والس اردوغان با سوریه و اسرائیل

میدل ایست نیوز: رئیس جمهوری ترکیه روز گذشته اظهارات مقامات کشورش درباره بهبود روابط با دمشق را وارد مرحله تازه‌ای کرد.

به گزارش «الاخبار»، او در اظهاراتی که آشکارا نشان‌دهنده تلاش برای دلجویی دمشق بود گفت که کشورش هیچ چشم طمعی به خاک سوریه ندارد و هدفش تحقق صلح و امنیت در سوریه است.

وی گفت: «باید در مورد سوریه گام های بزرگی برداریم و از این راه بسیاری از نقشه های طراحی شده علیه این منطقه در جهان اسلام را خنثی کنیم».

اردوغان ابراز امیدواری کرد که قانون اساسی جدید سوریه در اسرع وقت تنظیم و اقداماتی برای حل بحران سوریه انجام شود و افزود که بیشترین بار پناهندگان سوریه ای بر دوش ترکیه است که پذیرای 4 میلیون پناهنده از این کشور است.

وی گفت که علت پذیرش این پناهجویان همین است که ترکیه روابط خوبی با ملت سوریه به خصوص در ارزش های عقیدتی دارد و «در مرحله آینده شاهد خبرهای خوب بیشتری خواهیم بود».

رئیس جمهوری ترکیه در واکنش به اظهارات رهبر یکی از احزاب ترکیه که خواستار افزایش سطح روابط با سوریه شده بود، تأکید کرد که دیپلماسی میان کشورها کشورها از میان برود و «چنین گفت وگوهایی در هر زمانی قابل انجام است و انجام آن ضرورت دارد».

وی افزود که ترکیه همیشه بخشی از راه حل در سوریه بوده و در این پرونده مسئولیت بر عهده گرفته و هدفش حفظ صلح در منطقه و حفاظت از مصالح کشور در برابر تهدیدهای ناشی از بحران سوریه بوده است.

با اینکه در دمشق همچنان به این اظهارات به دیده تردید نگریسته می‌شود، منابع غیر رسمی سوريه‌ای از سناریوهای متعددی سخن می‌گویند که می‌تواند مسیر حل اختلافات میان دو کشور را هموار کند، از همه مهم‌تر تأمین شرایط بازگشت پناهجویان سوریه‌ای و تعدیل توافق‌نامه آدانا به نحوی که موجب خروج تدریجی نیروهای ترکیه شود و نیز دور کردن آنچه ترکیه «خطر کردها» در مرزهای خود می‌خواهد.

این منابع تأکید کرده‌اند که این موضوع از اصلی‌ترین محورهای مذاکرات فیصل المقداد، وزیر امور خارجه سوریه، با همتای روسیه‌ای خود سرگی لاوروف در سفرش به مسکو در روز سه‌شنبه خواهد بود.

به گفته این منابع، سوریه همچنان از بهبود روابط با ترکیه استقبال می‌کند به شرط آنکه این کشور از «حمایت از تروریسم» دست بردارد و نیروهای خود را از خاک سوریه خارج کند.

این منابع افزوده‌اند که هر تحولی در روابط دو کشور کاملا علنی خواهد بود و هیچ کاری پشت درهای بسته انجام نخواهد شد.

دمشق به همسایه شمالی خود نگاه بسیار محتاطانه‌ای دارد. این نگاه علل گوناگونی دارد که از جمله آنها موضع ترکیه در آغاز ناآرامی‌های سوریه برای تغییر حکومت در سوریه است. در اوایل ناآرامی‌های سوریه «احمد داوداغلو»، وزیر امور خارجه سابق ترکیه، از ترکیه خواست که در قبال توقف حمایت ترکیه از اپوزیسیون، حضور اخوان المسلمین در قدرت را تضمین کنند. موضوعی که با مخالفت قاطع دمشق، مواضع ترکیه را کاملا خصمانه کرد.

همچنین روند تغییرات جمعیت‌شناختی در مناطق نزدیک به مرز ترکیه و حمایت ترکیه از گروه‌های مسلح و پرونده پیچیده ادلب، وضعیت ائتلاف سوریه مخالف که از حمایت ترکیه برخوردار است و سوریه به آن به چشم ابزار نفوذ ترکیه نگاه می‌کند.

تلاش های ترکیه برای دلجویی از دمشق با افزایش تنش میان نیروهای قسد و ارتش ترکیه نیز همراه است. در این تنش‌ها یک بار نیز نیروهای ارتش سوریه هدف قرار گرفتند که ترکیه فورا برای آرام کردن اوضاع اقدام کرد.

به نظر می‌آید که دمشق دشواری خروج فوری و یکباره نیروهای ترکیه از شمال و شمال شرق سوریه بدون برداشتن گام‌های موازی را درک می‌کند. برای همین است که زمزمه‌هایی درباره تعدیل توافق آدانا که در سال 1998 میان دو کشور امضا شده مطرح شده است.

از این همه درمی‌یابیم که هنوز راه زیادی برای عادی‌سازی کامل روابط میان ترکیه و سوریه در پیش است و موانع بسیاری در این مسیر وجود دارد به خصوص که امریکا نیز با جدیت برای شکست این روند تلاش می‌کند. در نهایت، تمایل ترکیه به تحقق دستاوردهای سیاسی و میدانی در آستانه انتخابات و تلاش این کشور به بازگشت به سیاست عدم مشکل در پروژه‌های گازی و رسیدن به این جمع‌بندی که بدون همکاری با دولت سوریه نمی‌توان به وضعیتی باثبات رسید همگی نکاتی است که می‌تواند به ترکیه برای ادامه این مسیر انگیزه بدهد.

به موازات این همه، ترکیه روند تقویت روابط خود با اسرائیل را نیز ادامه می‌دهد. روندی که تحلیلگران سیاسی ترک آن را از چارچوب سیاست‌ خارجی کشورشان در از میان بردن مشکلات و اختلافات سیاسی با کشورهای منطقه خارج نمی‌دانند. در این راستاست که محمد علی برلاس، تحلیلگر سیاسی ترکیه‌ای گفته که اردوغان تنها کسی است که می‌تواند همزمان با سوریه و اسرائیل والس برقصد.

همچنین بخوانید:

اردوغان، اسد و «جام زهر» در دستان پوتین