حملات داعش در عراق، افزایش قدرت یا تلاشی برای اثبات وجود؟

میدل ایست نیوز: حملات مسلحانه در استان های نینوا و سامرا، بار دیگر صحبت از اقدامات داعش را به میان آورده و کارشناسان امنیتی علت آن را تلاش داعش برای اثبات حضورش می دانند و نه قدرت این گروه تروریستی؛ مضاف بر اینکه داعش سعی در انتقام خون سرکرده اش، که اخیرا کشته شد، دارد.

«جلیل خلف» کارشناس نظامی و امنیتی در مصاحبه با «العالم الجدید» گفت: این اختلالات امنیتی به دلیل مواضعی است که داعش در اختیار دارد؛ اگرچه این سازمان دیگر آن خطر بزرگ را برای عراق ندارد.

وی افزود: داعش پس از سال 2017، روش خود را در عراق تغییر داده و حملاتش را با تعداد افراد متشکل از 3 تا 10 نفر انجام می دهد؛ این سازمان مناطق آرام را که تحت نظارت امنیتی شدید نیست انتخاب می کند و روش «بزن و درو تا بفهمند هستی» را انتخاب کرده است.

خلف که یک سرلشکر بازنشسته است، افزود: داعش پس از کشته شدن سرکرده اش، می خواهد موجودیت خود را اثبات کند و این حملات را به عنوان انتقام از کشته شدن وی بیان می کند؛ آنچه اکنون مشاهده می کنیم این است که عملیات های داعش شاهد تحولی واضح است؛ مثلاً این سازمان دیگر عملیات هایش را اعلام نمی کند و بی سر و صدا و بدون توضیح جزئیات، پیش می رود و نقش اقدامات اطلاعاتی در این عملیات ها بیشتر شده است.

داعش هفته گذشته در منطقه سامرا در استان صلاح الدین، حمله ای انتحاری انجام داد که منجر به شهادت یک افسر عراقی و هلاکت تعدادی از اعضای خودش شد.

روز جمعه نیز داعش به یک پایگاه نیروهای الحشد الشعبی در منطقه النمرود حمله کرد که منجر به شهادت یکی از اعضای الحشد الشعبی شد؛ همچنین اعلام شد در یک عملیات نظامی گسترده، یکی از اعضای داعش کشته و تعدادی دیگر دستگیر شده اند.

«رجب طیب اردوغان» رئیس جمهور ترکیه در اوایل ماه جاری از کشته شدن «ابوالحسین القرشی» سرکرده داعش، در عملیاتی توسط سرویس اطلاعات ترکیه در سوریه خبر داد.

گفتنی است که ابوالحسین القرشی پس از کشته شدن «ابوالحسن القرشی» در نوامبر 2022 به عنوان سرکرده منصوب شد.

ابوالحسن القرشی نیز پس از کشته شدن «عبدالله قرداش» رهبر این سازمان، در فوریه 2022 و در حمله هوایی امریکا که سرویس اطلاعاتی عراق نیز در آن شرکت داشت، به عنوان رهبر داعش منصوب شده بود.

در طول 15 ماه، یعنی از زمان کشته شدن قرداش، داعش ده ها حمله به برخی استان های عراق به ویژه در کرکوک، دیاله و طارمیه انجام داده و عملیات هایی را نیز با هدف قرار دادن مواضع ارتش انجام داد که منجر به ده ها کشته و زخمی شده است.

«هیثم الخزعلی» کارشناس امنیتی، می گوید: عناصر داعش در نینوا و سامرا، همگی به صورت هسته های خاموش فعالیت می کنند و حرکت آن ها از مرزهای غربی عراق، از مرز سوریه و از طریق تپه های حمرین تا مطیبیجه متمرکز است.

فعالیت داعش در حال حاضر در سایر استان ها از جمله سامرا، تکریت، کرکوک و دیالی انجام می شود و در صلاح الدین نیز، الحسکه که در مقابل سنجار قرار دارد، نقطه ورود خوبی برای این گروه تروریستی است.

الخزعلی تأکید کرد: وجود پایگاه های داعش در منطقه و برقراری امنیت در دوره اخیر، نشان دهنده عدم حضور اعضای داعش است.

وی افزود: با این حال، این درگیری ها اعلام حضوری است که داعش انجام می دهد تا بگوید که هنوز در عراق حضور دارد؛ آن ها که خود می دانند تعدادشان از 750 نفر بیشتر نیست، در قالب گروهک های سیار و هسته های خاموش به مواضع ضعیف و حاشیه ای ارتش یا نیروهای مسلح عراق حمله می کنند اما این حملات چیزی جز نمایشی برای اثبات حضور آنان نیست.

گفتنی است عملیات های امنیتی نیروهای مسلح عراق از زمان اعلام آزادسازی این کشور از چنگ داعش در سال 2017 تاکنون متوقف نشده تا تمامی مناطق این کشور از حضور عناصر داعش پاکسازی شود.

در پی این عملیات ها، مخفیگاه های داعش کشف و شماری از اعضای این سازمان کشته شدند؛ همچنین صدها پرواز نظامی برای شناسایی مواضع داعش و هدفگیری اعضا و تجهیزات آنان انجام شده است.

«عماد علو» دیگر کارشناس امنیتی اظهار داشت: داعش معمولاً زمانی عملیات تلافی جویانه را انجام می دهد که عملیاتی برای هدف قرار دادن رهبرانش انجام می شود، و لازم نیست که این عملیات در مکانی خاص باشد، بلکه در محلی است که هسته های خاموش این سازمان لانه می کنند؛ با این حال، این عملیات ها در مقابل کاهش قدرت و توانایی های داعش برای انجام عملیات تروریستی در عراق، معنای خاصی ندارد.

علو گفت: در سال گذشته 483 عملیات توسط داعش انجام شد، اما متوجه شدیم که طی 6 ماه گذشته از روی کار آمدن دولت «محمد شیاع السودانی» نخست وزیر عراق، تاکنون، عملیات های این سازمان از عدد 121 فراتر نرفته است.

وی افزود: این نشان می دهد که داعش علاوه بر کاهش توانایی های مالی و حمایت لجستیکی که قبلاً دریافت می کرد، دیگر آن پایگاه اجتماعی را ندارد که عملیات هایش را تسهیل کند؛ به ویژه که بسیاری از رهبران خود را از دست داده که بر برنامه ها و عملیات های این سازمان و نیز روحیه اعضای آن تأثیر می گذارد.

وی ادامه داد: از این رو می بینیم که این سازمان هر از چند گاهی تلاش می کند تا عملیاتی را انجام دهد و بیش از آنچه باید، به آن توجه رسانه ای می شود.

این کارشناس امنیتی این موضوع را نپذیرفت که رابطه ای بین اختلالات امنیتی و سفرهای وزیر دفاع عراق به برخی پایگاه ها وجود دارد؛ زیرا سفرهای وزیر دفاع عراق در مناطق مجاور بغداد انجام شده و نه در مناطقی که این اختلالات رخ داده است.

رسانه ها پیش از این به عملیات های امنیتی برای تعقیب داعش، تعداد زیاد این عملیات ها و دلایل شکست نیروهای مسلح عراق در از بین بردن کامل این سازمان پرداخته بودند؛ کارشناسان امنیتی دلیل این امر را اقدامات داعش در جذب عناصر جدید با وسوسه های فریبنده خود دانستند که عمدتا جوانان مناطق حاشیه ای و مستضعف را هدف قرار می دهد؛ بنابراین، پایگاه های داعش همچنان وجود دارد و هسته های جدید تولید می شود و از بین بردن آن ها زمان زیادی می برد.