میدل ایست نیوز: در یک هفته گذشته، عدم حضور اردن در دو نشست منطقه‌ای با حضور اسرائیل و کشورهای عربی توجه بسیاری از تحلیلگران سیاسی را جلب کرده است.
در 22 مارس، شهر شرم‌الشیخ مصر شاهد نشست سه‌جانبه رئیس جمهوری مصر و ولیعهد ابوظبی و نخست‌وزیر اسرائیل بود. روز یکشنبه و دوشنبه گذشته هم شهر النقب اسرائیل نیز شاهد نشست وزرای خارجه امریکا و اسرائیل و مصر و امارات و بحرین و مراکش بود.
در حالی که اردن در مسائل مربوط به صلح در سرزمین‌های فلسطینی و روابط با اسرائیل جایگاه هم‌سطح مصر دارد، در هردوی این نشست‌ها غایب بود و از هرگونه اظهار نظر در این باره نیز خودداری کرد.
همزمان با برگزاری نشست النقب، ملک عبدالله دوم، پادشاه اردن، در سفر به رام‌الله با محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین، دیدار کرد.
در مارس 2013، اردن و تشکیلات خودگردان فلسطینی معاهده‌ای امضا کردند که به موجب حفاظت از اماکن مقدس اسلامی و مسیحی و اوقاف و امور دینی در بیت‌المقدس به اردن واگذار شد.
آیا اردن دعوت شده بود؟
«احمد سعید نوفل»، استاد علوم سیاسی و کارشناس مسائل فلسطین، تأکید می‌کند که پرسش اصلی این است که آیا اردن به این نشست‌ها دعوت شده بود.
به نظر نوفل، مواضع اردن با کشورهای حاضر در این نشست‌ها هم‌نوا نیست و برای همین تلاشی سیاسی برای کنار گذاشتن اردن از پرونده فلسطین جریان دارد.
او گفت که احتمالا اردن به این نشست دعوت شده اما دعوت را نپذیرفته، چون فضای شکل‌گرفته برای این مذاکرات از نوعی که اردن می‌پسندد نیست.
نوفل می‌افزاید که با وجود بهبود نسبی روابط اردن و اسرائیل در ماه‌های اخیر، اردن همچنان نسبت به اقدامات دولت نفتالی بنت خوش‌بین نیست.
به نظر نوفل، عدم مشارکت اردن و فلسطین، به عنوان کشورهایی که درگیر مستقیم پرونده هستند، باعث می‌شود که این نشست‌ها ارزش و اعتبار خود را از دست بدهند.
حذف اردن از معادله؟
«موسی بریزات»، دیپلمات بازنشسته اردنی، هم عدم مشارکت اردن در این نشست‌ها را انتخاب خود اردن می‌داند هرچند تأکید می‌کند که احتمال تلاش برای حذف اردن را هم منتفی نمی‌داند.
به نظر بریزات، پرونده فلسطین در درجه اول به دست امریکا و فلسطین است و کشورهای عربی دیگر تأثیر چندانی بر این پرونده ندارند.
او می‌افزاید که احتمالا اردن با ملاحظه افکار عمومی داخلی ترجیح داده که در این نشست‌ها حضور نداشته باشد.
بریزات تأکید می‌کند که این نشست‌ها تا حدودی به تقویت موضع اروپا و امریکا در اوکراین و تا حدود دیگری به آرایش سیاسی منطقه مربوط می‌شود.
وی می‌افزاید که حاضران در این نشست‌ها اصولا موافق سلطه اردن بر بیت‌المقدس نیستند و دیدگاه‌ها و برنامه‌های متفاوتی از اردن را پیش می‌برند.
مخالفت اردن
«فایز الفایز»، تحلیلگر و نویسنده اردنی، می‌گوید که اطلاع دارد که اردن مشارکت در نشست النقب را رد کرده است.
او می‌افزاید که تا یک روز پیش از برگزاری نشست النقب تلاش‌های گسترده دیپلماتیک برای متقاعد کردن اردن به مشارکت در این نشست انجام شده بود، اما نتیجه‌ای نداشت.
به گفته وی که اردن خود را بخشی از ائتلافی که فلسطینی‌ها در آن حضور نداشته باشند و به تشکیل کشور مستقل فلسطین با پایتختی قدس شرقی نینجامد نمی‌دانند.
فایز همچنین تأکید می‌کند که یائیر لاپید تلاش بسیاری کرد که در نشست ملک عبدالله با محمود عباس مشارکت داشته باشد اما تلاش وی به نتیجه نرسید.
به گفته فایز، اردن بسیار نگران ازسرگیری تنش‌ها در بیت‌المقدس همزمان با ماه مبارک رمضان است.
این کارشناس سیاسی اردنی افزود که نشست النقب هیچ دستاورد تازه‌ای نداشت و آن را بیشتر در چارچوب جبهه‌بندی اسرائیل در برابر ایران باید دید.
او با اشاره به اظهارات ملک عبدالله در دیدار با محمود عباس که گفته بود: «ما و فلسطینی‌ها از همه به هم نزدیک‌تریم» تأکید کرد که این سخن به روشنی نشان می‌دهد که اردن حاضر به همگام شدن با تلاش‌ها برای عادی‌سازی روابط با اسرائیل از حساب پرونده فلسطین نیست.
