روابط رو به گسترش بغداد و ابوظبی

میدل ایست نیوز: پس از پایان نخست وزیری مصطفی الکاظمی، بسیاری تصور می‌کردند روند گسترش روابط عراق با کشورهای عضو شورای همکاری متوقف یا در خوشبینانه ترین حالت کُند خواهد شد، چرا که اساس سیاست خارجی الکاظمی، دیپلماسی فعال و توسعه‌ی روابط با همسایگان بود.

به گزارش میدل ایست نیوز، در نهم فوریه سال جاری محمد شیاع السودانی، نخست وزیر حال حاضر عراق به ابوظبی سفر کرد. این نخستین سفر وی به امارات پس از انتخاب به عنوان نخست وزیر بود و نشان داد که دولت جدید عراق حداقل در رابطه با همسایگان خود از میان کشورهای عضو شورای همکاری پیرو سیاست های دولت پیشین است.

در سفر اخیر السودانی به امارات و دیدار وی با مقامات بلندپایه ابوظبی بیانیه‌ای منتشر شد که در آن راه‌های تقویت همکاری های سیاسی، دیپلماتیک و تجاری بررسی شده بود.

روابط عراق و امارات در این سال ها با آنکه برخی احزاب شیعه در عراق مواضع مخالف و بعضا متضادی با ابوظبی داشتتند، همواره دوستانه بوده است.

زمینه‌های احتمالی اختلافات

گمانه‌زنی های بسیاری مبنی بر نفوذ اطلاعاتی امارات در عراق وجود داشته است؛ در سال 2018 بسیاری از فعالان سیاسی در عراق، امارات را محکوم به دخالت در انتخابات این کشور کردند، آنها معتقد بودند ابوظبی برای پیروزی جریان های حامی غرب و همسو با محور سازش عربی سرمایه گذاری کرده است.

در سال بعد در جریان تظاهرات اکتبر بغداد، مجددا گمانه‌زنی هایی مبنی بر تلاش امارات برای سرنگونی عادل عبدالمهدی به وجود آمد. افرادی امارات را متهم به تامین مالی مخالفان دولت کرده و معتقد بودند ابوظبی همچنین فعالیت های رسانه‌ای علیه عبدالمهدی را مدیریت می‌کند.

مواضع غیر همسوی ابوظبی و الحشد الشعبی نیز مورد توجه بسیاری از فعالان سیاسی شیعه در عراق بوده است.

با این وجود، دخالت های امارات در امور عراق امری تایید نشده است و در هیچ یک از موارد فوق اسنادی که نفوذ اطلاعاتی و سیاسی ابوظبی را در امور داخلی عراق به اثبات برساند وجود ندارد.

به همین دلیل هیچ یک از گمانه‌زنی ها موجبات اختلاف بین دو کشور را فراهم نکرده است، از طرفی عراق نیز برای مقابله با بحران اقتصادی به سرمایه گذاری کشورهای ثروتمندی چون امارات نیاز دارد و منافع خود را بخاطر اختلافات جزئی به خطر نمی‌اندازد.

سرمایه گذاری های امارات در عراق

امارات از سال 2003 و پس از حمله‌ به عراق اقدامات بسیاری در جهت بازسازی و توسعه عراق انجام داد، ابوظبی همچنین در زمینه‌ی آموزش نیروهای نظامی و افسران پلیس عراقی فعالیت کرده و از همان زمان نیز سرمایه گذاری هایی در حوزه استفاده از قابلیت های انرژی های تجدیدپذیر انجام داد.

پس از حملات داعش، امارات در بازسازی موصل نیز سرمایه گذاری کرد. در سال 2020، حاکم امارات در سفر به بغداد توافق‌نامه‌ای با عراق امضا کرد که به موجب آن برای کمک به عراق برای گذر از پیامدهای ناشی از شیوع کرونا یک سرمایه‌ی 3 میلیارد دلاری اختصاص داد.

در زمینه انرژی، شرکت مصدر امارات در توافق نامه‌ای با عراق طرح توسعه‌ی نیروگاه های خورشیدی در مناطق مرکزی و جنوبی این کشور را به تصویب رساندند که توانایی تولید 2 گیگاوات برق را خواهد داشت.

همچنین یک شرکت اماراتی پیشنهاد داده است که یک شهر هوشمند در استان ذی قار تاسیس شود. این شهر قرار است با سرمایه امارات در شهر باستانی اور، از مهم ترین شهرهای تمدن سومر تاسیس شود و در زمینه‌ی گردشگری و فناوری سودآفرین باشد.

مواضع سیاسی

امارات مواضعی همسو با احزاب سنی در عراق دارد و همین مسئله موجب ایجاد اختلاف میان احزاب شیعه عراقی و ابوظبی می‌شود.

برخی فعالان، امارات را محکوم کرده اند که در جریان انتخابات و روند تشکیل دولت در بغداد دخالت کرده و قصد مانع شدن از قدرت یافتن شیعیان را داشته است.

این اختلافات علاوه بر امور داخلی عراق در پرونده‌های منطقه نیز وجود دارد؛ در پرونده یمن و تنش میان امارات و نیروهای انصارالله، برخی احزاب عراقی حمایت های خود را از انصارالله اعلام کرده اند.

در پرونده ایران نیز تا چندی پیش شورای همکاری، اختلافات آشکاری با ایران ابراز کرده و قدرت های شیعه در عراق مواضعی ناهمسو با ابوظبی داشتند. این مسئله در ماه های اخیر و بهبود روابط ایران با همسایه‌های جنوبی خود اندکی کم رنگ شده است.

با این حال به دلیل نظام سیاسی عراق و قدرت داشتن احزاب مختلف در این کشور، روابط مثبت با همه‌ی احزاب امکان پذیر نیست، اما امارات سعی در آن داشته که روابط مثبت حداکثری با احزاب قدرتمند عراق و حتی اقلیم کردستان داشته باشد.

فرجام

روابط عراق و امارات با وجود آنچه گفته شد، روابطی رو گسترش ارزیابی می‌شود، منافع اقتصادی بر اختلافات اندک سیاسی سایه افکنده و روابط تجاری بغداد و ابوظبی را نزدیک تر خواهد کرد. با این وجود صف بندی های منطقه نیز بر این روابط بی تاثیر نیست، امارات نیز در سال های اخیر ثابت کرده که سیاستی متعادل در منطقه داشته و به حفظ صلح و ثبات منطقه‌ای بیش از هر چیز اهمیت می‌دهد.

این رویکرد امارات به ویژه در جریان حملات ترکیه به شمال اقلیم کردستان نمایان بود؛ امارات هدف قرار گرفتن منطقه تفریحی در استان دهوک و کشته و زخمی شدن غیرنظامیان در جریان این حمله توسط ترکیه را محکوم کرد، با وجود آنکه مقامات ابوظبی برای حفظ روابط با آنکارا در این محکومیت نامی از ترکیه نبردند اما اعلام کردند تمام اشکال خشونت که موجب بی ثباتی در منطقه می‌شود را محکوم می‌کنند.

این سیاست از جانب امارات و نیز سیاست عراق مبنی بر توسعه‌ی روابط دیپلماتیک و اقتصادی با همسایگان خود، توسعه‌ی روزافزون روابط این دو کشور را نتیجه می‌دهد.

همچنین بخوانید

پیام‌ها و اهداف سفر نخست وزیر عراق به امارات