کردهای سوریه و دولت دمشق؛ خیلی دور خیلی نزدیک

میدل ایست نیوز: پس از برگزاری اولین نشست نیمه رسمی میان نمایندگان دولت سوریه و نیروهای کرد مسلط بر مناطق شمال شرقی این کشور (نیروهای دموکراتیک سوریه) به درخواست روسیه در ابتدای هفته گذشته، 5 مساله اختلافی میان دو طرف مطرح است.

منابع مطلع کُرد در این باره اعلام کردند که این نشست در دمشق برگزار شد و دو طرف در خصوص اجرای “توافقنامه مشترک دفاعی” میان ارتش سوریه و نیروهای دموکراتیک سوریه (شبه نظامیان کرد حاضر در شمال شرقی سوریه موسوم به قسد) برای دفاع از مرزهای این کشور با ترکیه و همچنین حضور نیروهای نظامی در طول خطوط تماس در حومه رقه و حلب گفت‌وگو کردند.

این منابع افزودند که دولت سوریه برای تسلط مجدد بر تمامی اراضی این کشور اصرار دارد و حاضر است در مقابل، برخی امتیازها را از جمله حق آموزش زبان کردی در مدارس و دانشگاه‌ها و حضور نمایندگان کرد در پارلمان و حضور کردها در شوراهای محلی در مناطق کردنشین به آنان اعطا کند.

منابع مطلع کرد با اشاره به اصرار روسیه برای ادامه داشتن دیدارها میان نمایندگان نیروهای کرد و دولت سوریه، نسبت به این نشست‌ها ابراز خوشبینی کرده و یادآور شدند که امریکا هم مخالفتی با گفت‌وگو میان دمشق و کردها ندارد و حتی در دیدار میان برخی مسئولان امریکایی با فرماندهان نیروهای قسد برای این منظور نوعی چراغ سبز هم نشان داده شده است.

5 نقطه اختلافی میان دمشق و نیروهای کرد در شمال شرق این کشور چیست؟

حال پس از برگزاری نشست‌های اولیه میان دولت سوریه و کردها، 5 مساله اختلافی میان دو طرف در حوزه‌های نیروهای نظامی، ساختارهای حکمرانی، توزیع منابع نفتی، آموزش و روابط خارجی مطرح است.

اولین مساله این است که نیروهای قسد در بخش‌های زیادی از سوریه حضور دارند و فرماندهی این نیروها با پیشنهاد روسیه برای ادغام آنها در نیروهای نظامی سوریه مخالف است.

نیروهای دموکراتیک سوریه (شبه‌نظامیان کرد مسلح سوریه) در اکتبر 2015 در شهر قامشلی با حضور 110 هزار نیرو شامل 80 هزار نیروی مسلح و 30 هزار نیروی اطلاعاتی شکل گرفت.

دومین مساله اختلافی میان کردها و دولت مرکزی دمشق در خصوص نظام حکمرانی در این کشور است. نیروهای قسد که 7 شهر مهم و اصلی در شمال شرقی سوریه را در دست دارند و 150 هزار نیرو در نهادها و اداره‌های تحت کنترل آنان مشغول کار هستند، در نشست خود با نمایندگان دولت خواستار نظام سیاسی غیرمرکزی و اجرای مدل دولت ایالتی شده‌اند.

دولت سوریه هم در مقابل ضمن مخالفت با این درخواست، بر حفظ نظام سیاسی کنونی پافشار است و اعلام آمادگی کرده تا شوراهای محلی در مناطقی با حضور اکثریت شهروندان کرد، در دست این افراد باشد.

نقطه سوم اختلافی در خصوص مسائل آموزشی است. نیروهای کرد مسلط بر مناطق شمال شرقی سوریه چند سالی است که سیستم آموزشی دولت سوریه را در مدارس تحت کنترل خود متوقف کرده و مواد درسی دیگری در مدارس آموزش داده می‌شود. در مقابل دولت سوریه خواستار کنترل کامل وزارت آموزش و پرورش این کشور بر روند آموزشی است ولی اعلام آمادگی کرده تا زبان کردی در مواد درسی مدارس و دانشگاه‌ها گنجانده شود.

نقطه چهارم اختلافی میان دو طرف، پرونده نفت است. دمشق خواستار تسلط دوباره بر تمامی چاه‌های نفتی است که امروز نیروهای قسد بر آن مسلط هستند و از سوی امریکا و نیروهای ائتلاف بین المللی مورد حمایت قرار می‌گیرد.

این چاه‌ها حدود 90 درصد از کل منابع نفتی سوریه را شامل می‌شوند.

مساله اختلافی دیگر میان دمشق و کردها، مساله سیاست خارجی است. نیروهای قسد و جناح سیاسی آن دارای روابط بسیار خوبی با امریکاست و 7 دفتر و نمایندگی دیپلماتیک در کشورهای آلمان، فرانسه، هلند، فنلاند، اتریش، دانمارک و بلژیک دارد و در واشنگتن و مسکو هم دفترهای رسمی دارد.

با این حال نمایندگان دولت سوریه اصرار دارند که سیاست خارجی باید تنها در اختیار دمشق باشد و رئیس جمهوری سوریه به عنوان شخص اول تمامی نهادهای حکومتی این کشور شناخته و پرچم سوریه بر فراز تمامی مناطق و نهادهای این کشور برافراشته شود.

حال باید دید که نشست‌های اولیه میان کردهای سوریه و دولت مرکزی دمشق و تمایل روسیه برای ایجاد اتحاد میان آنان، آن هم در سایه دیدگاه و موضع مشترک دو طرف نسبت به حضور ترکیه در خاک سوریه به حل و فصل نهایی اختلافات میان کردها و دمشق منجر خواهد شد یا خیر؟