کشمکش‌ها در اردن درباره استخراج مس از منطقه حفاظت شده «ضانا»

میدل ایست نیوز: علیرغم تصمیم هیات دولت اردن در اصلاح قلمرو منطقه حفاظت شده طبیعی «ضانا» در جنوب این کشور در پی درخواست وزارت انرژی برای حفاری و استخراج فلز مس از آن، همچنان کشمکش و جنجال میان کارشناسان انرژی و زمین‌شناسان از یک طرف و فعالان محیط زیستی از سوی دیگر درباره واقعیت وجود مقادیر کلان مس در این منطقه و انگیزه‌ها برای اصلاح قلمرو آن ادامه دارد.

طی دو هفته گذشته پس از مطرح شدن اخباری مبنی بر آغاز حفاری‌ها در منطقه حفاظت شده ضانا برای استخراج مس، افکار عمومی اردن شاهد کشمکشی میان انجمن پادشاهی حمایت از طبیعت و وزارت انرژی و منابع معدنی بوده است.

در میان اختلافات میان اقتصاددانان و مدافعان محیط زیست، «محمد الکریمین»، رئیس شورای استانداری استان الطفیلة به بیان فواید استخراج مس از منطقه حفاظت شده ضانا و تاثیر آن در توسعه زیرساخت‌ها، کاهش میزان بیکاری و بهبود وضعیت معیشتی مردم منطقه پرداخت.

منطقه حفاظت شده و طبیعی ضانا از جمله مناطق حفاظت شده دارای ارزش تاریخی و طبیعی جهان و نخستین منطقه طبیعی ثبت شده اردن در سازمان یونسکو است که در استان الطفیله واقع در 200 کیلومتری جنوب امّان، پایتخت این کشور قرار دارد.

معدن مس ضانا

دولت اردن اخیرا وزارت محیط زیست را مامور کرده تا درخصوص قلمرو منطقه حفاظت شده ضانا بازبینی کند و بخشی از مساحت این منطقه را برای عملیات حفاری در اختیار وزارت انرژی و منابع معدنی بگذارد و در مقابل، مساحت جدیدی که دارای تنوع زیستی و طبیعی است به این منطقه افزوده شود.

«نبیل المصاروه»، وزیر محیط زیست اردن در این باره الجزیره گفت: این وزارتخانه به دنبال تشکیل کمیته‌های فنی از متخصصات برای اصلاح قلمرو منطقه حفاظت شده ضانا است و این کمیته‌ها به شکل فوری فعالیت خود را آغاز خواهند کرد به خصوص که بررسی‌های اولیه نشان می دهد که مقادیر زیادی مس خام در این منطقه نهفته است.

در همین ارتباط، وزارت انرژی اردن از وجود 45 میلیون تُن مس خام پس از بررسی‌های چندین ساله در این منطقه خبر داد.

به گفته «ماهر حجارین»، رئیس پیشین منابع طبیعی اردن، بررسی‌های «اولیه و تکمیل نشده» 30 سال گذشته نشان می دهد که حدود 45 میلیون تن مس خام در منطقه حفاظت شده ضانا وجود دارد که ارزش آن بر اساس قیمت کنونی مس در بازارهای جهانی 6.5 میلیارد دینار (9 میلیارد دلار) برآورد می شود.

نابودی محیط زیست

«یحیی خالد»، مدیر انجمن حفاظت از محیط زیست در این باره به الجزیره گفت: ما مخالفتی با حفاری و سرمایه‌گذاری در معادن در اراضی منطقه حفاظت شده نداریم اما مسئولیت ما، حفاظت از این مناطق است و ما مخالف جدا شدن اراضی منطقه ضانا یا دیگر مناطق حفاظت شده هستیم.

وی ادامه داد: این انجمن بررسی‌ درخصوص تایید یا نفی وجود منابع مس در این منطقه نداشته است و این حوزه جزء تخصص این انجمن هم نیست اما آمار و ارقام وزارت انرژی، اطلاعاتی تایید نشده است و نمی توان بدان اطمینان کرد.

به گفته فعالان محیط زیستی، خطر هر گونه فعالیت معدنی در نابودی منابع طبیعی از طریق ایجاد راه‌ها و جاده‌ها و استفاده از آب در منطقه وادی عربه است که با مشکل کم‌آبی دست به گریبان است و این مساله می‌تواند بافت تاریخی و باستانی و گردشگری محیط زیستی این منطقه را نابود کند.

بر اساس آمار رسمی، استان الطفیله بالاترین میران بیکاری را در اردن داشته است و در سال 2020 بیکاری در این استان 28.5 درصد ثبت شده است.

جدال و کشمکش میان فعالان شبکه‌های اجتماعی درباره این موضوع و تاثیر معدن مس بر وضعیت مردم اردن و نجات اقتصاد این کشور داغ بوده است.