خانواده بارزانی در راس شبکه پنهان کاری مالی

نویسندگان: زَک پالین و بسمه حمدی

میدل ایست نیوز: دَن ویترز، وکیل املاک در ایالت ویرجینیا، در وب سایت خود درباره توانایی هایش در نامرئی کردن پول مشتریان نوشته است؛ او به مشتریان ثروتمند خود از شرکت های برون مرزی گرفته تا صندوق های مالی خصوصی که مهم ترین مساله برای آنها «ناشناس ماندن و محافظت در برابر مسئولیت قانونی» است، یک سری «استراتژی های حقوقی نوآورانه» ارائه می کند. یکی از مشتریان ویترز، خانواده نچیروان بارزانی، رئیس جمهوری کردستان عراق، است.

پنهان کردن ثروت اغلب با اهداف غیرقانونی مانند فرار مالیاتی و پولشویی، یا موارد نابه هنجار مانند سوء استفاده از خلاء های قانونی برای پایین نگه داشتن صورت حساب مالیاتی انجام می شود. این خدمات به ویژه برای دیکتاتورهای خارجی و سیاستمداران فاسدی که باید مانع از کشف مقدار پولی که دزدیده اند توسط شهروندان شوند، جذاب است. از زمان حمله روسیه به اوکراین، آسیب های ناشی از صنعت رازداری مالی بیشتر مورد توجه قرار گرفته است، اما الیگارش های تحریم شده روسیه و جنایتکاران جنگی تنها افرادی نیستند که پولی برای پنهان کردن دارند.

همانطور که اشاره شد، خانواده نچیروان بارزانی در کردستان عراق هم از مشتریان صنعت پنهان کاری مالی هستند. این خانواده با ایجاد یک شبه سلطنت، برای چندین نسل بر منطقه نیمه مستقل کردستان در شمال عراق حکومت و ثروت هنگفتی را از معاملات نادرست نفت، مخابرات و املاک و مستغلات جمع‌آوری کرده اند. «امریکن پراسپکت» در ماه دسامبر افشا کرد که مسرور بارزانی، پسر عموی رئیس جمهوری کُرد که به عنوان نخست وزیر منطقه خدمت می کند، از قوانین رازداری شرکت های آمریکایی برای مخفی کردن یک سرمایه گذاری ملکی هشت رقمی در میامی سوء استفاده کرده است. (او این اتهامات را رد کرده است.) اسناد وزارت خارجه که توسط ویکی لیکس فاش شده نیز از فساد نظام مند در عملکرد دولت کردستان حکایت داشته است.

نیچروان بارزانی نیز مانند پسر عموی خود با املاک مخفی خارج از کشور ارتباط دارد؛ اما نام او به طور مستقیم در هیچ یک از اسناد مالکیت دیده نمی شود و در عوض، این دارایی ها در یک نظام پیچیده تر مبتنی بر واسطه ها از جمله کارمندان، دوستان و خانواده ثبت می شوند. به همین دلیل، حضور افرادی مانند وکیل ویترز ضروری است.

در زبان انگلیسی هیچ عبارت خوبی برای توصیف افرادی که اسرار مالی را تسهیل می کنند یا نام خود را بر یک شرکت یا ملک می گذارند تا مالک واقعی آن را پنهان کنند، وجود ندارد. طیف وسیعی از مردم، از فروشندگان آثار هنری گرفته تا حسابداران، می توانند این خدمات را ارائه دهند و ماهیت واقعی کاری که آنها انجام می دهند را از نظر قانونی استتار کنند. اما در رابطه با شهروندان یک کشور دیگر با سابقه رسوایی های فساد که به دنبال استفاده از این خدمات هستند، واژه «برزیل» استفاده می شود. پروکسی های مالی از این نوع هم با نام «لارانجا» شناخته می شوند که در زبان پرتغالی به معنای «پرتقال» است. وجه مشترک بسیاری از طرح های فساد، از برزیل یا ایالات متحده گرفته تا روسیه و کردستان عراق، این است که توسط صنعت لارانجا پنهان شده اند.

ویترز و نمایندگان نچیروان بارزانی هیچ یک به درخواست ها برای اظهارنظر پاسخ ندادند و مشخص نیست که در میانه فعالیت خود قانونی را نقض کرده باشند، اما مشخص است که رئیس جمهوری منطقه کردستان عراق «لارانجا»های زیادی دارد. «امریکن پراسپکت» نزدیک به 300 ملک مرتبط با بستگان و همکاران نیچروان بارزانی را در دبی، ویرجینا، مک لین و باقی جاها شناسایی کرده که مجموع ارزش آنها یک عدد 9 رقمی است.

پنهان کاری مالی، اقدامی چند سطحی است؛ ویترز به طور خاص برای پنهان کردن مالکیت چهار ملک به ارزش حدود 24 میلیون دلار تلاش کرده است. در وب سایت ارزیابی نام شهر و نام مالک «بر اساس درخواست مشتری» پنهان و تنها نام ویترز به عنوان متولی ثبت شده و اسناد فیزیکی هم نشان دهنده این هستند که ملک های مربوطه توسط دو صندوق مالی ماتروم و دولینی و یک شرکت ناشناس کنترل می شوند که همه توسط ویترز راه اندازی شده اند. این یک سندسازی موثر است، اما سوابق قدیمی همچنان نام یک شخص واقعی مشاهده می شود که با خریدها ارتباط دارد. یکی از املاک توسط نبیله مصطفی به یکی از صندوق های مالی (ماتروم) منتقل شده که نام دیگر او نبیل بارزانی، همسر رئیس جمهوری منطقه کردستان عراق، است. در خرید و فروش دارایی های دیگر در منطقه هم شبکه های مشابه دیده می شود. دست کم دو ملک دیگر به ارزش 3 میلیون دلار به یک صندوق مالی به نام بلو ریج منتقل شده و اگرچه همچنان نام مالکان در ثبت های آنلاین مخفی است، اما نام یکی از اداره کنندگان صندوق، جمیل سیندی، شناخته شده است که به گفته منابع آگاه، یکی از کارمندان بارزانی است. سیندی همچنین به ویترز برای خرید یک ملک سوم به قیمت نزدیک به یک میلیون دلار وکالت داده است.

بر اطلاعاتی که مرکز مطالعات پیشرفته دفاعی از یک دفتر اطلاعات املاک در دبی به دست آورده، سالار حکیم، شوهر عمه فقید رئیس جمهوری منطقه کردستان عراق، بزرگ ترین مالک عراقی در دبی است و با دست کم ۲۸۸ آپارتمان در آسمان خراش های مختلف در سراسر شهر ارتباط دارد. حکیم مالکیت این املاک را تایید، اما از اظهارنظر بیشتر خودداری کرد. تعیین قیمت دقیق این دارایی ها دشوار است، اما ارزان ترین ملکی که با املاک حکیم قابل مقایسه است، صدها هزار دلار ارزش دارند. دارایی کامل شوهر عمه نیچروان بارزانی قطعا به بیش از 100 میلیون دلار می رسد.

تصور اینکه حکیم این ثروت را قانونی به دست آورده باشد، دشوار است. او یک بانکدار موفق و رئیس بانک بین المللی اسلامی کردستان است، اما اسناد مالی عمومی بانک حاکی از سوددهی در چنین سطحی نیستند. همچنین به نظر نمی رسد که این املاک یک سرمایه گذاری قانونی بانکی باشند. آخرین گزارش سالانه موجود این بانک نشان می دهد که تنها املاکی که این بانک در اختیار دارد، در داخل کردستان عراق و به ارزش حدود 16 میلیون دلار هستند. با این حال، یک طرح لارانجا برای پنهان کردن پول به دست آمده از بازارهای بیمه تقلبی، قاچاق نفت یا قراردادهای نادرست می تواند ثروتی اینچنینی ایجاد کند.

ایالات متحده نمی‌خواهد از نظر تبدیل شدن به مکانی امن برای پول های دزدسالاران ناشناس، قاچاقچیان مواد مخدر و دلالان اسلحه، به امارات متحده عربی دوم تبدیل شود. اما استراتژی هایی که خانواده بارزانی برای کسب دارایی های مخفی در آمریکا استفاده کرده اند، همان ابزارهایی است که دیگر الیگارش ها از جمله آمریکایی ها و روس ها، برای پنهان کردن ثروت خود در امارات استفاده می کنند.