نگرانی از حذف میراث حوزه هزار ساله با تخریب بازاری تاریخی در نجف اشرف

میدل ایست نیوز: محله تاریخی الحویش، منطقه جنوبی مرقد مطهر امام علی (ع) در نجف اشرف را تشکیل می دهد و در کوچه های آن، بازار کتابی واقع شده است که گفته می شود تاریخ آن به صدها سال قبل باز می گردد.

به گزارش الحرة، طی روزهای آتی احتمالا و با اجرای طرح گسترش مرقد حضرت امیر المومنین (ع) و آغاز تخریب برخی از ساختمان های قدیمی اطراف، اثری از این محله و بازار نخواهد بود.

این تخریب از مقابل بازار بزرگ و به عنوان بخشی از طرح توسعه اطراف مرقد حضرت علی (ع) انجام می شود که 60 الی 90 متر پیرامون بخش های شمالی، جنوبی و غربی حصار حرم حضرت را دربر می گیرد.

علی المعموری، پژوهشگر و جامعه شناس در این باره گفت که این طرح توسعه، تعداد زیادی از آثار شاخص میراثی و بافت شهری نجف اشرف را از بین می برد.

وی افزود که این نخستین طرح توسعه حرم مطهر نیست بلکه پیش از این نیز طرح توسعه ای بوده که محله العماره و بسیاری از آثار شاخص از جمله مدرسه آیت الله سید حسین بروجردی و منزل شیخ مرتضی انصاری را از بین برده است.

شماری از اهالی نجف اشرف در گفت وگو با الحرة اعتراض خود نسبت به از بین بردن هویت شهری نجف اشرف و گسترش مرقد حضرت علی (ع) بدون در نظر گرفتن میراث این شهر را بیان کردند.

اما برخی دیگر گفتند که طرح توسعه برای پذیرش شمار گسترده ای از زائران در مناسبت های دینی ضروری است و محله های مشمول طرح توسعه بسیاری قدیمی است و نگه داشتن آن عملی نیست.

بازار الحویش

قدیمی ترین نوشته درباره این بازار مربوط به حدود هزار سال پیش است که ابن بطوطه در سفرنامه اش از بازاری موازی با باب الحضرة (درب اصلی مرقد) یاد می کند.

اهالی نجف می گویند که بازار کتاب در این محله از نجف بیش از 400 سال است که فعالیت می کند و کوچه های این محله نیز، منازل برخی از بزرگان حوزه علمیه نجف از قرن ها پیش را دربرگرفته است.

لیث سهر، مورخ و فعال در زمینه دفاع از آثار تاریخی عراق توضیح داد که این طرح توسعه، یک بازار تاریخی را از بین می برد که اکثر ساختمان های آن به شیوه معماری عراق بنا شده است؛ معماری ای که بر طاق به عنوان یک عنصر برجسته تکیه دارد.

وی افزود که بازار کتاب موجود در این محله که در یک شهر شیعی واقع شده اما هر نوع کتابی بدون هیچ قید و شرطی در آن یافت می شود.

وی پیشنهاد می دهد که توسعه مرقد حضرت علی (ع) به سمت خیابان الطوسی صورت بگیرد تا شامل هتل هایی شود که مانع بین مرقد و مقبره وادی السلام هستند که در این صورت پرونده درج مقبره وادی السلام در فهرست میراث جهانی هم، آسان تر می شود.

موافقت با طرح توسعه

شیخ رضا السویعدی، از طلاب حوزه علمیه نجف اشرف گفت که محله قدیمی نجف اشرف هر لحظه در آستانه سقوط است و عتبه علوی با قیمت های عادلانه املاک را خریداری می کند و یا پیشنهاد انتقال به منازلی مناسب تر برای زندگی را مطرح می کند.

وی افزود که مرقد مطهر حضرت علی (ع) همواره مرکز زندگی در نجف بود و منطقی است که اطراف آن گسترش یابد و مرقد نیز با توجه به شمار زائران که به میلیون ها نفر می رسد، توسعه یابد.

المعموری بیان کرد که تماس هایی بین عتبه و معترضان به طرح توسعه وجود دارد تا به تفاهم دست یابند.

السویعدی نیز بیان کرد که عتبه اموال هنگفتی برای به دست آوردن املاک در مناطق مشمول طرح توسعه هزینه کرده به گونه ای که قیمت هر متر مربع در این محله به 70 میلیون دینار عراق معادل 45 هزار دلار رسیده است.

اما ابوالحسن محیی الدین، مدیر رسانه عتبه علوی گفت که در سمت غرب حرم که بازار الحویش وجود دارد، برخی هنوز حاضر به فروش املاک خود نیستند و مذاکرات با کسانی که تاکنون املاک خود را نفروخته اند ادامه دارد تا توافق نهایی صورت گیرد.