میدل ایست نیوز: منابع دیپلماتیک اروپایی تأکید کردند که در توافق هستهای عقبنشینیهای قابل ملاحظهای در برابر ایران انجام شده و لازم است که تهران از فرصت پیشآمده استفاده کند.
نشریه «الشرق الاوسط» به نقل از منابع دیپلماتیک بلندپایه اروپایی در پاریس، تأکید کرد که غربیها در مذاکرات هستهای «هدیه ارزشمندی» به ایران دادهاند که باید سران ایران را به کنار گذاشتن ملاحظات و طرح مطالب تازه وادارد.
این منابع گفتهاند که غربیها به خواست تهران، از ارتباط دادن دو پرونده توان موشکی و سیاست منطقهای ایران به مذاکرت هسته ای خودداری کردند در حالی که ارتباط دادن این دو پرونده عنصری اساسی در رویکرد دولت بایدن به موضوع احیای توافق هستهای (برجام) بود.
بر اساس این گزارش، «امانوئل مکرون»، رئیس جمهوری فرانسه، اولین مقامی بود که به «دونالد ترامپ»، رئیس جمهوری سابق امریکا، پیشنهاد داد که به جای خارج شدن از توافق هستهای، سه ضمیمه به آن بیفزاید که شامل افزایش مدت زمان توافق، سیاستهای منطقهای و برنامه موشکی ایران بشود.
امروزه گفته میشود که سه پرونده مانع از احیای توافق هستهای شده که موضوع تضمین درباره عدم خروج مجدد امریکا از توافق هستهای، پرونده سپاه و سومی پرونده تحریمها علیه ایران است.
این منابع اروپایی تأکید کردهاند که طرفهای غربی در هر سه پرونده پیشنهادهایی مطرح کردند که میتوانست مورد قبول ایران باشد اما ایران حاضر به پذیرش آنها نشد و در مذاکرات ــ چه در وین و چه در دوحه ــ بر مواضع خود پافشاری کرد.
به گفته این منابع، واشنگتن دیگر امکان عقبنشینی بیشتر یا پذیرش مطالبات تازه از جانب ایران را ندارد چون مانند ایران، ملاحظات افکار عمومی داخلی خود را دارد.
این مقامات اروپایی افزودهاند که آنچه به ایران پیشنهاد شده «پیشنهاد نهایی» است و ایران دو گزینه بیشتر در پیش ندارد: یا پذیرش این پیشنهاد یا رد آن که البته هر یک از این دو پیامدهای سیاسی و دیپلماتیک و امنیتی و نظامی خاص خود را دارد.
بر اساس این گزارش، علت تأکید مکرر غربیها بر اینکه فرصت بازگشت به توافق هستهای رو به اتمام است نیز همین نکته است.
در تازهترین مورد چنین هشداری، هفته گذشته، «کاترین کولونا»، وزیر امور خارجه فرانسه، تأکید کرد که فقط چند هفته تا پایان زمان رسیدن به توافق فرصت هست.
به گفته منابع اروپایی، راه حلهای روشنی برای مطالبات سهگانه ایران مطرح شده است. از جمله در موضوع سپاه پاسداران پیشنهاد «جوزپ بورل» وجود دارد که از برداشتن شدن نام سپاه از فهرست سیاه امریکا و حفظ نام نیروی قدس سخن گفته بود. پیشنهادی که با اظهارات بایدن در اسرائیل به نظر میآید که دیگر موضوعیت نداشته باشد.
این منابع افزودهاند که در موضوع تحریمها هم که ایران خواستار رفع یکباره آنهاست راه حل هایی مطرح شده است.
در موضوع تضمین نیز مقامات اروپایی تأکید میکنند که آنچه ایران مطالبه میکند به لحاظ سیاسی قابل تحقق نیست چون وضعیت سیاسی بایدن در امریکا و انتخابات میاندوره کنگره مانع از ارائه چنین تضمینی است.
این همه در حالی است که به نظر میآید که با بازگشت بایدن از سفرش به منطقه شاهد تحولات تازهای در پرونده ایران باشیم و امکان در جا زدن طرفها در این پرونده وجود ندارد.
در این راستا، روز گذشته یک مقام اروپایی در بروکسل به «رویترز» گفت که علت عدم پیشرفت در مذاکرات دوحه آن بود که در این مذاکرات همه آنچه پیشتر تعیین تکلیف شده بود دوباره مورد مذاکره قرار گرفت.
او گفت که توافق در دسترس است و فقط برخی جزئیات بلاتکلیف مانده که منتظر نظر روشن تهران و واشنگتن درباره آنها هستیم و «عملا مذاکرات به پایان رسیده هرچند لزوما پایان آن به معنای توافق نخواهد بود».