سفر بن سلمان به اردن؛ آب کردن یخ روابط و هماهنگی مواضع پیش از سفر بایدن

میدل ایست نیوز: انتظار می رود، سفر محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان به اردن که قرار است امروز انجام شود و بن سلمان با عبدالله دوم، پادشاه این کشور دیدار کند، به بهبود روابط بین امان و ریاض و هماهنگی مواضع پیش از سفر جو بایدن، رئیس جمهور امریکا به منطقه منجر شود.

به گزارش العربی الجدید، روابط بین عربستان و اردن طی 4 سال گذشته به دلیل تلاش های ریاض برای تاثیرگذاری در برخی پرونده ها که مستقیما امان را هدف قرار می دهد، رو به تیرگی نهاد.

ناهماهنگی اردن و عربستان

با وجود روابط استراتژیکی که اردن و عربستان دارند، اما نوعی ناهماهنگی در مواضع و دیدگاه ها بین دو کشور دیده می شود که به رقابت سیاسی غیرعلنی بین دو کشور در سال های اخیر منجر شده است.

قضیه فتنه اردن که توسط حمزه بن الحسین، برادر پادشاه اردن رخ داده بود و متهم شدن باسم عوض الله، رئیس اسبق دیوان اردن که مشاور سابق ولیعهد عربستان نیز بود، بر شدت این اختلافات و ناهماهنگی ها افزود.

یک سال گذشته برادر پادشاه اردن به دست داشتن در فتنه و تلاش برای ناامن کردن اردن و سیستم پادشاهی این کشور محکوم شد؛ دادگاه امنیتی اردن باسم عوض الله و حسن بن زید را که به مخالفت با سیستم پادشاهی و ایجاد فتنه محکوم شده بودند را به 15 سال حبس محکوم کرد.

اردن از وضعیت سیاسی خود و بحران اقتصادی شدیدی که در یک منطقه ناپایدار از آن رنج می برد، مطلع است و می داند که دشمنی با هیچ طرفی به دلیل حفظ ثبات خود و جلوگیری از شدت گرفتن پیامد بحران هایش، به نفعش نیست.

عربستان نیز از اهمیت هماهنگی با اردن به خصوص عبدالله دوم، پادشاه این کشور که رابطه مستحکمی با جو بایدن، رئیس جمهور امریکا دارد، مطلع است؛ امری که هماهنگی مشترک با اردن پیش از سفر بایدن به عربستان را ضروری می کند.

ابعاد اقتصادی و سیاسی سفر بن سلمان به اردن

در همین رابطه، سمیح المعایطه، وزیر اسبق اطلاع رسانی اردن در گفت وگویی با العربی الجدید گفت که روابط اردن و عربستان طی دوره قبل ادامه داشته و این روابط حدی دارد که دو کشور نمی توانند از آن دست بکشند و سفر بن سلمان ابعاد دیگر و قدرتی برای پیشروی به این روابط می دهد.

وی بیان کرد که بعد اقتصادی سفر بن سلمان به اردن مهم است اما بعد سیاسی اهمیت بیشتری دارد.

این وزیر اسبق اردن اشاره کرد که دو کشور در منطقه ای قرار دارند که با بحران ها و مسائل متعدد مواجه است و دو کشور دیدگاه ها و منافع مشترکی درخصوص تعامل با این بحران ها دارند چه در رابطه با با قضیه فلسطین یا ایران و چه در رابطه با عراق، یمن و غیره. دو کشور منافع مشترکی در ثبات منطقه برای رویارویی با این پرونده ها دارند.

وی گفت که پرونده ایران قدیمی است و آنچه امروز جدید است وارد کردن اسرائیل به ائتلاف های عربی منطقه است.

المعایطه با اشاره به نشست نقب که بین وزرای خارجه اسرائیل، امریکا، مصر، مراکش، امارات و بحرین بدون حضور اردن برگزار شد، بیان کرد که اردن وارد هیچ مسیری که در راستای خدمت به قضیه فلسطین نباشد، نمی شود و عربستان نیز اینگونه است.

وی توضیح داد که تصویری که اسرائیلی ها برای ائتلاف جدیدی در منطقه می خواهند رسم کنند، یک آرزو است چرا که با وجود نزدیکی مواضع درخصوص ایران، اما کشورهای عربی نمی خواهند وارد جنگ با ایران شوند زیرا ایران کشور همسایه است و کشورهای عربی می خواهند روابطشان با این کشور با ثبات باشد.

ساماندهی پرونده ها پیش از سفر بایدن به منطقه

خالد شنیکات، رئیس انجمن علوم سیاسی اردن در گفت وگویی با العربی الجدید اشاره کرد که سفر ولیعهد عربستان به اردن کمی پیش از سفر بایدن به منطقه انجام می شود و ارتباط تنگاتنگی بین دو سفر وجود دارد.

وی توضیح داد که سفر بن سلمان به مصر، ترکیه و اردن با هدف ساماندهی برخی پرونده ها بین کشورهای منطقه پیش از سفر بایدن انجام می شود.

شنیکات نکته مهم در دستورکار سفر بن سلمان به اردن را پروژه های همکاری اقتصادی در منطقه عنوان کرد که امریکا به دنبال پیشبرد آن در منطقه به خصوص با عادی سازی روابط بین اسرائیل و برخی کشورهای عربی است.

وی توضیح داد که علاوه بر همکاری اقتصادی، نصب سامانه ها و پروژه های دفاعی مشترک بین اردن و عربستان و بررسی پروژه نیوم علاوه بر همکاری های اقتصادی دیگر از اهداف سفر بن سلمان به اردن است.

رئیس انجمن علوم سیاسی اردن روابط اردن و عربستان را در طول تاریخ با ثبات توصیف کرد به غیر از دوره ای که عراق به کویت حمله کرد و اردن مواضعی که به نظر نزدیک به عراق بود، اتخاذ کرد.

وی عنوان کرد که اما در پرونده های دیگر و به طور مشخص پرونده فتنه اردن، دو طرف مدیریت کرده و از ان عبور کردند و گواه آن هم عدم تاثیرپذیری روابط بین دو کشور از این قضیه است و امروز نیز دو طرف منافعی برای بررسی این موضوع ندارند.

شنیکات احتمال داد که بعد اقتصادی در مذاکرات بر بعد سیاسی اولویت داشته باشد و پرونده های منطقه ای نظیر جنگ یمن، گام های آتی عربستان، سامانه امنیتی منطقه ای، روابط با ایران و برنامه هسته ای آن بررسی شود.

نضال الطعانی، رئیس سابق کمیسیون امور خارجی پارلمان اردن نیز اهمیت سفر بن سلمان به اردن را با توجه به شرایط سخت کنونی که ائتلاف های جدید در منطقه و جهان در حال شکل گرفتن است، دانست و گفت که اردن منافع سیاسی آشکاری در رابطه با برپایی کشور مستقل فلسطین به پایتختی قدس شرقی و حفظ قیمومیت بر مقدسات در قدس دارد.

به گفته وی، اردن منافع اقتصادی مرتبط با رابطه اش با عربستان دارد و دیپلماسی خود را در راستای خدمت به آن به کار می گیرد.

لازم به ذکر است بیش از نیم میلیون اردنی در عربستان زندگی می کنند.

عربستان در ماه آوریل و در چارچوب حمایت از بودجه اردن، 50 میلیون دلار کمک به اردن اعطا کرد.

طی هفته های گذشته نیز قراردادهای شراکت برای سرمایه گذاری بین دولت اردن و صندوق سرمایه گذاری عربستان و اردن به ارزش 400 میلیون دلار برای برپایی پروژه ای ویژه در زمینه مراقبت های بهداشتی امضا شد.

دو کشور یادداشت تفاهمی نیز برای احداث راه آهن به طول 418 کیلومتر امضا کردند که بندر عقبه را به بندر ماضونه امضا کردند.