سقوط موصل، داعش و امنیت متزلزل کشورهای شورای همکاری

میدل ایست نیوز: 8 سال از حمله گروه تروریستی داعش به شهر موصل و سایر مناطق عراق و کنترل کامل بر آن، پس از عقب نشینی غافلگیرانه نیروهای امنیتی در یکی از بزرگترین فروپاشی های امنیتی در عراق و منطقه می گذرد.

در شب دهم ژوئن 2014، صدها تروریست داعشی، به دومین شهر بزرگ عراق در یک عملیات غافلگیرانه حمله کردند؛ حمله ای که منجر به عقب نشینی هزاران نیروی ارتش، پلیس و سایر نیروهای امنیتی شد که به گفته تحلیلگران، ناشی از فساد و سوء مدیریت در کشور بود.

با آغاز فروپاشی اوضاع در عراق، کشورهای عضو شورای همکاری، خطر این امر و بازتاب های امنیتی آن به خارج از مرزهای عراق و سوریه را درک کردند، به ویژه پس از آنکه ابوبکر البغدادی، رهبر این گروه تروریستی در نوامبر 2014 خواستار حمله به حاکمان عربستان و دیگر کشورهای عضو شورای همکاری شد.

تهدید امنیتی

به نظر می رسد، نگرانی کشورهای عضو شورای همکاری بابت خطراتی که داعش برای امنیت منطقه و امنیت و ثبات کشورهای عضو شورای همکاری ایجاد می کرد، موجه بود.

این نگرانی ها پس از آن افزایش یافت که این گروه تروریستی، مسئولیت انفجارهای خونین در عربستان و کویت که ده ها غیرنظامی در آن قربانی و صدها نفر زخمی شدند، را بر عهده گرفت.

پس از آنکه داعش کشورهای عضو شورای همکاری را در نقشه نفوذ خود قرار داد و این کشورها را با حمله تهدید کرد، کشورهای عضو شورای همکاری به سرعت این گروه را در فهرست گروه های تروریستی قرار دادند و برای امنیت خود در ائتلاف بین المللی ضد داعش، مشارکت موثر داشتند.

تهدیدهای داعش برای کشورهای عضو شورای همکاری تنها به یک فایل صوتی محدود نشد، بلکه گروهی از افراد مسلح این گروه در یک ویدئو حضور یافتند و این کشورها را با حمله و خلع حاکمان آن تهدید کردند.

داعش از شبکه های ارتباط جمعی و اینترنت و فناوری، برای عضوگیری از میان جوانان کشورهای شورای همکاری استفاده کرد و این امر موجب نگرانی فزاینده ای در رابطه با تاثیرگذاری داعش و حجم حضورش در کشورهای شورای همکاری به ویژه در عربستان و کویت که همجوار عراق هستند، شد.

مقابله با داعش

براساس گزارش موسسه مطالعات خاورمیانه واشنگتن، اکثر کشورهای عضو شورای همکاری، داعش را یک چالش امنیتی محلی به شمار می آورند و این امر موجب شد کشورهای عضو شورای همکاری به سرعت در کارزار علیه این گروه تروریستی با توجه به حضور عناصر تروریستی در مرزهای خود که با شبکه های خارجی داعش ارتباط مستقیم داشتند، شرکت کنند.

این موسسه امریکایی در گزارشی که در سال 2017 منتشر شد، اشاره کرد که تامین حمایت نظامی گسترده تر در کارزار علیه داعش، برای برخی کشورهای عضو شورای همکاری اهمیت داشت و عربستان و سایر کشورهای عضو شورای همکاری آمادگی خود را برای تامین نیروی ویژه برای حمایت نیروهای امریکا در جنگ علیه داعش اعلام کردند.

در همین راستا، احسان الشمری، رئیس مرکز تفکر سیاسی گفت: سقوط موصل تنها عراق را تهدید نمی کرد بلکه به سمت از میان برداشتن همه مرزها در حرکت بود، در بسیاری از خطبه های این گروه تروریستی به امکان گسترش نفوذ این گروه به کشورهای عضو شورای همکاری اشاره می شد و این تهدید بخشی از گسترش نفوذ این گروه تروریستی بود.

الشمری در گفت وگو با الخلیج آنلاین افزود: هدف حقیقی این گروه کنترل بر چاه های نفت و تهدید امنیت کشورهای عضو شورای همکاری بود و این بخشی از طرح داعش برای تضعیف کامل این کشورها در جهت منافع تامین کنندگان مالی این گروه بود.

وی معتقد است که کشورهای عضو شورای همکاری در بالاترین سطح با تروریسم برخورد کردند، در سطح محلی این کشورها قاطعانه با افراط گرایی مقابله کردند و از طریق داده های اطلاعاتی دقیق، عرصه را بر افراط گرایان تنگ کردند.

الشمری در ادامه تصریح کرد که کشورهای عضو شورای همکاری در سطح بین المللی نیز وارد ائتلاف بین المللی ضد داعش شدند و داده های اطلاعاتی خود را در اختیار کشورهای عضو ائتلاف بین المللی قرار دادند و مراکز پژوهشی برای تبادل اطلاعات درباره افراط گرایان ایجاد کردند.

مشارکت در مبارزه با داعش

کشورهای عضو شورای همکاری در ائتلاف بین المللی ضد داعش، حمایت مادی، لجستیکی، نظامی، اطلاعاتی و غیره ارائه کردند.

قطر شریک استراتژیک ائتلاف بین المللی ضد داعش محسوب می شود و عضو فعال همه کارگروه های ائتلاف بین المللی است و حمایت گسترده ای برای تسهیل عملیات نظامی امریکا در منطقه ارائه کرد.

عربستان نیز به عنوان شریک استراتژیک ائتلاف بین المللی، با شراکت امریکا و ایتالیا، ریاست گروه ضربت متمرکز بر تلاش ها با هدف مبارزه با تامین مالی داعش را برعهده داشت.

امارات نیز مرکزی را در سال 2015 تاسیس کرد تحت عنوان «صواب» که تمرکز آن بر مبارزه با تبلیغات و عضوگیری برای داعش در اینترنت بود. این کشور همچنین میزبان مرکز «هدایا» بود که نخستین مرکز بین المللی مبارزه با افراط گرایی شدید محسوب می شد.

کشورهای عضو شورای همکاری به روش های دیگری در مبارزه با داعش مشارکت کردند از جمله صدور قوانینی برای جلوگیری از اموال برای تروریست ها و نظارت بر فعالیت انجمن های خیریه و سلب تابعیت شهروندانی که مشکوک به دست داشتن در فعالیت های تروریستی باشند و برخورد با تامین مالی تروریست ها و عضوگیری برای داعش در شبکه اینترنت.

در بحرین، مرکز مالی منطقه ای، میزبان بسیاری از کنفرانس های بین المللی و کارگاه ها با موضوع مبارزه با داعش بود.

کویت نیز یگان اطلاعات مالی برای تحقیقات درخصوص فعالیت های مالی غیرمشروع تشکیل داد.

بازگشت نگران کننده

پس از گذشت سال ها از شکست داعش و بازپسگیری موصل، نگرانی هایی نسبت به فعالیت مجدد داعش و پیامد آن بر امنیت کشورهای عضو شورای همکاری و ثبات آنها به وجود آمده است با توجه به اینکه عراق و سوریه و سایر مناطق، شاهد بازگشت عملیات خونین داعش بوده است.

عبدالله غانم القحطانی، کارشناس مسائل نظامی، در این رابطه توضیح داد که بازگشت گروه داعش، برای همه کشورهای منطقه خطرناک خواهد بود حتی کشورهای بزرگ در آن سوی اقیانوس ها، اما خطر آن برای کشورهای عضو شورای همکاری بزرگتر خواهد بود.

وی تاکید کرد که داعش بسیار خطرناک است و کشورهای شورای همکاری را تهدید می کند و علیه این کشورها و حاکمان آن و شهروندان و ثبات آن فعالیت می کند.

همچنین بخوانید

8 سال پس از سقوط موصل؛ نه عاملان محاکمه شدند نه شهر بازسازی شد