میدل ایست نیوز: دو سال از عملیات نظامی ارتش ترکیه و گروه‌های سوری مخالف علیه نیروهای دموکراتیک کُرد سوریه (قسد) در شمال شرق سوریه یا همان شرق فرات می‌گذرد و طی این مدت معادلات سیاسی و نظامی بسیاری دستخوش تغییر شده است.
ارتش ترکیه در 9 اکتبر سال 2019 میلادی عملیات موسوم به چشمه صلح را در شمال شرق سوریه با هدف رفع نگرانی‌های آنکارا در رابطه با برپایی اقلیمی کُردی در مرزهای جنوبی خود آغاز کرد چرا که برپایی چنین اقلیم خودمختاری را تهدید مستقیمی برای امنیت ملی خود می‌داند.
این عملیات مدت زیادی ادامه نیافت و همه منطقه شمال شرق سوریه که معادل بیش از یک‌چهارم مساحت سوریه است را دربرنگرفت بلکه طبق تفاهمات با طرف امریکایی و سپس روسی تنها شامل نوار مرزی به طول 100 کیلومتر و عمق 33 کیلومتری و بخشی از حومه شمالی رقه شد که اتوبان بین‌المللی ام 4 (مسیر حلب-لاذقیه) در آن قرار دارد.
در پی این عملیات، ارتش ترکیه بر دو شهر تل ابیض در حومه رقه و راس العین در حسکه و بخش بزرگی از حومه این دو استان در شرق فرات تسلط پیدا کرد اما این مناطق از آن زمان روی امنیت به خود ندیده است و به ویژه در سال گذشته شاهد انفجار خودروهای بمب‌گذاری شده و زخمی شدن صدها شهروند سوری بوده است.
در این میان، گروه‌های مخالف سوری، یگان‌های کُرد را که ثقل اساسی قسد هستند متهم به دست داشتن در این انفجارها با هدف برهم زدن امنیت این منطقه کرده است، ارتش ترکیه نیز چندین بار برای مقابله با این اتفاقات تلاش کرده دامنه نفوذ خود را گسترش دهد اما هربار با مخالفت روسیه و امریکا و مقاومت قسد که مورد حمایت ائتلاف بین‌المللی قرار دارد رو به رو شده است.
در همین رابطه، برخی معتقدند آمار و ارقام و واقعیت‌های میدانی نشان می دهد این منطقه که اکنون تحت سیطره چندین گروه مخالف سوری قرار دارد، شاهد بهبود خدمات‌دهی در همه سطوح بوده است، در مقابل عده‌ای نیز بر این باور هستند که منطقه شمال شرق سوریه شاهد عملیات پاکسازی نژادی و تعرضات بسیار در حق غیرنظامیان از سوی گروه‌های مخالف بوده است.
خبرگزاری آناتولی ترکیه شنبه گذشته در گزارشی اعلام کرد آمار و ارقام نشان می‌دهد در منطقه چشمه صلح 250 هزار نفر زندگی می‌کنند همچنین 22 مرکز بهداشتی از دو جمله 2 بیمارستان به مراجعان خدمات رایگان ارائه می‌دهند و بیش از 6 هزار عملیات جراحی انجام داده است.
ترکیه همچنین تاکید می‌کند در سال جاری 440 مدرسه را برای میزبانی از 46 هزار دانش‌آموز تجهیز کرده است و سازمان‌های ترکیه‌ای از جمله هلال احمر به ارائه خدمات به ساکنان این منطقه ادامه می دهند و هدف از عملیات چشمه صلح برطرف کردن خطر تروریست‌ها در سوریه و تضمین امنیت مرزهای جنوبی خود بوده است.
اما شورای دموکراتیک سوریه (مسد) به عنوان شاخه سیاسی قسد در بیانیه‌ای اعلام کرد تعرض به تل ابیض و راس العین صدها کشته و زخمی از میان غیرنظامیان و نظامیان برجای نهاده و بسیاری از زیرساخت‌ها را نابود کرده و منجر به آوارگی ده‌ها هزار ساکن این منطقه شده است و تغییر در ترکیب جمعیتی این منطقه به شکلی روشمند ادامه دارد تا وضعیت فرهنگی، دینی، قومیتی و اداری جدیدی در این منطقه به وجود آید.
از سوی دیگر، «مصطفی سیجری»، عضو شورای رهبری جبهه آزادی‌بخش سوریه وابسته به گروه‌های مخالفان به العربی الجدید گفت: عملیات چشمه صلح نقطه تحولی در عملیات نظامی ما علیه تروریسم در سوریه به شمار می رود و منجر به شکست پروژه جدایی‌طلبی کُردها موسوم به اقلیم کردستان سوریه شد.
وی گفت: این مناطق آزاد شده اکنون امن هستند و عملیات ترکیب جمعیتی متوقف شده است و ساکنان بدون هیچ گونه ترسی از هدف قرار گرفتن بنا به دلایل دینی، نژادی، طائفی و سیاسی زندگی می کنند.
سیجری اظهار داشت: هنوز شمار زیادی از ساکنان این مناطق خواهان بازگشت هستند اما قسد مانع از بازگشت آنها می شود، ما برای اصلاح زیرساخت‌ها و تامین نیازهای اساسی شهروندان تلاش می کنیم اما متاسفانه به دلیل محاصره جامعه جهانی کمک‌های سازمان‌های بشردوستانه به منطقه نمی رسد.
«ابراهیم مسلم»، پژوهشگر سوری کُرد (از اهالی منطقه تل ابیض) هم اظهار داشت: حضور ترکیه در شرق فرات و غرب آن اشغالگری است و بیش از 95 درصد کُردهای این منطقه از منازل خود آواره شده اند.
