همکاری اربیل و بغداد در مبارزه با تروریسم

نویسنده: شلی کیتلسون

میدل ایست نیوز: اگرچه اختلافات بین دولت مرکزی عراق و دولت اقلیم کردستان در سطوح مختلف ادامه دارد و همچنین، در حالی که بخش هایی از سرزمین های اقلیم کردستان و اربیل، پایتخت اقلیم، همچنان از سوی گروه های مسلح مورد حمله قرار می گیرند، بغداد و اربیل سعی دارند عملیات مشترک میان سرویس های مبارزه با تروریسم برای مقابله با هسته های داعش را پیش ببرند.

ژنرال یحیی رسول، سخنگوی فرماندهی کل نیروهای مسلح عراق، در 8 ژوئن در توئیتی اعلام کرد که عملیات مشترک نیروهای خدمات ضد تروریسم عراق با نیروهای آسایش در منطقه سلیمانیه در اقلیم کردستان عراق به دستگیری سه نفر از اعضای «باندهای تکفیری داعش» انجامیده است. نیروهای آسایش، سرویس های امنیتی و اطلاعاتی اقلیم کردستان عراق هستند. رسول در این تئیت به زمان و مکان دقیق وقوع این دستگیری ها و همچنین اینکه افراد دستگیر شده چه کسانی بودند و چرا اهدافی مهم تلقی شدند، اشاره ای نکرد، اما تصاویر منتشر شده نشان دهنده عملیاتی در نخلستان های عراق هستند.

تلاش ها برای غلبه بر اختلافات و نارضایتی های طولانی مدت بین دو حزب بزرگ منطقه اقلیم کردستان یعنی حزب دموکرات مستقر در اربیل و اتحادیه میهنی مستقر در سلیمانیه در میان موانع متعدد ادامه دارد. هر دو طرف واحدهای اطلاعاتی و پیشمرگه خود را دارند. حزب دموکرات کردستان از لحاظ تاریخی روابط نزدیک تری با ترکیه داشته است، در حالی که اتحادیه میهنی کردستان روابط نزدیک تری با ایران دارد.

در همین حال، حملات در منطقه اقلیم کردستان از سوی گروه های مسلح فعال در منطقه و همچنین ایران، ادامه دارد. در این حملات به ویژه مناطقی در منطقه اربیل و نه مناطقی در سلیمانیه، هدف گرفته شده اند. (در رابطه با حمله صورت گرفته توسط ایران، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی اعلام کرد یک خانه امن اسرائیلی را در اربیل هدف گرفته است.)

در حمله هواپیمای بدون سرنشین در 8 ژوئن که شورای امنیت منطقه کردستان مستقر در اربیل صراحتا کتائب حزب الله را مسئول آن دانست، سه نفر زخمی شدند. شورای امنیت منطقه کردستان در بیانیه خود در روز بعد از حمله اعلام کرد: «حمله تروریستی که شب گذشته در اربیل رخ داد، ادامه کارزار حملاتی است که با هدف اعمال فشار بر اقلیم کردستان صورت می گیرند.» در همین حال، رسانه های اجتماعی نزدیک به جناح های مسلح عراقی مرتبط با ایران گفتند که یک «عامل اطلاعاتی اسرائیل» هدف بوده و کشته شده است. شورای امنیت منطقه کردستان ادعای کشته شدن عامل اسرائیلی را تکذیب و اعلام کرد: «آنهایی که چنین ادعاهای نادرستی را مطرح می کنند، این کار را به قصد پنهان کردن و انحراف از ناکامی ها و کاستی های خود، و در نتیجه ناتوانی شان در حفظ امنیت در پایتخت ها و شهرهای خود انجام می دهند.»

پارلمان عراق اخیرا با تصویب قانونی، هرگونه ارتباط با مقامات اسرائیلی یا شرکت در کنفرانس هایی را که مرتبط با اسرائیل هستند، جرم اعلام کرد. این قانون جدید از نسخه قانون تصویبی سال 1969 با همین موضوع، بسیار شدیدالحن تر است.

کتائب حزب الله یکی از گروه های مسلح فعال در عراق و از گروه های زیر چتر حشدالشعبی (یگان های بسیج مردمی) است که روابط نزدیکی با ایران دارد. شماری از تیپ های کتائب حزب الله از دولت عراق حقوق می گیرند، اما برخی خبرها حاکی از آن است که این گروه همچنین هزاران نیروی فعال خارج از تیپ های حقوق بگیر دولتی دارد. هیچ یک از تیپ های رسمی دولتی در مناطقی که حملات با هواپیماهای بدون سرنشین صورت گرفتند، مستقر نیستند. یکی از اعضای سرویس های اطلاعاتی عراق به المانیتور گفت: «فکر نمی کنم کتائب حزب الله در آن منطقه بوده باشد.» کتائب حزب الله همچنین بخشی از یک شبکه گسترده منطقه ای از گروه های مسلح است که باور دارند به صورت یک وظیفه مذهبی علیه اسرائیل می جنگند؛ آنها خود را مقاومه یا جناح های مقاومت می نامند.

مصطفی الکاظمی، نخست وزیر عراق، فرمانده کل نیروهای مسلح این کشور قلمداد می شود. نیروهای مبارزه با تروریسم عراق به طور مستقیم به دفتر کاظمی جوابگو هستند و در مواردی نیروهای مسلح مستقل با ارتباطات با ایران را در تلاش برای مقابله با اقدامات مستقل از دولت عراق، دستگیر کرده اند. با این حال، افرادی که پس از روی کار آمدن کاظمی در ماه مه 2020 توسط نیروهای مبارزه با تروریسم دستگیر شدند، اغلب اندکی پس از دستگیری و عمدتا تحت فشارهای خارجی آزاد شدند.

ائتلاف بین المللی تحت رهبری ایالات متحده علیه داعش که اواخر سال گذشته به طور رسمی به ماموریت رزمی خود در عراق پایان داد، در چند سال گذشته نیروهای مبارزه با تروریسم عراق را آموزش داده و از آنها پشتیبانی کرده است. اما ائتلاف از اوایل سال 2020 و در پی اعتراض عراقی ها به عملیات آمریکایی در ترور ژنرال ایرانی قاسم سلیمانی و فرمانده کتائب حب الله ابومهدی المهندس در حمله با هواپیمای بدون سرنشین در زندیکی فرودگاه بغداد، همه فعالیت های آموزشی در عراق را متوقف کرد و اکنون تنها به صورت محتاطانه از برخی نیروهای عراقی پشتیبانی می کند. ائتلاف در حال حاضر یک سری مشاور و دیگر نیروها را در پایگاه‌های خود در بغداد، الانبار و اربیل دارد و این در حالی است که گروه های مرتبط با ایران همچنان خواهان خروج کامل آنها از عراق هستند.

مقامات اقلیم کردستان در سال های اخیر از بی عملی دولت مرکزی در مقابله با عملیات مستقل گروه های مسلح عراقی و همچنین حزب کارگران کردستان (پ.ک.ک) شکایت و خاطرنشان کرده اند که داعش تنها گروه فعال مخاطره آمیز برای ثبات و مردم محلی نیست. رسانه کردستان 24 در 28 ماه مه گزارش داد که دو موشک شلیک شده توسط پ.ک.ک به روستای آردانای در بامرنی به کشته شدن دو کودک و زخمی شدن دو مرد دیگر منجر شده است.

با این حال، به نظر می رسد در حال حاضر عملیات مشترک ضد تروریستی بین بغداد و اربیل فقط بر هسته های داعش و تجارت رو به رشد مواد مخدر متمرکز است. سایر گروه هایی که در عملیات نظامی مستقل دخیل هستند، یا از اولویت کمتری برخوردار هستند یا از نظر سیاسی مقابله با آنها برای دولت مرکزی خوشایند نیست.