عملیات «متمایز» ترکیه در شمال عراق و ارتباط آن با پروژه صادرات گاز اقلیم کردستان

میدل ایست نیوز: با اینکه عملیات نظامی ترکیه در خاک عراق برای مبارزه با نیروهای پ‌ک‌ک موضوع تازه‌ای نیست، اما تحلیلگران زمان‌بندی و ظرف زمانی آغاز این حمله را قابل توجه و متمایز می‌دانند.

به گزارش «الحره»، رسانه‌های ترکیه‌ای به خصوص رسانه‌های نزدیک به دولت ترکیه از «ابعاد قابل توجه» این حمله سخن گفته‌اند.

«خلوصی آکار»، وزیر دفاع ترکیه، تأکید کرد که جنگنده‌های ترکیه پناهگاه‌ها و مخفیگاه‌ها و تونل‌ها و زاغه‌ها و مقرهای تابع حزب کارگران کردستان را با موفقیت هدف قرار داده‌اند.

او گفت که این عملیات با هماهنگی «دوستان و متحدان ترکیه» انجام شده و ضربه‌ای کاری بر گروه پ‌ک‌ک بوده است.

ناظران می‌گویند که این عملیات را باید تکمیل عملیات پیشین دانست که ترکیه در مه 2019 در عراق آغاز کرد اما تأکید می‌کنند که عوامل چشمگیری در میان است که این عملیات را از دیگر عملیات مشابه متمایز می‌کند.

این عملیات فقط 3 روز پس از سفر «مسرور بارزانی»، رئیس دولت ایالتی اقلیم کردستان عراق، به ترکیه و دیدار وی با «رجب طیب اردوغان»، رئیس جمهوری ترکیه، و «هاکان فیدان»، رئیس دستگاه اطلاعات ترکیه، انجام می‌شود که گمانه‌زنی درباره هماهنگی دو طرف درباره این عملیات را تقویت می‌کند.

بارزانی پس از مذاکرات با اردوغان تأکید کرد که از «گسترش همکاری برای تقویت امنیت و ثبات» در مرزهای اقلیم با ترکیه استقبال می‌کند.

این عملیات در مساحتی به وسعت 7 هزار کیلومتر مربع در عمق 25-30 کیلومتری خاک عراق در اقلیم کردستان اجرا می‌شود.

تا زمان تدوین این گزارش، اقلیم کردستان عراق هیچ واکنشی به این عملیات نشان نداده است. این در حالی است که «مسرور بارزانی» شب گذشته، یعنی چند ساعت بعد از ورود نیروهای ترکیه به خاک اقلیم، اربیل را به مقصد لندن ترک کرد.

از دیگر نکات قابل توجه در این حمله استفاده گسترده از پهپاد و بالگرد و جنگنده است، در حالی که ترکیه در عملیات سابق خود بیشتر بر حملات توپخانه‌ای و پهپادی تمرکز می‌کرد.

از سوی دیگر این حمله در حالی انجام شده که وضعیت دولت مرکزی عراق با گذشت 6 ماه از اجرای انتخابات پیش از موعد مشخص نشده و جهان نیز درگیر بحران اوکراین است.

به نظر می‌آید که آنکارا خواسته از این دو موضوع نیز بیشترین بهره برداری را کند، ضمن این که مطرح کردن شعار «مبارزه با تروریسم» برای انتخابات ریاست جمهوری ترکیه به کار اردوغان خواهد آمد، به خصوص که ترکیه به علت سیاست‌های اقتصادی او با مشکلات جدی مواجه شده است.

به نظر می‌آید این حمله که به طور خاص شهر زاب، مرکز اصلی حضور نیروهای پ‌ک‌ک را هدف قرار داده، پیش‌درآمدی برای حمله بعدی به کردها در شمال سوریه باشد.

«آلدار خلیل»، عضو هیئت رئیسه حزب اتحاد دموکراتیک، از مقامات ارشد کردهای سوریه، می‌گوید: «مشخص است که ما با یک نقشه جامع و کامل مواجهیم که از کوه‌های کردستان عراق آغاز شده و بعد سراغ کردستان سوریه می‌آید».

در این راستا، «اسماعیل حقی پکین»، کارشناس نظامی ترکیه‌ای، تأکید می‌کند که اهداف این عملیات از مدت‌ها پیش تعیین شده و نام‌گذاری آن به «قفل چنگال» اشاره به این هدف است که با اجرای عملیات نیروهای پ‌ک‌ک دیگر نمی‌توانند در مناطق عملیات (متینا، زاب، افشین پاسیان) تردد کنند.

او تأکید می‌کند که نکته بسیار مهم دیگر آن است که این عملیات قطعا به موضوع «تأمین امنیت خط لوله‌های نفت و گاز اقلیم به سمت ترکیه» مربوط می‌شود» و «روشن است که دو طرف می‌خواهند ثبات لازم در این مناطق را تأمین کنند تا مشکلی در پمپاژ گاز به ترکیه پیش نیاید».

در اواخر ماه مارس گذشته، «مسرور بارزانی» خبر داد که اقلیم توانایی تأمین بخشی از نیازهای گازی اروپا را دارد و تأکید کرد که کردستان عراق به زودی صادرکننده مهم انرژی در سطح جهانی خواهد بود.

او گفت که در آینده نزدیک صادرات اقلیم کردستان عراق به دیگر استان‌های عراق و نیز به ترکیه و اروپا آغاز خواهد شد.

«کاظم یاور»، تحلیلگر سیاسی در این باره تأکید می‌کند که لازمه استخراج و صادرات گاز از اقلیم به ترکیه تأمین امنیت و ثبات در نقاط مرزی است و باید این منطقه به صورت کامل پاکسازی شود تا نگرانی‌های ترکیه در این باره برطرف شود.

«عبدالله اغار»، کارشناس امنیتی و نظامی ترکیه، نیز تأکید می‌کند که سفر اخیر بارزانی به ترکیه ارتباط مستقیم با این عملیات نظامی دارد.

او تأکید می‌کند که ترک‌ها و کردها در این عملیات مانند دو برادر عمل می‌کنند و هدف از این عملیات از میان برداشتن پایگاه‌های نظامی حزب کارگران در آفاشین پاسیان و متیناست.