صدر سرخورده به خیابان می آید؟

میدل ایست نیوز: نمایندگان جریان صدر به دستور رهبرشان مقتدی صدر، یکشنبه شب رسما استعفای خود را تقدیم هیئت رئیسه مجلس کردند و بلافاصه پس از آن، محمد الحلبوسی، رئیس مجلس نیز استعفاهای آنها را پذیرفت.

قبول استعفای نمایندگان جریان صدر باعث ایجاد دعوای حقوقی در درون پارلمان عراق شده است، طوری که برخی نمایندگان پذیرفتن استعفای آنها توسط رئیس مجلس را غیرقانونی دانسته اند و قبول آن را به رای گیری درون پارلمانی منوط کرده اند. با همه احوال آنچه مسلم است نمایندگان صدر قصد ندارند استعفاهای خود را پس بگیرند و دیگر عضو پارلمان باشند. در این صورت در حالتی که روند به طور طبیعی خود طی شود، نمایندگان جدیدی وارد پارلمان خواهند شد و جای نمایندگان جریان صدر را خواهند گرفت. اما آیا امور به طور طبیعی طی خواهد شد؟

به نظر نمی رسد، فضای سیاسی عراق به همین سادگی پیش برود. سابقه مقتدی صدر نشان می دهد که وی هر گاه به بن بست سیاسی خورده، اردوکشی خیابانی کرده و تلاش کرده است در عین حضور در حاکمیت ژست اپوزسیون بگیرد.

نکته ای که در اینجا باید به آن اشاره کرد، زمان استعفای نمایندگان جریان صدر است، آنها زمانی استعفا دادند که تعطیلات تابستانی پارلمان به زودی آغاز می شود و بعد از آن نیز تا 10 روز مجلس به دلیل تعطیلات عید قربان تعطیل خواهد بود. به نظر می رسد مقتدی صدر تلاش دارد از این تعطیلات بهره برداری کند و طرفدارانش را به خیابان ها بیاورد و زورآزمایی سیاسی خود را در خیابان ها آغاز کند. ظاهرا آنچه در ذهن او می گذرد، تکرار تظاهرات اکتبر 2018 است که به استعفای دولت عادل عبدالمهدی، نخست وزیر وقت انجامید. او در آن تظاهرات تلاش کرد نیروهای خود را به خیابان ها بیاورد و با پاک کردن صورت مساله (که مبارزه با فساد حاکمان عراق یا عاملان وضع موجود) بود خود را اپوزسیون جا بزند و بگوید که رهبر اپوزسیون عراق برای اصلاحات است. با وجود این که بسیاری از معترضان در همان موقع او را بخشی از عاملان وضع موجود می دانستند، اما با این وجود او به خشونت روی آورد و تلاش کرد خود را بر معترضان تحمیل کند.

از آن موقع حدود چهار سال گذشته و فضای عراق متفاوت شده است. در حالی که مقتدی صدر ظرف یک سال گذشته نیز با وجود اتخاذ مواضع دوگانه و متشتت هم نتوانسته است به هیچ کدام از وعده های خود عمل کند؛ بارزترین آن تشکیل دولت اکثریت ملی بود که تا همین یک هفته گذشته نیز دائما آن را تکرار می کرد. این مساله سبب دلسردی بسیاری از طرفداران او شده است. حتی در مراسم سالگرد پدرش و بعد از آن که از جمع هوادارانش قهر کرد او بر خلاف تصورش دید که طرفدارانش به دلجویی از او به خیابان ها نیامدند بلکه به نوعی از رفتار او ناراحت شدند و رفتارش را توهین قلمداد کردند، برای همین برای نخستین بار مجبور شد در همان شب از طرفداران خود عذرخواهی کند. این نشان می دهد که میدانداری او مثل سابق پررنگ نیست.

با این تفاصیل، آیا مقتدی صدر این بار نیز می تواند میدانداری کند، موجی ایجاد کند و با سوار شدن بر موج خودساخته، امتیاز بگیرد و خواسته هایش را تحمیل کند؟ روزهای آینده پاسخ این سوال را خواهد داد.