جزئیات دو توافقنامه که ایران و عربستان متعهد به فعال‌سازی آنها شده‌اند

میدل ایست نیوز: در بیانیه سه جانبه صادر شده در روز جمعه توسط ایران، عربستان و چین، درباره ازسرگیری روابط دیپلماتیک میان تهران و ریاض، بر فعالسازی مجدد دو توافقنامه پیشین که در سال های 1998 و 2001 میان دو کشور امضا شده تأکید شد.

به گزارش «الشرق» این دو توافقنامه پس از آن امضا شد که «محمد خاتمی» رئیس جمهور پیشین ایران پس از سال ها تنش های ناشی از انقلاب ایران در سال 1979، سیاست تنش زدایی را میان ایران و همسایگان آغاز کرد.

این گشایش در مسیر روابط همکاری ایران با عربستان طی سفر «اکبر هاشمی رفسنجانی» رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام ایران به ریاض در آغاز سال 1998 و نیز سفر «سعود فیصل» وزیر امور خارجه عربستان به تهران در ماه مه همان سال که به امضای توافقنامه همکاری میان دو کشور در چندین زمینه انجامید، خود را نشان داد.

توافقنامه سال 1998

این توافقنامه که متشکل از یک مقدمه و 8 بند است، به همکاری در زمینه های اقتصادی، تجاری، سرمایه گذاری، علمی، فناوری، فرهنگی، ورزشی و جوانان اشاره دارد.

این توافقنامه همچنین دربر دارنده تسهیلات در سرمایه گذاری های مشترک و سفرهای متقابل هیئت های تجاری و نیز امکان امضای قراردادهای دیگر در هر زمینه مناسب طبق نظر طرفین است.

پس از این توافقنامه سفرهای دوجانبه زیادی توسط مقامات دو کشور انجام شد که مهم ترین آن سفر تاریخی خاتمی به عربستان در سال 1999 بود که اولین سفر رئیس جمهور ایران به عربستان پس از انقلاب سال 1979 بود.

«کمال خرازی» وزیر امور خارجه وقت ایران این سفر را نقطه تحول تاریخی دانست و گفت که دو کشور تصمیم به پیشبرد روابط میان خود و ارتقای آنها به بالاترین سطوح دارند.

در این میان، مبادلات تجاری بین دو کشور افزایش یافت و در نوامبر 1998، هیئت بزرگی از بازرگانان و صنعتگران ایرانی برای شرکت در نمایشگاه محصولات ایرانی به ریاض سفر کردند.

اما مبادلات تجاری میان دو کشور شاهد کاهش چشمگیری بود و در سال 1999 از 95 میلیون دلار فراتر نرفت.

در نوامبر 1998، هیئتی از مجلس شورای عربستان برای گفت و گو با همتای ایرانی خود با هدف تقویت روابط دو کشور و دو مجلس به ایران سفر کرد.

در آن زمان دو طرف از روابط خوب میان یکدیگر و عمق روابط مبتنی بر دین، تاریخ و همسایگی ابراز خرسندی کردند و تاسیس «گروه دوستی پارلمانی» را اعلام کردند.

توافق 2001

روابط میان ایران و عربستان در آوریل سال 2001 با امضای توافقنامه ای امنیتی شامل چندین بند از جمله مبارزه با جرائم و تروریسم و نظارت بر مرزهای آبی و آب های منطقه ای میان دو کشور و سایر امور مربوط به وزارتخانه های کشور دو طرف، ارتقاء یافت.

این توافقنامه توسط «نایف بن عبدالعزیز» وزیر کشور عربستان و «عبدالواحد موسوی لاری» همتای ایرانی اش در تهران امضاء شد.

در این توافقنامه به موضوعات همکاری میان وزارتخانه های کشور دو طرف در زمینه های مبارزه با جرائم سازمان یافته، تروریسم بین المللی، مبارزه با جرائم اموال نامشروع و جرائم اقتصادی از طریق مقابله با پولشویی پرداخته شد.

این همکاری ها همچنین شامل مبارزه با قاچاق اسلحه، کالا، نفوذ غیرقانونی، قاچاق آثار تاریخی و میراث فرهنگی، جعل اسناد دولتی، تبادل اطلاعات امنیتی، مبارزه با قاچاق مواد مخدر، تسهیل در حمل و نقل شهروندان دو کشور، بهره بردن از تجارب امنیتی و آموزش ماموران امنیتی بود.

وزیر کشور ایران در آن زمان توافقنامه امنیتی را تحولی مهم در زمینه همکاری ‌های عربستان و ایران دانست و خاطرنشان کرد که این توافقنامه تأثیر مثبتی بر منطقه خواهد داشت و در گشودن زمینه های بسیاری برای چشم انداز همکاری و تعاملات سازنده مثبت بین دو کشور مؤثر خواهد بود.

روزنامه های «تهران تایمز» و «ایران نیوز» در آن زمان اشاره کردند که توافقنامه مشترک امنیتی که نزدیک به دو سال مورد مذاکره قرار گرفت، مربوط به موضوعات کاملاً دوجانبه است و ارتباطی با امور نظامی ندارد.

روز گذشته، در جریان مذاکرات فشرده مسئولین نهادهای امنیت ملی ایران و عربستان که از 6 تا 10 مارس در شهر پکن پایتخت چین برگزار شد، دو کشور توافق کردند که پس از 7 سال، روابط دیپلماتیک خود را از سر بگیرند.

بر اساس توافق دو کشور، وزیران خارجه ایران و عربستان ضمن ملاقات با یکدیگر، حداکثر ظرف دو ماه، زمینه‌های اجرایی تبادل سفرا و بازگشایی سفارتخانه‌ها و همچنین سایر الزامات برای از سرگیری روابط را فراهم خواهند کرد.

عراق آغازگز مذاکرات تهران و ریاض بود و 5 دوره از مذاکرات دو کشور در سطح کارشناسان امنیتی در بغداد برگزار شد.