پیام‌های نشست سران کشورهای عربی در مصر

میدل ایست نیوز: کارشناسان معتقدند نشست سران مصر، امارات، اردن، بحرین و عراق اساسا با هدف انتقال این پیام به طرف های درگیر در خاورمیانه برگزار شد که این کشورها طرف هیچ یک از درگیری ها در منطقه نیستند.

سران 5 کشور عربی در شهر العلمین مصر، شماری از مسائل مرتبط با تقویت همکاری ها در زمینه های مختلف را بررسی کردند.

مصطفی الکاظمی، نخست وزیر عراق قرار بود در نشست سران که روز سه شنبه برگزار شد، حضور داشته باشد اما به ناچار و به دلیل تحولات عراق در پی تحصن آشوبگران صدری در مقابل شورای عالی قضایی عراق، مجبور به ترک مصر شد.

این نخستین بار نیست که سران این کشورها با یکدیگر نشست برگزار می کنند، پیش از این نیز دیدارهایی با یکدیگر داشته و تقویت همکاری ها در امور امنیتی، سیاسی و اقتصادی را بررسی کرده اند.

سران امارات، مصر و اردن اواخر ماه مه در ابوظبی جمع شدند و شراکت تکاملی بین خود را اعلام کردند که طی آن امارات متعهد شد 10 میلیارد دلار در زمینه کشاورزی، غذا، منابع حیوانی و سایر بخش های مهم سرمایه گذاری کند؛ بحرین نیز سپس به این شراکت پیوست.

دیدارهای برادرانه

باسم راضی، سخنگوی ریاست جمهوری مصر گفت که سران 5 کشور روز دوشنبه دیدارهای برادرانه ای با یکدیگر داشتند و طی آن تقویت همکاری در زمینه های مختلف و راه های بهتر بهره برداری از امکانات موجود را بررسی کردند.

پیش از این نشست، رسانه های مصری و اماراتی اعلام کردند که شماری از پرونده ها از جمله اوضاع فلسطین، لیبی، یمن و پیامدهای جنگ روسیه و اوکراین در این نشست بررسی خواهد شد.

فرانس پرس نیز نوشت که امنیت غذایی و آبی در منطقه از محورهای مورد بررسی در این نشست است.

ریاست جمهوری مصر سه شنبه 23 اوت نیز اعلام کرد که سران مصر، امارات، بحرین و اردن، نشست چهارجانبه برگزار کردند و در آن درباره آرمان های ملت های منطقه برای توسعه تبادل نظر و بر اهمیت همکاری مشترک تاکید کردند.

بن زاید، السیسی، آل خلیفه و عبدالله دوم مجددا بر حمایت از تلاش ها با هدف تثبیت امنیت، صلح، ثبات و همکاری مشترک در سطوح مختلف تاکید کردند.

السیسی پیشتر در دیدار دوجانبه با بن زاید نیز مسائل بین المللی، امنیت منطقه ای و اوضاع کلی جهان عربی علاوه بر همکاری دوجانبه را بررسی کرده بود.

پیام به طرف های درگیر

الناصر درید، تحلیلگر سیاسی عراق گفت که این نشست اساسا با مصر، اردن و عراق مرتبط است و این کشورها می خواهند خود را از درگیری میان قدرت ها در خاورمیانه یعنی عربستان و متحدانش با ایران و متحدانش دور نگه دارند.

وی در گفت وگویی با الخلیج آنلاین گفت که مصر و عراق به طور مشخص سعی دارند از طریق این نشست تاکید کنند که روابط خوبی با قدرت های منطقه دارند.

درید اشاره کرد که اردن نیز اخیرا و پس از آنکه طرفدار عربستان بود، به این رویکرد یعنی بی طرفی در درگیری ها در خاورمیانه پیوست.

به نظر درید، حضور امارات در این نشست بسیار مهم است که پیام واضحی به ایران و عربستان می دهد مبنی بر اینکه در درگیری بین طرفین، بی طرف است و طرفدار هیچ طرفی علیه ایران در منطقه نخواهد ماند.

این تحلیلگر مسائل سیاسی گفت که امارات اخیرا بارها تاکید کرد که طرف هیچ تحرک نظامی علیه کشورهای منطقه نخواهد بود، امارات نامی از هیچ کشوری به میان نیاورد اما قصدش ایران بوده است.

وی درباره عدم حضور عربستان در این نشست بیان کرد که عربستان هنوز یکی از طرف های درگیری در خاورمیانه است از این رو هنوز تمایلی به آرامش با ایران ندارد.

درید تصریح کرد که طی روزهای آینده مشخص خواهد شد آیا عربستان موضعی نسبت به این نشست خواهد گرفت یا به مسیر آرامش خواهد پیوست.

وی با اشاره به اینکه صحبت هایی درباره همکاری اقتصادی بین این 5 کشور وجود دارد که شاید در برخی توافقنامه ها نمایان شود، بیان کرد که عراق در معرض فشار بسیاری از سوی لابی های مورد حمایت ایران و چین است تا به سمت همکاری اقتصادی با کشورهای حاضر در این نشست حرکت نکند.

وی گفت دولت عراق بسیار شکننده است و نمی داند تا چه حد می تواند در مقابل این فشارها بایستد به خصوص با توجه به اینکه کشوری همانند چین نمی خواهد توافقی بین مصر و ایران از طریق عراق صورت بگیرد چرا که آن را در راستای منافع خود نمی‌داند.

پرونده های سیاسی

نشست اخیر در شهر العلمین مصر، در زمان مهمی برگزار شد که منطقه با چند چالش از جمله بحران های داخلی و خارجی و در راس آن حمله نظامی روسیه به اوکراین مواجه است.

روزنامه الفجر نوشت که این نشست سعی داشت راه حل هایی برای کاهش پیامدهای اوضاع اقتصادی جهان بیابد و سران کشورهای عربی درباره مسائل منطقه ای، عربی و بین المللی تبادل نظر کردند.

این 5 کشور عربی برای هماهنگی مواضع خود پیش از نشست آتی اتحادیه عرب در الجزائر تلاش و در جهت آمادگی در صورت عدم برگزاری آن در موعد مقررش و یکپارچه سازی مواضع کشورهای عربی عمل می کنند.

روزنامه الدستور مصر نیز به نقل از اشرف غراب، کارشناس مسائل اقتصادی نوشت که این نشست روابط مشترک بین کشورهای عربی در همه زمینه ها به خصوص انرژی و غذا را تقویت می کند.

مصر و اردن از کشورهایی هستند که نگرانی هایی زیادی به دلیل کمبود واردات مواد غذایی در پی جنگ روسیه در اوکراین دارند به خصوص مصر که 80 درصد از گندم مصرفی خود را از روسیه و اوکراین تامین می کند.

به این نکته باید توجه کرد که کشورهای عربی حاضر در این نشست به جز عراق، روابط سیاسی رسمی با اسرائیل دارند؛ و این در حالی است که تنش علیه فلسطینیان در کرانه باختری و نوار غزه تشدید شده است.

روزنامه الفجر مصر نوشت این نشست تصوری از حمایت از ثبات سیاسی عراق و کاهش بحران سیاسی فزاینده در این کشور ارائه می دهد و پیامی به تهران مبنی بر توقف دخالت خود در این کشور به همراه دارد.

گزارش هایی وجود دارد مبنی بر اینکه سران کشورهای عربی حاضر در این نشست، پرونده لیبی، مرزهای دریایی بین اسرائیل و لبنان و تقویت شراکت تکاملی در پرونده امنیت انرژی و غذایی را بررسی کرده اند.

روزنامه العین امارات نیز به نقل از طارق فهمی، استاد دانشگاه مصری نوشت که زمان این نشست که پیش از نشست اتحادیه عرب برگزار شد، مهم است و به نظر می آید در آن پرونده های مهمی از جمله امنیت منطقه، تحولات جنگ یمن، مذاکرات هسته ای ایران و مذاکرات امریکا و ایران برای دستیابی به تفاهم جدید بررسی شده است.