میدل ایست نیوز: گزارش وزارت امور خارجه امریکا در خصوص نقض حقوق بشر در عراق، نگرانی‌ها بابت تبدیل این گزارش به سندی برای محکوم کردن بغداد و در پی آن پشت کردن دولت امریکا به عراق از لحاظ مالی و سیاسی را افزایش داده است.
در همین راستا فرهاد علاءالدین، پژوهشگر سیاسی در گفت‌وگو با العالم الجدید گفت که وزارت امور خارجه امریکا گزارش‌های سالیانه‌ای را از کشورهایی که در آنها حضور دارد ارائه می‌دهد و نکته جدید در خصوص گزارش عراق، جامعیت موضوعات و صراحت در پرداختن مستقیم به آنهاست.
این پژوهشگر سیاسی با بیان اینکه گزارش وزارت امور خارجه امریکا انعکاسی از نقض حقوق بشر در عراق است و در این گزارش تاکید شده که واشنگتن بر اساس اسناد، آن را تنظیم کرده، افزود که پیامدهای منفی این گزارش دارای ابعاد مختلف است و امکان دارد در سیاست خارجی امریکا در قبال عراق و آینده روابط میان دو کشور به خصوص در بخش تخصیص کمک‌های مالی در پروژه‌های چند میلیارد دلاری خود را نشان دهد.
علاءالدین خاطرنشان کرد که این گزارش همچنین ممکن است به مرجعی مهم برای محکوم کردن عراق در محافل بین‌المللی و پرداختن بیشتر به نقض حقوق بشر در این کشور و همچنین وارد شدن نام عراق در فهرست کشورهای ناقض حقوق بشر منجر شود، آن هم در زمانی که باید عراق، کشوری دموکراتیک باشد.
گزارش وزارت امور خارجه امریکا شامل چه مواردی می‌شود؟
وزارت امور خارجه امریکا اخیرا گزارشی درباره شرایط حقوق بشر در عراق در سال 2021 منتشر کرده که در آن نهادهای حاکمیتی را به “قتل های غیرقانونی یا خودسرانه، از جمله قتل‌های فرا قانونی به دست دولت، و ناپدید شدن شهروندان و انجام شکنجه و مجازات ظالمانه، غیرانسانی و تحقیرآمیز” متهم کرده است.
گزارش وزارت امور خارجه امریکا در خصوص نقض حقوق بشر در عراق شامل موارد مختلفی می‌شود که می‌توان مهم‌ترین سرفصل‌های این گزارش را “شرایط سخت زندان‌ها، سربازگیری از کودکان و یا استفاده غیر قانونی از آنان به عنوان نیروی نظامی توسط الحشد الشعبی، ایجاد محدودیت‌های گسترده علیه آزادی بیان و رسانه‌ها از جمله اعمال خشونت و تهدید روزنامه‌نگاران، بازداشت‌های بدون توجیه و دادگاهی شدن روزنامه‌نگاران در کنار محدودیت جدی گردش آزاد اطلاعات در اینترنت و دخالت اساسی در تجمعات مسالمت‌آمیز و مقابله با تشکیل انجمن‌ها” دانست.
این گزارش به موارد دیگری همچون “وجود محدودیت در قبال زنان، بازگرداندن اجباری آوارگان به مکان‌هایی که آزادی و زندگی آنان را تهدید می‌کند، وجود فساد گسترده دولتی، فقدان تحقیق و پاسخگویی در مورد خشونت مبتنی بر جنسیت و اعمال خشونت علیه اقلیت‌های قومی” می‌پردازد.
گزارش وزارت امور خارجه امریکا در پایان می‌افزاید که دولت عراق از جمله دفتر نخست وزیری برخی گام‌ها را برای شناسایی مسئولانی که مرتکب نقض حقوق بشر می‌شوند برداشته و تحقیقاتی را هم در مورد آنها انجام داده‌اند اما به ندرت این افراد مجازات شده‌اند.
گفتنی است که عراق و امریکا با یکدیگر توافقنامه راهبردی طولانی مدت امضا کرده‌اند که شامل بخش‌های امنیتی، آموزشی، فرهنگی و حقوق بشری می شود و واشنگتن تاکید کرده که بر حمایت خود از عراق در سطوح مختلف ادامه خواهد داد و سال گذشته اعلام کرد که مجموع کمک‌های امریکا به عراق از سال 2014 تا جولای 2021 به بیش از 3 میلیارد دلار رسیده است.
از سویی پرونده حقوق بشر در عراق یکی از موضوعات همیشه حساس است و همواره سازمان عفو بین‌الملل این کشور را به نقض حقوق بشر متهم می‌کند، از جمله این موارد تظاهرات اکتبر 2019 است که عراق به استفاده از خشونت مفرط علیه تظاهرات کنندگان که به قتل حدود 600 نفر و مجروحیت 26 هزار نفر دیگر منجر شد، متهم شده است.
نوع روابط واشنگتن و بغداد، تاثیر گزارش علیه شرایط حقوق بشر در عراق را کم می‌کند؟
صلاح الموسوی، تحلیلگر سیاسی در گفت‌وگو با العالم الجدید اعلام کرد که اوضاع حقوق بشر در عراق از شرایط بد به بدتر رسیده است به ویژه این کشور عضویت خود در شورای حقوق بشر سازمان ملل را در سایه حوادث اکتبر 2019 از دست داد.
این تحلیلگر افزود که امریکا این نوع گزارش‌ها را به صورت روتین ارائه می‌کند که نشان دهنده واقعیت حقوق بشر در جهان است و البته این گزارش‌ها همواره باعث ایجاد مشکل میان واشنگتن و کشورهای همپیمان خود می‌شود.
الموسوی خاطرنشان کرد که مساله حقوق بشر فارغ از اینکه امریکایی‌ها چقدر در این باره صادق هستند به یکی از ارکان سیاست خارجی امریکا برای تنظیم روابط با دیگر کشورها تبدیل شده و این مساله‌ای است که از زمان جنگ سرد با جماهیر شوروی به ارث رسیده است.
این تحلیلگر سیاسی در ادامه گفت که روابط امریکا و عراق چند لایه و دارای پیچیدگی است و در نتیجه گزارش علیه شرایط بد حقوق بشر در عراق بر روی این روابط تاثیر نخواهد گذاشت، همانطور که جامعه جهانی با نظام کنونی عراق به عنوان بهترین گزینه موجود تعامل می‌کند و این مساله را در واکنش به برگزاری انتخابات عراق با وجود تحریم گسترده مردمی شاهد بودیم.
الموسوی افزود که سازمان ملل و کشورهای غربی برای ادامه روند دموکراسی در عراق هزینه کرده‌اند زیرا مهم‌ترین دلیل برای قانونی بودن این نظام برگزاری انتخابات است و جامعه جهانی خواستار بقای آن است.
گفتنی است که عراق در سال 2019 در پی اعمال خشونت علیه تظاهرات کنندگان پس از دو سال از عضویت در شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد، عضویت خود را از دست داد.
بر اساس آمار سازمان ملل متحد در سال 2016 حدود 170 هزار عراقی به دلیل اعمال خشونت از سال 2003 جان خود را از دست داده‌اند.
از سویی گزارش وزارت امور خارجه امریکا علیه شرایط حقوق بشر در عراق در زمانی منتشر شد که این کشور به دلیل عدم توافق سیاسی میان جریان‌ها و احزاب همچنان در انتخاب رئیس جمهوری و نخست وزیر و تشکیل دولت، ناتوان مانده است.
