میدل ایست نیوز: عراق در میان دو رود دجله و فرات زادگاه یکی از کهن‌ترین تمدن‌های بشری است و بخش اعظم منابع آبی‌اش را از این دو رودخانه می‌گیرد.
به گزارش «الجزیره» با وجود افت و خیز در حجم نزولات آسمانی و کمبود تأمین آب‌های مشترک توسط دو کشور همسایه، عراق از ثروتمندترین کشورهای منطقه به لحاظ منابع آبی زیرزمینی است.
در شبکه‌های اجتماعی این موضوع مطرح شده که در سال 2018، یک مهندس فرانسوی در گزارشی که به دولت عراق ارائه کرد از وجود دو طبقه آب های زیرزمینی خبر داد که اولی 10 هزار میلیارد متر مکعب و دومی 16 هزار میلیارد متر مکعب ذخایر آبی دارد که از صحرای شبه‌جزیره عربستان و اردن به عراق وارد می‌شود و در مناطق صحرایی استان انبار تا شهر سماوه در جنوب عراق ذخیره می‌شود.
«عون ذیاب»، کارشناس ارشد وزارت منابع آبی عراق، اين آمار را رد می‌کند و می‌گوید که ذخایر تجدیدپذیر آب های زیرزمینی عراق حدود 5 میلیارد متر مکعب است.
او می‌افزاید که برآورد دقیقی از حجم آب های زیرزمینی راهبردی عراق وجود ندارد و از این آب‌ها جز در وضعیت استثنایی نمی‌توان استفاده کرد چون امکان جانشین کردن آنها وجود ندارد.
ذیاب با اشاره به اهمیت آب‌های زیرزمینی در کشور در شرایط کاهش بارندگی، نسبت به استفاده بیش از حد از این آب‌ها هشدار می‌دهد و تأکید می‌کند که از این آب‌ها باید به صورت معقول استفاده کرد تا برای دیگر سال‌های کم‌آبی هم قابل استفاده باشد.
«مخلد عبدالله»، مهندس منابع آبی عراقی، نیز گزارش منسوب به کارشناس فرانسوی را خیالات می‌شمرد و میزانی را که ذیاب مطرح کرده حجمی وقعی می‌داند.
او می‌گوید که آب‌های زیرزمینی یک کالای کمیاب است که همه کشورها سعی می‌کنند به بهترین نحو از آن بهره‌برداری کنند.
«عبداللطیف الحلبوسی»، نایب رئیس سازمان سرمایه‌گذاری در استان انبار، تأکید می‌کند که آب‌های زیرزمینی منحصر به استان انبار نمی‌شود و استان‌های مرکزی و جنوبی عراق حجم عظیمی از ذخایر آب‌های زیرزمینی دارند.
او می‌گوید که نمی‌توان برای بهره‌برداری از این آب‌ها برنامه‌ای ریخت و فقط به صورت محلی از آن برای آبیاری زمین‌های کشاورزی و دامداری استفاده می‌شود.
الحلبوسی می‌افزاید که در نتیجه کاهش باران‌ها ذخایر آب‌های زیرزمینی عراق رو به کاهش نهاده و اکنون برای رسیدن به آب باید چاهی به عمق 25 متر حفر کرد.
گزارشی مربوط به سال 2013 از مرکز «اسکریپ ریسرچ» (SCRIP RESEARCH) که از مهم‌ترین و مشهورترین پایگاه‌های تخصصی در امور منابع آبی است، نشان می‌دهد که حجم آب‌های دجله و فرات به مرور زمان کاهش خواهد یافت و این دو رودخانه تا سال 2040 کاملا خشک خواهند شد.
در این گزارش از دولت عراق خواسته شده که اقداماتی فوری و جدی برای حل این مشکل در پیش بگیرد.
با وجود این، «احمد الراوی»، استاد دانشگاه در مدیریت منابع آبی، تأکید می‌کند که عراق باید از توانمندی‌های شرکت‌های خارجی برای بهره‌برداری از آب‌های زیرزمینی مناطق غربی خود استفاده کند.
به نظر الراوی، اگر اراده و اقدام سیاسی لازم فراهم شود، عراق می‌تواند از پروژه چینی کمربند و جاده برای بهره‌برداری از آب‌های زیرزمینی خود استفاده کند.
«مهدی القیسی»، مشاور وزیر کشاورزی عراق، نیز تأکید می‌کند که باید از آب‌های زیرزمینی برای تولید کشاورزی به‌صرفه و تحقق امنیت غذایی در کشور استفاده کرد.
به نظر القیسی تولید محصولاتی مانند گندم، خرما، زیتون، بادام زمینی که آب زیادی مصرف نمی‌کنند هم موجب بهبود وضعیت زیست‌محیطی عراق می‌شود هم امنیت غذایی عراق را تأمین می‌کند.
القیسی تأکید می‌کند که در شرایط کنونی عراق باید ایده ایجاد کمربندهای سبز را کنار بگذارد چون این کمربندها صرفه اقتصادی ندارند و تنها کاربردشان بهبود وضعیت زیست‌محیطی است و می‌افزاید که به جای این کار، عراق باید سراغ توسعه زمین‌های کشاورزی برود و محصولات با صرفه اقتصادی تولید کند و فناوری‌های نوین آبیاری را وارد کشور کند.
این همه در حالی است که عراق به علت تغییرات اقلیمی و کاهش بارندگی و کاهش ورودی‌های آب‌های مشترک از ترکیه و ایران با بحران آب مواجه شده است.
