نگاهی به اختیارات گسترده رئیس جمهور در قانون اساسی سوریه

میدل ایست نیوز: قانون اساسی سوریه اختیارات گسترده‌ای را به پیروز انتخابات رئیس جمهوری این کشور اعطا کرده است؛ انتخاباتی که قرار است فردا میان سه نامزد برگزار شود.

سوریه از صبح امروز وارد مرحله «سکوت انتخاباتی» شده است تا فردا رای‌گیری برای انتخاب یکی از سه نامزد «بشار اسد» رئیس جمهوری کنونی، «عبدالله عبدالله» و «محمود مرعی» آغاز شود؛ رای‌گیری که به احتمال زیاد به ریاست جمهوری مجدد اسد منجر خواهد شد.

بر اساس قانون اساسی سوریه، رئیس جمهوری موظف به احترام به قانون اساسی و عمل بدان و صیانت از وحدت ملی و تمامیت ارضی کشور است همچنین وی ضامن استقلال دستگاه قضایی است.

رئیس جمهوری سوریه این مسئولیت‌ها را از طریق اختیارات گسترده‌ای که قانون اساسی به وی تفویض می‌کند، انجام می دهد، وی علاوه بر ریاست قوه مجریه، فرمانده کل نیروهای مسلح و رئیس شورای عالی قضایی است.

قانون اساسی سوریه به رئیس جمهوری این حق را می‌دهد که بخشی از اختیارات خود را به معاونان خود تفویض کند، وی همچنین مسئولیت معرفی نخست‌وزیر و معاون وی و تعیین وزرا و معاونان‌شان و نیز برکناری آنها را بر اساس اصل 97 قانون اساسی دارد.

رئیس جمهوری سوریه همچنین وضع‌کننده سیاست‌های کلی دولت و ناظر بر اجرای آن است و می‌تواند علاوه بر درخواست گزارش از نخست‌وزیر و وزرا، خواستار برگزاری نشست هیات دولت شود، افزون بر این، وی حق تشکیل کمیته‌ها، هیات‌ها و مشخص نمودت اختیارات آنها را داراست و می‌تواند طی فرمانی، اعضای دادگاه عالی قانون اساسی را تعیین کند.

قانونگذاری

قانون اساسی به رئیس جمهوری حق انحلال پارلمان را داده است، وی همچنین می‌تواند لوایحی برای بررسی و تصویب به پارلمان ارسال کند، رئیس جمهوری سوریه علاوه بر این می‌تواند در مواردی که پارلمان منحل شده یا در موارد بسیار ضروری، دست به قانونگذاری بزند.(ماده 113 قانون اساسی) البته قانون اساسی حق لغو و یا اصلاح این قوانین با موافقت اکثریت نمایندگان را پارلمان می دهد.

رئیس جمهوری سوریه همانند درخواست یک‌سوم نمایندگان پارلمان حق دارد تا پیشنهاد اصلاح قانون اساسی را مطرح کند، وی همچنین می‌تواند درخصوص مسائل مهم مربوط به منافع عالی کشور دستور برگزاری همه‌پرسی را صادر کند و در این مورد، دادگاه عالی قانون اساسی نمی‌تواند قانونی بودن تصمیم برآمده از همه‌پرسی را زیر سوال ببرد.

دیگر اختیارات رئیس جمهوری

رئیس جمهوری سوریه حق اعلام جنگ، بسیج عمومی، امضای توافق صلح پس از موافقت پارلمان را دارد.

وی همچنین علاوه بر حق امضای معاهدات و توافقات بین المللی و یا لغو آن می‌تواند پس از موافقت بیش از دوسوم اعضای کابینه، وضعیت اضطراری در کشور اعلام کند البته قانون اساسی برای اعلام این وضعیت، این شرط را گذاشته که باید این موضوع به پارلمان در نخستین نشست، اعلام شود.

رئیس جمهوری طبق قانون اساسی افزون بر حق اعلام عفو عمومی و اعطای نشان‌های دولتی می‌تواند نخست‌وزیر، معاونان و وزرا را به دلیل ارتکاب جرائم برای محاکمه به دستگاه قضایی معرفی کند.
بر اساس قانون اساسی سوریه، رئیس جمهوری در برابر اقداماتی که طی دوره ریاست جمهوری انجام می‌دهد به جز در «خیانت بزرگ» مسئول نیست.

بر اساس ماده 117 قانون اساسی، درخواست اتهام به رئیس جمهوری باید طی جلسه علنی پارلمان و با موافقت دوسوم اعضا و بنا به پیشنهاد دستکم یک‌سوم نمایندگان باشد و محاکمه وی در دادگاه عالی قانون اساسی خواهد بود.

دوره 7 ساله ریاست جمهوری

بر اساس قانون اساسی که در سال 2012 میلادی اصلاح شد، دوره ریاست جمهوری 7 ساله است و این دوره 7 ساله پس از تاریخ ادای سوگند قانون اساسی آغاز می شود.

براساس ماده ۵۵ قانون اساسی مصوب سال ۲۰۱۲ میلادی، شرط محدود شدن صرفا دو بار ریاست به طور متوالی در سوریه، از انتخابات کنونی اعمال خواهد شد و بر این اساس، بشار اسد رئیس جمهور کنونی علاوه بر این دوره ریاست جمهوری، تنها یک دور می‌تواند با کسب آرا رئیس جمهور سوریه شود.

براساس قانون، هر فرد دوبار به طور متوالی می تواند رئیس جمهور شود و فرد نامزد بایستی حمایت ۳۵ عضو از ۲۵۰ عضو مجلس مردم را کسب کند و دستکم ۱۰ سال به طور مداوم در سوریه زندگی کرده باشد.

همچنین بخوانید:

رقبای «بشار اسد» در انتخابات ریاست جمهوری سوریه چه کسانی هستند؟