اعتراضات در عمان؛ زنگ هشداری برای دیگر کشورهای شورای همکاری

میدل ایست نیوز: وقوع اعتراضات مردمی و درگیری‌های پراکنده میان معترضان و نیروهای امنیتی در عمان طی روزهای گذشته توجه ناظران و رسانه‌ها را به خود جلب کرده است چرا که عمان معمولا به عنوان کشوری آرام در منطقه ملتهب خاورمیانه توصیف می شود.

اعتراضاتی که در شهرهای صحار و صلاله شکل گرفت، از زمان درگذشت سلطان قابوس بن سعید و به تخت نشستن سلطان هیثم بن طارق در ژانویه سال 2020 میلادی بی‌سابقه بوده است و گزارش‌ها امنیتی نشانگر آن است که این اعتراضات به دیگر مناطق عمان از جمله الرستق، نزوی و صور نیز کشیده خواهد شد و احتمال در صورت تداوم و گسترش آن می‌تواند همه عمان و حتی دیگر کشورهای شورای همکاری را نیز به دلیل شرایط مشابه درگیر کند.

در طی این تظاهرات که نیروهای امنیتی شماری از معترضان را دستگیر و اقدام به اخذ گوشی‌های همراه آنها کردند؛ تظاهراتی که منجر به نگرانی‌های جدی مقامات عمانی از گسترش دامنه آن شده است به طوری که سلطان هیقم پس از این اعتراضات فورا در تلویزیون حضور پیدا کرد و در تلاش برای مهار این اعتراضات خطاب به مردم گفت: جوانان ثروت و منبع تمام نشدنی کشور هستند ما متعهد به شنیدن صدای آنها و تلاش برای رفع نیازها و تامین خواسته‌های مشروع‌شان هستیم.

انباشت مشکلات

«محمد مبارک العریمی»، رئیس اتحادیه روزنامه‌نگاران عمان درخصوص اعتراضات اخیر این کشور گفت: اعتراضات اخیر به دلیل انباشت بیش از 10 سال مشکلات و وخامت اوضاع اقتصادی عمان و همه کشورهای جهان اتفاق افتاده است.

رایو DW آلمان هم در این باره گزارش داده است اعتراضات اخیر در پی برنامه ریاضت‌طلبانه و سفت و سخت سلطان عمان که منجر به بیکار شدن بسیاری و اعمال مالیات بر ارزش افزوده شده، شکل گرفته است.

بر اساس برنامه‌‍‌های ریاضت طلبانه دولت عمان، کمک‌ها و یارانه‌های دولتی کاهش و روند بازنشستگی زودهنگام افزایش یافته است و کارمندان جدید با حقوق‌ها پایینی به کار گمارده می‌شوند و برای برخی خدمات دولتی، مالیات‌هایی اعمال شده است.

عمان که به دلیل کاهش تقاضای نفت و تداوم پیامدهای اپیدمی کرونا در وضعیت اقتصادی نابسامان و وخیمی به سر می‌برد، اخیرا برای جبران کسری بودجه سال جاری خود تقاضای وام 2.2 میلیارد دلاری کرده است.

هزینه‌های عمان در سال 2021 میلادی علیرغم کاهش 14 درصدی به 10.88 میلیارد ریال (28.28 میلیارد دلار) با کسری بودجه 2.24 میلیارد ریالی (5.82 میلیارد دلاری) رسیده است

در صورتی که قیمت نفت بالای 70 دلار باشد، مسقط می‌تواند در صورت آغاز اصلاحات فوری به اصلاح وضعیت اقتصادی خود اقدام کند.

هشدار به دیگر کشورهای شورای همکاری

از منظر کشورهای شورای همکاری، اعتراضات عمان امری نگران‌کننده است و به دلیل شرایط مشابه این کشورها با عمان، این اعتراضات می‌تواند همانند سال 2011 میلادی به دیگر کشورهای عربی همسایه هم سرایت کند.

در همین ارتباط، «یوسف بن علوی»، وزیر امور خارجه پیشین عمان در تصریحاتی نگران‌کننده پیش‌بینی کرد به دلیل تداوم شرایطی که منجر به بهار عربی شد، خیزشی و اعتراضات در کشورهای عربی قابل انتظار است، وی همچنین هشدار داد که این کشورها نتوانند در برابر این خیزش‌ها تاب بیاورند.

تماس تلفنی پادشاه عربستان با سلطان عمان نیز چه بسا بیانگر آن است که ریاض از گسترش دامنه اعتراضات به وخامت اوضاع اقتصادی و بیکاری به دیگر مناطق عمان نگران است.

به عبارتی دیگر، دلایل بروز اعتراضات در عمان در دیگر کشورهای شورای همکاری نیز وجود دارد به ویژه که به دلیل تداوم پیامدهای اقتصادی کرونا و بهای پایین نفت، جنگ عربستان و امارات علیه یمن، اوضاع اقتصادی این کشورها نیز تعریفی ندارد.

تلاش پادشاه عمان برای مهار اعتراضات

پادشاه عمان پس از دو روز اعتراضات در این کشور نسبت به شرایط اقتصادی و رکود بازار کار، طرحی جهت ایجاد فرصت‌های شغلی برای جویندگان کار را کلید زد.

بر اساس طرحی پادشاه عمان ارائه کرد، بیش از ۳۲ هزار فرصت شغلی برای سال جاری میلادی در نظر گرفته شده که ۱۲ هزار مورد آنها در دو بخش نظامی و غیرنظامی دولت مطابق با نیازهای واقعی طرف‌های مختلف هستند.

همچنین طبق این طرح، در مجموع ۲۰۰۰ فرصت شغلی به صورت قرارداد موقت در بخش دولتی مطابق با نیازهای واقعی نهادهای دولتی در استان‌های مختلف عمان و نیز یک میلیون ساعت کار موقت در نهادهای دولتی استان‌های مختلف ایجاد خواهند شد و وزارت کار شرایط و سازوکار اجرایی آنها را اعلام خواهد کرد.

در بندهای بعدی این طرح نیز حمایت از دستمزد نیروهای جدید در بخش خصوصی به مبلغ دویست ریال عمانی به مدت دو سال و کمک‌های ماهانه به صاحبان مشاغلی که تحت تاثیر شرایط اقتصادی دچار زیان شده و یا فعالیت‌شان در کشورهای شورای همکاری تعطیل شده، به مدت شش ماه در نظر گرفته شده و وزارت کار عمان شرایط و ضوابط این حمایت‌ها را اعلام خواهد کرد.