای این پروژه می شود. در عوض تهران، درصدد اجرای طرح قدیمی خط آهن به بندر لاذقیه سوریه برآمده که ایران را به آب های مدیترانه متصل می کند که به معنای دسترسی ایران به گذرگاه دریایی تازه ای است.
هفته گذشته رئیس جمهور ایران با اشاره به اینکه آبادان و شلمچه در منطقه ای بسیار مهم استراتژیک قرار دارد گفت که با توافقی که با دولت عراق برای اتصال شلمچه به بصره شده، امیدواریم بتوانیم شاهد تحول بنیادین در این منطقه باشیم.
او گفت که این تحول بسیار بزرگی خواهد بود و راهآهن ایران به عراق و سوریه و در واقع ایران به مدیترانه متصل خواهد شد که بسیار حائز اهمیت است.
رییس جمهوری ایران افزود: اتصال ریلی شلمچه به بصره از طرح‌های مهمی است که دولت در ماه‌های آخر به طور مداوم از لحاظ سیاسی و عملیاتی آن را دنبال می‌کند و این طرح در سال‌های آینده به اتمام می‌رسد.
وی با بیان اینکه همه کارهای مقدماتی این طرح انجام گرفته، ابراز امیدواری کرد این طرح موجب تحرک بسیار بیشتر استان خوزستان و منطقه آزاد اروند شود.
ایده خط آهن ایران اول بار در اواخر 2016 توسط «یحیی صفوی»، مشاور نظامی رهبر ایران، مطرح شد که گفت اتصال ریلی ایران و عراق و سوریه می تواند موجب توسعه اقتصادی کشورهای اسلامی شود.
در ژوئیه 2019 ایران رسما از آغاز اجرای پروژه اتصال ریلی بندر امام خمینی در جنوب ایران به بندر لاذقیه سوریه خبر داد. آن زمان، سعید رسولی، رئیس شرکت راه آهن ایران، پس از دیدار با همتایان عراقی و سوریه ای خود در تهران خبر داد که اجرای فاز اول این پروژه با اتصال بندر امام خمینی به خرمشهر آغاز شده و در فاز بعدی این مسیر ریلی به بندر بصره متصل خواهد شد.
او گفت که در فاز بعدی، این خط آهن از بصره به بندر لاذقیه سوریه کشیده خواهد شد. وی این پروژه را راهبردی و مهم تر از همه خطوط زمینی دیگر خواند.
بعد از بندر طرطوس که کاملا در کنترل روسیه است، بندر لاذقیه دومین بندر مهم سوریه است. گفته می شود که بشار اسد در سفر خود به تهران در سال 2019 آماده بود که طی قراردادی درازمدت این بندر را به ایران بسپارد و در عوض از ایران سوخت و کالاهای اساسی دریافت کند اما با دخالت روسیه که می کوشد که کنترل همه بنادر سوریه را به دست داشته باشد این قرارداد مسکوت گذاشته شد.
«ایمن محمد»، کارشناس امور ایران، می گوید که پروژه ایران برای اتصال ریلی به بصره و از آنجا به لاذقیه به توافق راهبردی ایران و چین که حدود دو ماه پیش امضا شد مربوط می شود.
به نظر او این پروژه به برنامه عراق برای توسعه بندر فاو و تبدیل آن به شاهراه اقتصادی منطقه و متصل کردن آن به ترکیه و از آنجا به سوریه آسیب می زند. البته بسیاری از کارشناسان اقتصادی نظری خلاف وی دارند.
پیش از این «خیرالله خادمی» معاون وزیر راه و شهرسازی ایران با اشاره به تصویب این طرح در هیأت دولت کشور عراق، گفت: در این مسیر ریلی 32 کیلومتر خط ساخته می‌شود ضمن آنک پل بزرگ بازشونده روی رودخانه مرزی هم توسط متخصصان ایرانی طراحی و ساخته می‌شود.
خادمی در گفت‌وگو با خبرگزاری فارس درباره آخرین وضعیت پروژه راهآهن شلمچه – بصره اظهار داشت: اتصال شبکه ریلی ایران به کشور همسایه عراق و تکمیل خط‌آهن شلمچه – بصره یکی از برنامه‌های استراتژیک کشور است و در توسعه شبکه ریلی کشور پیش‌بینی شده است.
وی در تشریح مزایای این خط ریلی تصریح کرد: خط آهن شلمچه-بصره فواید زیادی در حوزه ترانزیت برای ایران دارد همچنین در حوزه ترانزیت بار از شرق به غرب و بالعکس نیز مزایای ویژه‌ای دارد و مبادلات کالا بین ایران و عراق را تسهیل می‌کند.
وی ادامه داد: با تکمیل خط‌آهن شلمچه-بصره ایران یک کریدور ترانز‌یتی ریلی شرقی – غربی خواهیم داشت که از کشور ایران عبور می‌کند و تا کرانه‌های دریای مدیترانه می‌رود یعنی پس از عبور از عراق به سوریه و بندر لاذقیه می‌رسد که می‌تواند مزایای زیادی برای کشور ایجاد کند.
خادمی اظهار داشت: طول این حلقه مفقوده از شلمچه تا بصره، بسیار کم است ما اغلب برای اتصال به شبکه ریلی کشورهای دیگر، باید صدها کیلومتر خط آهن کار بسازیم اما برای اتصال ریلی شلمچه تا بصره بین 34 تا 35 کیلومتر خط آهن باقی مانده است.
وی اظهار داشت: ما خط آهنِ خود را تا نقطه صفر مرزی رسانده‌ایم و حتی از خرمشهر تا شلمچه هم ریل کشیده‌ایم و در بارانداز شلمچه، مسیر ریلی داریم، کشور عراق هم در بصره ایستگاه راهآهن و خط‌آهن دارد و فاصله بین بصره تا نقطه صفر مرزی ما (شلمچه) حدود 35 کیلومتر است.
